ударя́ться
1. удара́цца, бі́цца; (стукаться) сту́кацца;
2. (попадать во что) сту́кацца (у што, аб што);
3. перен. (начинать усиленно заниматься чем-л.), разг. бра́цца (за што-небудзь); пуска́цца; пачына́ць (рабіць што-небудзь);
4. перен., разг. кі́дацца; пуска́цца; см. уда́риться.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
Ánwuchs
m -es, -wüchse
1) прыро́ст, павелічэ́нне
2) малады́я па́расткі
3) кіда́нне; спарт. пе́ршы кідо́к (у пачатку гульні); кідо́к з сярэ́дзіны
den ~ háben — пачына́ць гульнр (у мяч)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
прозре́ние ср.
1. прасвятле́нне, -ння ср.; в знач. действия лучше переводить глагольными оборотами станаві́цца віду́шчым, пачына́ць ба́чыць; стаць віду́шчым, пача́ць ба́чыць;
по́сле опера́ции у него́ наступи́ло по́лное прозре́ние пасля́ апера́цыі ён по́ўнасцю стаў віду́шчым (пача́ў ба́чыць);
2. перен. прасвятле́нне, -ння ср.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
строка́I ж.
1. радо́к, -дка́ м.;
начина́ть с но́вой строки пачына́ць з но́вага радка́;
кра́сная строка́ но́вы радо́к;
2. (о ла́пте) радо́к, -дка́ м., пало́ска, -кі ж.;
◊
чита́ть ме́жду строк чыта́ць памі́ж радко́ў;
строка́ в строку́ радо́к у радо́к.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
going
[ˈgouɪŋ]
adj.
1) бягу́чы, цяпе́рашні
the going interest rate — цяпе́рашні, бягу́чы працэ́нт
2) прыво́дзіць у рух
to set the clock (the engine) going — заве́сьці гадзі́ньнік (мато́р)
get going, informal – пачына́ць рабі́ць не́шта, бра́цца за спра́ву
goings — учы́нкі або́ паво́дзіны pl. only
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
undertake
[,ʌndərˈteɪk]
1.
v.t.
1) пачына́ць, распачына́ць
2) стара́цца, намага́цца
to undertake the impossible — бра́цца за немагчы́мае
3) бра́цца
She undertook the feeding of my dogs — Яна́ ўзяла́ся кармі́ць маі́х саба́каў
2.
v.i.
распачына́ць, выбіра́цца
to undertake a journey — вы́брацца ў падаро́жжа
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
пачака́ць, ‑а́ю, ‑а́еш, ‑а́е; зак.
1. каго-што, чаго і без дап. Чакаць некаторы час. Пачакаць добрага надвор’я. □ Акрамя дзяцей на вуліцы нікога не было, але раптам у канцы яе паказаўся чалавек. Лявон вырашыў пачакаць яго. Чорны. [Толя] пачакаў яшчэ адзін дзень. Але і на трэці, і на чацвёрты дзень дзед не вярнуўся. Якімовіч. [Валодзя] рукой выканаў ямку, пачакаў, пакуль насачылася вады. Хомчанка.
2. з інф., з чым і без дап. Не пачынаць дзейнічаць; памарудзіць. [Андрэй:] — Ці не папярэдзіць нам хлопцаў? [Максім:] — З гэтым яшчэ пачакаем. Машара. — Пачакай злавацца, — перапыніў .. [Пракопа] Аляксееў. Карпаў. — Пачакайце, дзяўчаты, будзем па парадку гаварыць. Асіпенка.
3. заг. пачака́й(це)! у знач. выкл. Ужываецца як перасцярога, пагроза. — Ну, пачакай! — патрос Васіль .. кулаком у той бок, куды пайшоў ляснік. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тэ́паць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Разм.
1. Ісці, робячы частыя крокі. За .. [Сцяпанам], на пэўнай адлегласці, трымаючы перад сабой белы клуначак з харчамі, дробна тэпала старэнькая Сцяпанава маці. Ракітны. // Уходжвацца з якой‑н. работай; тупаць. [Аня] выйгравала ў часе — пакуль тэпала ў калідоры і кухні Мар’я Андрэеўна. Хадановіч.
