Вэ́рлах ’вэрхал’. Фанетычнае пераафармленне (метатэза плаўных) слова вэ́рхал (гл.), якое адлюстроўвае польскае warchoł ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Віляхво́ст ’падліза, чалавек, схільны да ліслівасці’ (Бяльк.) — складанае слова ад віля́ць і хвост (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Гаві́цца ’гаіцца, зажываць’ (Сцяшк.). Дыялектная форма (устаўное, гіатычнае ‑в‑ між галоснымі) слова га́іць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вадато́к ’плынь; рэчышча’ (КЭС). Рус. водоток, укр. водотока ’рэчышча патоку’. Складанае слова: вада + цячы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ По́твар: даць потвар ’разбалаваць, распесціць’ (маг., Наша слова, 2002 г., 16 кастр.). Гл. патвор.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прыцыга́р ’партсігар’ (Мат. Гом.). Пераробка слова партсігар (гл.) шляхам збліжэння да цыга́ра, цыга́рка (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Прэндзіць ’паважаць’ (брагін., Лучыц-Федарэц, вусн. паведамлю міёр., З нар. сл.). Гл. папярэдняе слова.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Страк ‘страказа’ (шчуч., ЛА, 1). Несумненна, пачатак слова страказа (гл.), збліжаны з строк, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тэ́хталь ‘від гульні ў карты’: гралі ў тэхталя (Я. Колас). Няясна; гл. наступнае слова.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Арба́ 1 (БРС). Рус. арба́, араба́, укр. гарба́, рэдка арба́ ’павозка’, араба́, гараба́ ’цыганскі, малдаўскі ці татарскі воз’, польск. arba, чэш. arba (экзатызмы). Заходнеславянскія формы запазычаны праз рускую мову. Крыніца рускага слова, напэўна, татарская (Дзмітрыеў, Строй, 521); экзатычнае значэнне ўказвае на крымска-татарскую і азербайджанскую магчымыя крыніцы запазычання слова. Параўн. Фасмер, 1, 83; Шанскі, 1, А, 135. Гараеў, 5, слушна звярнуў увагу і на наяўнасць слова не толькі ў цюркскіх, але і ў іншых каўказскіх мовах, напрыклад у асецінкай, што садзейнічала пранікненню слова ў рускую мову. Бел. арба мае цюркскую крыніцу, але не без падстаў Крукоўскі (Уплыў, 74) адзначаў ролю рускай мовы ў перадачы слова да беларускай.
А́рба 2 ’старажытнай прылада’ (Касп.). Параўн. арфа 2 ’веялка’ (гл.). Субстытуцыя б — ф цераз п (арпа); нельга выключыць, што бел. арба < літ. дыял. árba ’арфа (веялка)’ (LKŽ), хаця літоўская форма зарэгістравана на паўночным захадзе.
Арба́ 3. Назоўнік ад дзеяслова араць (з суф. -ба).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)