1. Здольнасць заўважыць і паказаць у камічнай, дабрадушна-смешнай форме чые‑н. слабасці, недахопы. Чалавек з гумарам. □ Брыгадзір расказвае пра хлопца з яўным замілаваннем, з гэткім харошым задушэўным гумарам.Дадзіёмаў.
2. Мастацкі прыём у творах літаратуры і мастацтва, заснаваны на паказе чаго‑н. у камічнай, дабрадушна-смешнай форме, а таксама літаратурны або мастацкі твор, заснаваны на гэтым прыёме. Аддзел сатыры і гумару ў газеце.
3. Настрой, гумор. Князь насупіўся, што кухар папсаваў яму добры гумар.Гарэцкі.Пан Крулеўскі не мог захаваць свайго добрага гумару.Колас.
[Англ. humour.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
1. Парушыць строй, парадак чаго‑н. Расстроіць рады праціўніка.// Вывесці са стану раўнавагі, гатоўнасці. — Класавы вораг выкарыстоўвае любыя метады, каб расстроіць шчыльныя шэрагі бальшавіцкай моладзі.Мележ.
2. Парушыць строй, лад (музычнага інструмента). Расстроіць піяніна.
4. Прычыніць вялікую шкоду, прывесці ў заняпад. Расстроіць гаспадарку.
5. Давесці да ненармальнага стану, хваробы. Расстроіць страваванне.
6. Пазбавіць добрага настрою, засмуціць. Расстроіць непрыемнай весткай. □ — Ну, вядома, і яна плача. Адну парадаваў, другую расстроіў.Шынклер.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хаўру́снік, ‑а, м.
Разм. Саўдзельнік у якой‑н. справе; кампаньён. Гэта быў чалавек вельмі вынослівы, спрытны і храбры, што называецца сарві-галава, весялун, добры хаўруснік і забіяка.Алешка.Але калі Алесь пачаў.. вучыць дзяцей розным, прывезеным з горада, гульням, яны пазналі ў ім добрага хаўрусніка і зрабіліся самымі блізкімі яго сябрамі.Галавач.//Разм. Саўдзельнік якога‑н. злачынства, якіх‑н. несумленных спраў. [Жарыкаў:] — Бясспрэчна, што ў Бандыся былі хаўруснікі. Не мог жа ён адзін вынесці ўсё на калёсы.Асіпенка.Стась жа прыходзіў на бераг кожны раз п’яны. Значыць, меў і хаўрусніка, каму збываў калгаснае дабро!..Ваданосаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чака́ць wárten vi (каго-н., чаго-н. auf A); erwárten vt; hárren vi (G, auf A) (настойліва, цярпліва);
не чака́ць нічо́га до́брага nicht Gútes erwárten;
час не чака́е die Zeit drängt, die Sáche hat Éile;
зада́ча чака́е свайго́ рашэ́ння die Áufgabe harrt der Lösung;
чака́ць не дачака́цца … kaum erwárten können
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Dilige me vilem, nam bonum omnes diligunt
Палюбі мяне нікчэмнага, а добрага ўсе любяць.
Полюби меня ничтожного, а хорошего все любят.
бел. Пазнаюць нашу дачку і ў андарачку. Пазналі б у лядзе, а не ў нарадзе. Малы жук, а пары сабе шукае. Малы Кузьма, ды высокая яму цана.
рус. Полюбите нас чёрненькими, а беленькими всяк полю бит. Полюби-ка нас в черне, а в красне-то и всяк полюбит. Корми меня в весну, а в осень я и сам сыт буду.
фр. Il faut aimer ses amis avec leurs défauts (Надо любить своих друзей с их недостатками).
англ. Choose your wife on Saturday, not on Sunday (Выбирай жену в рабочий день, а не в воскресенье).
нем. Freunde in der Not gehen zehn auf ein Lot (Друзья в беде идут десять на лот).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
angel
[ˈeɪndʒəl]
n.
1) анёл -а m.