2. Ісці, хадзіць наогул. Міця з бацькам выйшлі на парог і доўга стаялі, пазіраючы на чорны шлях, па якім тэпала шэсць няўклюдных фігур. Навуменка. [Незнаёмы:] — Тады давай пайшлі. Бо нам яшчэ тэпаць ды тэпаць. Карпюк.
3. Хадзіць няўпэўнена, пачынаць хадзіць (пра дзяцей). Аднаго разу .. [Галя] паставіла Вадзімку на ножкі, адпусціла рукі, трошкі адышлася, прысела .. і папрасіла: — Вадзічак, хлопчык мой, тэпай да мяне... Сабаленка. Дома пачынаў тэпаць ад крэсла да канапы яшчэ адзін наследнік — Станіслаў. Мехаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Скок — дзеянне паводле дзеяслова скакаць (гл.) (ТСБМ, Нас., Ласт., Байк. і Некр.), дыял. таксама скік (гл.), скок, ско́кі ‘танцы’ (ТСБМ, Ласт., Гарэц., Касп., Сержп. Прымхі, Сл. ПЗБ), таксама і скакі, гл. Укр. скок, скік, рус. скок, бранск. ‘скокі, танцы’, ст.-рус. скокъ ‘скакун’, польск., в.-луж., н.-луж. skok, чэш., славац. skok ‘скок’, серб.-харв. ско̑к ‘скок; вадапад’, славен. skòk ‘скок’, балг. скок ‘скок; вадапад’, макед. скок ‘скок’. Прасл. *skokъ, якое мае паралелі ў літ. šókti ‘скакаць; танцаваць’, лат. sâkt ‘пачынаць’, ст.-в.-ням. giscëhan ‘здарацца’ і інш.; гл. Фасмер, 3, 645 з літ-рай. Борысь (552) параўноўвае яшчэ з літ. kuokìnė ‘вячоркі са скокамі’ < kuokas (старое) ‘скок; скокі’, skúoc ‘гоп!’ і ўзводзіць да і.-е. *(s)kōk‑ ‘хутка рухацца ўгару’ ад і.-е. *kāk‑/ḱāk‑; гл. яшчэ БЕР (6, 766- 767), дзе мяркуецца пра і.-е. корань *(s)kek‑. Гл. скочыць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вулды́р ’гуз’ (Жд., 2, 3), вулды́рь ’гуз, гузак, пухір’ (Бяльк.), рус. волды́рь ’тс’ (няяснага паходжання, гл. Фасмер, 1, 338). Няма падстаў разглядаць асобна ад булды́р ’пухір, бурбалка, бугор’ (параўн. Гараеў, 53; Праабражэнскі, 1, 91), з метатэзай бурды́ль і асабліва бурду́ль ’пухір’, вытворных ад дзеясловаў з «вобразнай» семантыкай, гл. бурдзе́ць ’пачынаць закісаць’ (З нар. сл.); параўн. інш. семантычныя паралелі: брузды́ль ’пухір на целе’ і брузда́цца ’аблівацца ў час яды’ (Бяльк.), літ. vir̃dulas ’пухір, бурбалка’ ад vìrti, vérda ’кіпець’ (Атрэмбскі, Gramatyka, 125). Фармальная блізкасць утварэнняў з пачатковымі в і б прывяла да перапляцення значэнняў ’пухір’ і ’гуз’; ёсць падставы меркаваць, што зыходным для ўтварэнняў з в было значэнне ’гуз, круглы прадмет’ і аснова вурд‑ (*vr̥d‑), гл. навагр. ву́рда ’вяртушка зробленая з бярцовай косці свінні, буркаўка’ (Жыв. сл.); параўн. балг. върда́лям ’перакульваць’, серб.-харв. вр̏дати ’вярцецца, круціцца’, тады вулды́р < *вурдыль з метатэзай. Адносна суфіксацыі, асабліва чаргавання ‑ыль/‑уль, параўн. Слаўскі, SP, 1, 112.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)