латышскі вучоны-эканаміст і статыстык. Вучыўся ў Дэрпцкім (Тартускім) ун-це (1884—87), у Германіі (1895—99). З 1905 праф. Берлінскага ун-та. Апублікаваў працы «Смяротнасць, узроставы склад і даўгавечнасць праваслаўнага народанасельніцтва абодвух полаў у Расіі за 1851—1890 гг.» (1897, разам з Л.Бесер), «Дзяржава будучага» (1898). У апошняй з дапамогай статыстыкі імкнуўся даказаць магчымасць пабудовы сацыяліст. грамадства ў Германіі мірным (нерэвалюцыйным) шляхам. У 1-ю сусв. вайну саветнік ваен.мін-ваГерманіі, па заданні якога распрацаваў сістэму харч. картак. У 1919 вярнуўся ў Латвію, праф. Рыжскага ун-та.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
гофма́ршал
(ням. Hofmarschall)
прыдворная пасада ў сярэдневяковай Германіі, а пазней прыдворны тытул у радзе манархічных краін.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
кілапо́нд
(ад кіла- + лац. pondus = цяжар)
назва кілаграм-сілы, якую ўжываюць у Германіі і іншых краінах.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
ле́ндлер
(ням. Ländler)
даўні сялянскі парны танец у Паўд.Германіі і Аўстрыі, адзін з папярэднікаў вальса.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
перло́н
(ням. Perlon)
прынятая ў Германіі назва сінтэтычнага валакна і тканіны, якое ў нас называюць капронам.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
шпі́льман
(ням. Spielmann)
вандроўны спявак, музыкант, акцёр, акрабат у сярэдневяковай Германіі (параўн.гістрыён 2, жанглёр 1).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
ЛАНДШТУ́РМ
(ад ням. Land зямля, краіна + Sturm атака),
катэгорыя ваеннаабавязаных запасу 3-й чаргі ў дапаможных вайск. фарміраваннях, якія ствараліся з іх у Прусіі, Германіі, Аўстра-Венгрыі і інш. дзяржавах у 19—1-й пал. 20 ст. Выкарыстоўваліся пераважна для аховы дзярж. граніц, камунікацый, складоў і інш. У фаш.Германіі ў 1944 Л. быў заменены фольксштурмам.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
манда́т, ‑а, М ‑даце, м.
1. Дакумент, які пацвярджае тыя або іншыя правы і паўнамоцтвы прад’яўніка. Дэпутацкі мандат. □ [Мілоўскі] заявіў, што ён хоча быць у ліку мабілізаваных [на харчразвёрстку], на што і атрымаў згоду. Як нарада скончылася, Мілоўскі ўзяў мандат і пайшоў дадому.Галавач.
2. Права кіраваць былой калоніяй Германіі або некаторай часткай тэрыторыі былой Асманскай імперыі, якое давалася Лігай нацый пасля першай сусветнай вайны краінам-пераможцам.
[Лац. mandatum — даручэнне.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
штурмаві́к, ‑а, м.
1. Тып ваеннага самалёта, прызначаны для знішчэння сіл праціўніка з невялікай вышыні. Амаль датыкаючыся верхавін.. дрэў, зноў прайшлі штурмавікі.Шамякін.
2. Салдат, які ўдзельнічае ў штурме. Моўчкі слухаюць іх [цымбалы] мужыкі, Рукі зброю намацваюць самі. Пагражаюць штурмавікі Паіграць на цымбалах штыкамі.Куляшоў.
3. Член нацысцкай ваенізаванай арганізацыі ў фашысцкай Германіі. Пад грушай маладой Рыдлёўкамі капалі немцы дол. Збіраліся хаваць штурмавіка Вільгельма Фішара.Танк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
DR
= Deutsche Reichsbahn – імперская [дзяржаўная] чыгунка (гіст. у Германіі да 1945 г. і ў былой ГДР)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)