запалаве́ць, ‑ее; зак.

Злёгку пажаўцець. Жыта даспела рана: толькі палілася і адразу запалавела, пайшло гайдацца сівымі хвалямі. Грахоўскі. Ужо злёгку запалавела неба, навокал зрабілася святлей. Сіняўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ве́трыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; зак., што.

Ачышчаць ад смецця на ветры (збожжа). Ветрыць жыта, насенне.

•••

Ветрыць носам — пазнаваць, вызначаць што‑н., прынюхваючыся да ветру; чуць нюхам.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кары́снасць, ‑і, ж.

Уласцівасць карыснага (у 1 знач.). Васількі, як вядома, у нашай народна-фальклорнай традыцыі — гэта сімвал мастацтва, хараство ўвогуле, жыта — сімвал матэрыяльнай карыснасці. Лойка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

насе́яць, ‑сею, ‑сееш, ‑сее; зак., чаго.

1. Пасеяць у нейкай колькасці. Насеяць жыта. Насеяць канюшыны. // Насыпаць густа, раўнамерна.

2. Прасеяць нейкую колькасць чаго‑н. Насеяць мукі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

панасява́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго.

1. Насеяць, пасеяць у вялікай колькасці або ў многіх месцах. Панасяваць жыта.

2. Прасеяць вялікую колькасць чаго‑н. Панасяваць мукі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прыпа́рны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да прыпару, з’яўляецца прыпарам. Была душная прыпарная цішыня. Самуйлёнак. Сніць, мусіць, прыпарны дзень свой палетак, Жніўную песню — высокае жыта. Калачынскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ *Паля́к, поляк ’вялікі гаршчок з двума вушкамі на 1–1,5 пуда жыта’ (Вярэн.). Рус. смал. полячишка ’маленькі гаршчок’. Прыставачны дэрыват ад ляк© ’глыбокі гліняны гаршчочак’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

умо́віцца, умоўлюся, умовішся, умовіцца; зак.

Дагаварыцца паміж сабой адносна чаго‑н. Едучы на рыбалку, мы ўмовіліся, што кожны з нас увечары што-небудзь раскажа аб сабе. Гурскі. // Прыйсці да агульнай згоды; заключыць умову, здзелку і пад. [Пажылы мужчына:] — Памяркуйце самі: ці ж правільна робіць бацюшка? Умовіўся з ім малады, наш Юрась, за шлюб чатыры пуды жыта.. Прывезлі жыта, а ён кажа: «Хлеб падзешавеў, трэба шэсць пудоў». Пальчэўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

град​I прям., перен. град, род. гра́ду м.;

пот ка́тится градом пот ко́ціцца гра́дам;

град поби́л рожь град збіў жы́та;

град упрёков град папро́каў.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

градабо́й, ‑ю, м.

Выпадзенне граду, які знішчае пасевы, сады і пад. Градабой быў такі, што цэлыя кавалкі лёду падалі на беднае жыта, і яно палягло ўшчэнт. Караткевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)