чыну́ша, ‑ы, м.
Разм. пагард. Чыноўнік, бюракрат. Асабліва радавала.. [Лабановіча] тая акалічнасць, што зкзаменатарам назначаўся не інспектар народных вучылішч, сухі і бяздушны чынуша, а выкладчык, які ў свой час быў таксама настаўнікам пачатковай школы. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
endow [ɪnˈdaʊ] v.
1. абдо́рваць; адо́рваць, надзяля́ць;
He is endowed with patience. Ён надзелены цярпеннем (ад прыроды).
2. ахвярава́ць капіта́л на ўтрыма́нне (школы, бальніцы і да т.п.)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
бажба́, ‑ы, ж.
Клятва імем бога. Хоць бацька мой таксама кляўся-бажыўся, што качаргі і ў вочы не бачыў, але Райскі не даў яму веры і са школы яго вытурыў — за зладзейства і .. бажбу. Гарэцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падгада́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Абл. Паспець або сумець зрабіць што‑н. у зручны час, у найбольш спрыяльны момант. Падгадае [Петрусёк], калі Міхась у добрым гуморы са школы вернецца, падкоціцца да яго гэтакай хітрай лісічкай. Краўчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
філія́л, ‑а, м.
Аддзяленне буйнога прадпрыемства, якой‑н. установы ці арганізацыі. Філіял музея. Філіял Акадэміі навук. □ Зімою амаль усе маладыя рабочыя вучыліся ў філіяле будаўнічай школы, набывалі спецыяльнасці муляраў і тынкоўшчыкаў, сантэхмантажнікаў і арматуршчыкаў. Грахоўскі.
[Ад лац. filialis — сыноўні.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
kierowniczka
ж. разм. кіраўніца, начальніца; загадчыца;
kierowniczka szkoły — дырэктар школы;
kierowniczka działu — загадчыца аддзела
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
партрэты́ст, ‑а, М ‑сце, м.
Мастак — спецыяліст у галіне партрэтнага жывапісу. Венедыкт Кубіцкі быў партрэтыстам рускай школы, вучнем Ільі Рэпіна. Ліс. Бліскучым майстрам графікі быў таксама Язэп Горыд — выдатны карыкатурыст, партрэтыст, майстар храявіду, кніжнай графікі. Шматаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ву́чань, -чня, мн. -чні, -чняў, м.
1. Той, хто вучыцца ў школе ці ў прафесійна-тэхнічным вучылішчы.
В. сярэдняй школы.
В. рамеснага вучылішча.
2. Той, хто вучыцца чаму-н. у каго-н.
В. шаўца.
В. слесара.
3. Паслядоўнік чыйго-н. вучэння (да 2 знач.); той, хто вывучыў што-н. пад кіраўніцтвам каго-н.
В. славутага генетыка Вавілава.
Дастойны в. свайго настаўніка.
|| ж. вучані́ца, -ы, мн. -ы, -ніц.
|| прым. вучнёўскі, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
тармазі́ць, -мажу́, -мо́зіш, -мо́зіць; -мо́жаны; незак., што.
1. таксама без дап. Запавольваць або спыняць рух чаго-н. (звычайна пры дапамозе тормаза).
Т. трактар.
Машына хутка тармозіць.
2. перан. Стрымліваць рух чаго-н.; затрымліваць развіццё чаго-н.
Т. работу.
Т. будаўніцтва школы.
3. перан. Аслабляць, спыняць праяўленне чаго-н. (спец.).
Т. рэфлексы.
|| зак. затармазі́ць, -мажу́, -мо́зіш, -мо́зіць; -мо́жаны.
|| аднакр. тармазну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́ (да 1 і 2 знач.; разм.).
|| наз. тармажэ́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ВА́КАР
(Wakar) Алексы (17.1.1898, г. Самара, Расія — 25.8.1966),
польскі вучоны-эканаміст. У час ням.-фаш. акупацыі Польшчы (1939—45) удзельнічаў у нелегальнай дзейнасці Вышэйшай гандл. школы, з 1945 праф., з 1946 рэктар гэтай школы. У 1948—50 рэктар Акадэміі паліт. навук, з 1948 — праф. Вышэйшай школы планавання і статыстыкі. Пачаў навук. дзейнасць як прыхільнік Лазанскай школы ў палітэканоміі, якая імкнулася абгрунтаваць выкарыстанне матэматыкі ў эканоміцы. У перадваенны перыяд даследаваў праблемы канкурэнцыі, цэн і знешняга гандлю, у пасляваенны — аптымальнага планавання і сістэмы кіравання сацыяліст. эканомікай.
т. 3, с. 463
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)