2) Poet. вясту́н -а́m.
the angels of spring — вестуны́ вясны́
3) дух (до́бры або́ злы)
Every man has a good and a bad angel — Ко́жны чалаве́к ма́е свайго́до́брага й зло́га ду́ха
4) Figur. анёлак -ка m.
She is an angel — Яна́ — сапра́ўдны анёлак
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
паласа́ж., в разн. знач. полоса́;
чарназёмная п. — чернозёмная полоса́;
п. агню́ — воен. полоса́ огня́;
п. рэа́кцыі — полоса́ реа́кции;
п. до́брага надво́р’я — полоса́ хоро́шей пого́ды;
газе́тная п. — газе́тная полоса́;
○ п. адчужэ́ння — ж.-д., уст. полоса́ отчужде́ния;
п. адво́ду — ж.-д. полоса́ отво́да;
узлётна-паса́дачная п. — взлётно-поса́дочная полоса́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
нагуля́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; зак.
1.што і чаго. Пасучыся, стаць тлустым, прыбавіць у вазе (пра жывёлу). //Разм. Ад спакойнага, добрага жыцця стаць, зрабіцца поўным, тлустым (пра чалавека).
2.што. Разм. Гуляючы, набыць што‑н. Нагуляць апетыт.//каго-што. Груб. Стаць цяжарнай, нарадзіць дзіця, не будучы замужам. — Хэ, — абазваўся другі голас, — ціхая-ціхая [Люба], а чэрава нагуляла.Чорны.
3.што і чаго. Разм. Гуляючы ў якую‑н. гульню, выйграць што‑н. Нагуляць грошай.
4.Разм. Правесці нейкі час гуляючы; нагуляцца (у 1 знач.). Па Федзьку выходзіў бацька з папружкаю. — Я вось табе нагуляю, — гаварыў ён, складваючы папружку ўдвая.Арабей.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пакры́ўдзіць, ‑джу, ‑дзіш, ‑дзіць; зак.; каго.
1. Прычыніць крыўду каму‑н.; несправядліва паставіцца да каго‑н. Валя адмоўчвалася, яна не адважвалася расказаць пра выпадкова пачутую размову, каб не пакрыўдзіць дзяўчыны.Шахавец.[Сакратару райкома] трэба было ў многіх пабываць у гасцях, каб нікога не пакрыўдзіць.Шамякін.
2. Абдзяліць каго‑н. чым‑н., даць менш, чым патрэбна. [Лявон:] Пасаг мяне мала цікавіць, што бацька дасць дачцэ, з тым я і згодзен буду. Ён жа не захоча пакрыўдзіць сваёй дачкі — дзесяцін нейкіх дзесяць павінен даць.Козел.— З харчамі хлапчука, можа, пан і не пакрыўдзіць, а з аплатай сына абышлі...Пальчэўскі.
•••
Мухі не пакрыўдзіць — пра добрага, спакойнага чалавека.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ссадзі́ць, ссаджу, ссадзіш, ссадзіць; зак., каго.
1. Зняць адкуль‑н., дапамагчы сысці ўніз. Андрэй ссадзіў дзяўчыну з каня, узяўшы, як малое дзіця, пад пахі.Лобан.Дзеда Тодара ссадзілі са сцэны. Гушкалі, крычалі: «Брава!»Пташнікаў.//перан. Збіць, прымусіць адступіць таго, хто дзе‑н. засеў, умацаваўся. Уночы чырвонаармейская часць боем ссадзіла немцаў з шашы.Чорны.
2. Даць магчымасць або прымусіць выйсці (з поезда, трамвая і пад.). Малышаву стала неяк шкада .. [бабульку], ён не толькі паказаў дарогу, а і пасадзіў яе ў трамвай, папярэдзіўшы кандуктарку, каб тая, дзе трэба, ссадзіла старую.Хадановіч.— Шкада, — сказаў дырэктар. — Без білета хлопец, зайцам паехаў, ссадзяць, чаго добрага!Нядзведскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)