бады́ль, ‑я, м.

Тое, што і бадыліна. Хлопец блукаў вачыма па агародзе Раманюкоў, дзе тлустая, чорная зямля, кукурузныя бадылі, маса лісцяў яблынь, вінаграду і гародніны сведчылі, што тут сабраны багаты ўраджай. Карпюк.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ша́мнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.

Абл. Шуснуць, уваліцца. Дзядзька Антон бухнуў ломікам па засаўцы, і маса шамнула ўніз, за апалубку. Місько. Гэта ж Каця, а не Зіна, шамнула залетась у праломку. Кудравец.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ко́лькасць, -і, ж.

1. Велічыня, лік, аб’ём, маса.

Вялікая к. дрэў у парку.

К. ападкаў за суткі.

2. Філасофская катэгорыя, якая характарызуе прадметы і з’явы навакольнага свету з боку велічыні, аб’ёму, ліку, ступені развіцця, тэмпаў змянення і інш. (выкарыстоўваецца ва ўзаемадзеянні з катэгорыяй якасці).

Пераход колькасці ў якасць.

|| прым. ко́лькасны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

а́томный а́тамны;

а́томная эне́ргия физ. а́тамная эне́ргія;

а́томное ору́жие а́тамная збро́я;

а́томное ядро́ физ. а́тамнае ядро́;

а́томная ма́сса физ. а́тамная ма́са.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

induration

[,ɪndəˈreɪʃən]

n.

1) зацьвярдзе́ньне n.

2) зацьвярдзе́лая ма́са

3) агрубе́ньне n., чэ́рствасьць, бязду́шнасьць f.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

по́пел, ‑у, м.

Пылападобная, звычайна шэрая маса, якая застаецца пасля згарання, спальвання чаго‑н. Сцёпка дакурыў люльку, выбіў з яе попел, схаваў за пазуху і толькі тады падаўся памаленьку ў панскія пакоі. Якімовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

заме́с, ‑у, м.

Спец.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. замешваць — замясіць. Замес цеста. Замес бетону.

2. Тое, што замешана; маса, якая замешваецца ў адзін прыём. Адгрузіць гатовы замес. Даць восемсот замесаў за змену.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

аднаро́дны

1. одноро́дный, сро́дный;

~ныя з’я́вы — одноро́дные (сро́дные) явле́ния;

2. одноро́дный;

~ная ма́са — одноро́дная ма́сса;

○ ~ныя чле́ны ска́за — одноро́дные чле́ны предложе́ния

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

іне́ртны в разн. знач. ине́ртный;

~ная ма́са — ине́ртная ма́сса;

і. чалаве́к — ине́ртный челове́к;

○ ~ныя га́зы — ине́ртные га́зы;

~ныя матэрыя́лы — ине́ртные материа́лы

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Ма́гма ’расплаўленая сілікатная маса высокай тэмпературы, якая ўтвараецца ў глыбінях зямлі’ (ТСБМ), было запазычана праз рус. ці польск. мовы ў якасці навуковага тэрміна, які з грэч. μάγμα ’падонкі, буза, калатушка’ (Лёхін, 414).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)