про предлог с вин.
1. пра (каго, што); аб (кім, чым);
говори́ть про кого́-л. гавары́ць пра каго́-не́будзь;
2. (для, ради) для (каго, чаго);
э́то не про тебя́ пи́сано разг. гэ́та не для цябе́ пі́сана;
◊
про себя́ сам сабе́; (тихо) паці́ху;
ду́мать (чита́ть) про себя́ ду́маць (чыта́ць) сам сабе́;
про запа́с у запа́с;
ни за что ни про что без дай прычы́ны.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
сверх предлог с род.
1. (поверх чего-л.) на, зве́рху, паве́рх, наве́рх;
наде́ть сверх руба́шки надзе́ць паве́рх на саро́чку (наве́рх на саро́чку, зве́рху);
2. (превыше чего-л.) звыш (чаго); це́раз, праз (што);
расхо́ды сверх сме́ты выда́ткі звыш каштары́са;
3. (помимо чего-л.) апрача́, звыш (чаго);
сверх зарпла́ты он получи́л пре́мию звыш (апрача́) зарпла́ты ён атрыма́ў прэ́мію;
◊
сверх ожида́ния зусі́м неспадзява́на.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
к (перед некоторыми сочетаниями согласных — ка) предлог с дат. в разн. знач. к, ко;
дзень хілі́ўся к ве́чару — день клони́лся к ве́черу;
падары́ць к Но́ваму го́ду — подари́ть к Но́вому го́ду;
падысці́ к сталу́ — подойти́ к столу́;
спячы́ піро́г к свя́ту — спечь пиро́г к пра́зднику;
прыгатава́ць заку́ску к абе́ду — подгото́вить заку́ску к обе́ду;
паспе́ць к цягніку́ — успе́ть к по́езду;
прытулі́ся ка мне — прижми́сь ко мне
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
вперёд нареч.
1. напе́рад, упе́рад;
вперёд, к побе́де! напе́рад да перамо́гі!;
2. (впредь) разг. надале́й; у дале́йшым;
3. (авансом) разг. напе́рад;
взять пла́ту вперёд узя́ць пла́ту напе́рад;
4. (прежде) разг. упе́рад, ране́й;
5. предлог с род., разг. (раньше кого-, чего-л.) ране́й за;
он прие́хал вперёд всех ён прые́хаў ране́й за ўсіх;
◊
(сде́лать) шаг вперёд (зрабі́ць) крок напе́рад;
ни взад ни вперёд ні ўзад ні ўпе́рад.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
з-пад предлог с род., в разн. знач. из-под, из-подо;
вы́брацца з-пад сне́гу — вы́браться из-под сне́га;
вы́йсці з-пад агню́ — вы́йти из-под огня́;
даста́ць з-пад лёду — доста́ть из-подо льда;
уцячы́ з-пад ва́рты — убежа́ть из-под стра́жи;
скры́нка з-пад цуке́рак — я́щик из-под конфе́т;
ро́дам з-пад Ві́цебска — ро́дом из-под Ви́тебска;
вы́йшла з-пад яго́ пяра́ — вы́шло из-под его́ пера́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
круго́м
1. нареч. круго́м;
павярну́цца к. — поверну́ться круго́м;
аб’е́хаць к. — объе́хать круго́м;
абгарадзі́цца к. — огороди́ться круго́м;
2. нареч. (целиком) круго́м;
к. вінава́ты — круго́м винова́т;
3. предлог с род., обл. круго́м, вокру́г, о́коло;
абысці́ к. до́ма — обойти́ круго́м (вокру́г, о́коло) до́ма;
к. во́зера расце́ чаро́т — круго́м (вокру́г, о́коло) о́зера растёт камы́ш;
◊ к.! — воен. круго́м!;
к. ды наво́кала — вокру́г да о́коло;
абве́сці к. па́льца — обвести́ вокру́г па́льца;
к. шасна́ццаць — погов. круго́м шестна́дцать
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
доI предлог с род. да (каго, чаго);
от Ми́нска до По́лоцка ад Мі́нска да По́лацка;
отложи́ть до ве́чера адлажы́ць (адкла́сці) да ве́чара;
дойти́ до реки́ дайсці́ да ракі́ (рэ́чкі);
начи́стить до бле́ска начы́сціць да бля́ску;
зал вмеща́ет до ты́сячи челове́к за́ла ўмяшча́е да ты́сячы чалаве́к;
до вре́мени да ча́су;
до поры́ до вре́мени да пары́ да ча́су;
до свида́ния да пабачэ́ння;
от сло́ва до сло́ва ад сло́ва да сло́ва.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
вне предлог с род.
1. (снаружи за пределами) па-за (кім, чым);
вне до́ма па-за до́мам;
вне ко́нкурса па-за ко́нкурсам;
вне зако́на па-за зако́нам;
3. (без) без (каго, чаго); (сверх) звыш (каго, чаго);
вне о́череди без чаргі́;
вне пла́на звыш пла́на;
вне вся́кого сомне́ния без уся́кага сумне́ння;
◊
вне вся́кого сравне́ния вышэ́й за ўся́кае параўна́нне;
вне вре́мени и простра́нства па-за ча́сам і прасто́рай;
вне себя́ не по́мнячы сябе́, не ў сабе́.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
пе́ред и пе́редо предлог с твор. пе́рад (кім, чым); пе́рада (употребляется только в сочетании: пе́рада мной); наравне с этим в значении: по сравнению с кем, чем переводится также оборотом у параўна́нні (з кім, чым);
пе́ред до́мом пе́рад до́мам;
пе́ред ним бы́ла откры́та дверь пе́рад ім былі́ адчы́нены дзве́ры;
пе́ред отъе́здом пе́рад ад’е́здам;
не на́до отступа́ть пе́ред тру́дностями не трэ́ба адступа́ць пе́рад ця́жкасцямі;
они́ ничто́ пе́ред ним яны́ нішто́ пе́рад ім (у параўна́нні з ім).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
про́тив
1. предлог с род. су́праць, супро́ць, обл. про́ці (каго, чаго); (напротив) насу́праць, насупро́ць, обл. напро́ці;
про́тив его́ ожида́ний су́праць (супро́ць) яго́ спадзява́нняў;
он настро́ен про́тив меня́ ён настро́ены су́праць (супро́ць) мяне́;
лека́рство про́тив ревмати́зма ле́кі су́праць (супро́ць) рэўматы́зму;
рост проду́кции про́тив про́шлого го́да рост праду́кцыі су́праць (супро́ць) міну́лага го́да;
про́тив до́ма — сад насу́праць (насупро́ць) до́ма — сад;
про́тив ве́тра су́праць (супро́ць, насу́праць, насупро́ць) ве́тру;
2. в знач. сказ. су́праць, супро́ць;
кто про́тив? хто су́праць (супро́ць)?
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)