1. Паплакаць многа, уволю. Аддаючы дачку, Акіліна дала выхад сваім пачуццям, якія таіла за многія гады: і наплакалася і навесялілася ўволю.Шкраба.Хутчэй бы дадому, уціснуцца ў крэсла, згарнуцца ў клубочак і наплакацца ўволю...Марціновіч.
2.перан.Разм. Нацярпецца, перажыць многа гора, непрыемнасцей. Наплакацца з дрэнным работнікам. □ «А ты, — кажу, — не спяшайся. Яшчэ там вашы Ёзапы наплачуцца, пачакай!..»Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нарабі́цца, ‑раблюся, ‑робішся, ‑робіцца; зак.
1. Парабіць многа, уволю; напрацавацца. Наравіцца за сваё жыццё. □ Хочацца наравіцца да поту, далон[н]ю абцерці.. твар і напіцца з біклагі рэзкага квасу...Мурашка.// Стаміцца на працы. [Расольчыха:] — Ігнат як наробіцца .. [на дачы] за выхадны, дык і гаварыць яму ні з кім не хочацца.Паслядовіч.
2.(1і2ас.неўжыв.). Разм. Здарыцца, адбыцца. Тым часам у старым маёнтку нарабілася шмат бяды.Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
fill
[fɪl]1.
v.t.
1) напаўня́ць; запаўня́ць (за́лю, час)
The crowd filled the hall — Нато́ўп запо́ўніў за́лю
2) задаво́льваць (сма́гу, патрэ́бы); кармі́ць
3) выко́нваць замо́вы (прадпіса́ньне ле́кара)
4) плямбава́ць (зуб)
5) займа́ць (паса́ду, стано́вішча)
to fill a diplomatic post — займа́ць дыпляматы́чную паса́ду
6) рыхтава́ць лек (паво́дле рэцэ́пту)
7) (пра ве́цер) надзіма́ць (ве́тразі)
8) засыпа́ць; закіда́ць (я́му, роў пяско́м)
9) фальшава́ць, падрабля́ць
2.
v.i.
напаўня́цца, запаўня́цца
3.
n.
1) дастатко́вая ко́лькасьць
one’s fill — удо́сыць, уво́лю
to eat (to drink, weep) one’s fill — нае́сьціся (напі́цца, напла́кацца) удо́сыць, уво́лю
2) жвір -у m., каме́ньне (для засыпа́ньня)
•
- fill in
- fill in the time
- fill out
- fill up
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
wola
wol|a
ж. воля;
siła ~i — сіла волі;
~a zwycięstwa — воля да перамогі;
ostatnia ~a — апошняя воля;
do ~i — дастаткова, уволю;
mimo ~i — мімаволі, міжвольна
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
1. Змацаваць, злучыць канцы чаго-н. вузлом, бантам і пад.
З. вузел.
З. гальштук.
З. хустку.
2. Абматаўшы, змацаваць канцы бінту, вяроўкі і пад.
З. вочы.
З. мех.
З. парэзаны палец.
3. Распачаць, даць узнікнуць (таму, што названа назоўнікам).
З. бой.
З. перастрэлку.
З. гаворку.
З. знаёмства.
◊
Свет завязацькаму (разм.) — зрабіць перашкодай, пазбавіць свабоды дзеянняў.
Як завязаць (разм.) —
1) поўна, вельмі многа, колькі ўлезла.
Насыпаць мех як з.;
2) колькі можна, уволю.
Наеўся як з.
|| незак.завя́зваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз.завя́званне, -я, н.ізавя́зка, -і, ДМ -зцы, ж. (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
dość
досыць;
dość dobrze — нядрэнна, даволі добра;
nie mogę się dość napatrzyć — не магу добра (уволю) наглядзецца;
nie dość na tym — на гэтым не канец;
гл. dosyć
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
нара́давацца, ‑дуюся, ‑дуешся, ‑дуецца; зак., накаго-што, зкаго-чаго, каму-чаму і без дап.(звычайназадмоўем «не» ідзеясл. «магчы»).
Уволю, многа парадавацца. Маці не нарадуецца на сына. □ Падзеі, як хвалі, ляцелі адна за адной, і іх ледзь паспявалі адзначаць: не паспееш нарадавацца адной, як за ёй ужо — другая, новая.Ракітны.[Дзятліха] нарадавацца не магла з Васіля: дабіўся свайго, дабіўся, чаго хацеў, — у людзі, лічы, выйшаў.Мележ.[Стасік] вучыўся так, што настаўнікі не маглі нарадавацца.Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
удо́сталь, прысл.
1. Дастаткова, у дастатковай ступені. Магутная цеплаэлектрацэнтраль дае ўдосталь святла гораду і яго ваколіцам і энергіі прамысловым прадпрыемствам.Хадкевіч.За паўтара года вайны пакут хапіла ўдосталь.Навуменка.//узнач.вык. Многа, даволі. [Дармідон] яшчэ зранку пайшоў у сталярню — там рабілі парніковыя рамы, і работы яму цяпер было ўдосталь.Сабаленка.
2.Разм.Уволю, колькі хочацца. Дзед прыняў іх [узброеных людзей] за партызан, накарміў удосталь і нават чарку паставіў.Шчарбатаў.«Хай сабе ўдосталь паспіць», — разважала сама сабе Марта.Гартны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
1. Зняць з сябе тое, чым быў падперазаны (пояс, папругу, рэмень і пад.). Не пазіраючы ні на кога і тупнуўшы разы са два, Пракоп моўчкі расперазаўся і зняў сярмягу.Колас.
2.Разм. Расшпіліцца (пра пояс).
3.перан. Перастаць стрымліваць сябе; стаць недысцыплінаваным, нахабным. Прытым, Зусім расперазаўся [Кузьма], — Ідзе па вуліцы, шуміць, Бушуе, брэша і хаміць.Корбан.Цяпер, адганяючы непажаданы ўспамін, .. [Гукан] падумаў інакш, больш злосна: «Зазнаўся, няшчасны пісака... Расперазаўся».Шамякін.
•••
Хоць расперажыся — уволю, колькі хочаш.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
1.Разм.Уволю, многа пасмяяцца. І нажартаваўся Міканор, і насмяяўся, гледзячы на малых.Мележ.
2.зкаго-чаго, надкім-чым і без дап. Аднесціся да каго‑, чаго‑н. з насмешкай, злосна пасмяяцца; абразіць. А ў Маланкі камень-сэрца, Як спаткае — пасмяецца!Броўка.Пасмяяліся над самым святым. Захацелася плакаць. Але не, ён не заплача.Паўлаў.[Зоська:] — Баюся я за цябе ісці, кінеш мяне, насмяешся, а чаго добрага і біць будзеш.Скрыпка.Кацёл з гаршка не пасмяецца, бо абодва чорныя.Прыказка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)