жэле́

(фр. gelée)

салодкая студзяністая страва з фруктова-ягадных сокаў, малака і іншых прадуктаў з дабаўленнем жэлаціну.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

лакта-

(лац. lac, -ctis = малако)

першая састаўная частка складаных слоў, што выражае паняцце «які адносіцца да малака».

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

сепара́тар

(лац. separator = аддзяліцель)

апарат для выдзялення якога-н. рэчыва з саставу другога (напр. с. для малака).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

пазале́тась, прысл.

Два гады назад. Жыта і цяпер як сцяна, такога не было ні летась, ні пазалетась. Навуменка. [Сыч] памятаў, колькі атрымана малака летась, пазалетась, нават у першы пасляваенны год. Паслядовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

падаліва́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што і чаго.

Разм. Даліць, напоўніць да краёў усё, многае. Падаліваць бочкі вадою. // Даліць нейкую колькасць чаго‑н. ва ўсё, многае. Падаліваць малака ў збаны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

аве́чы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да авечак, належыць авечкам. Авечы статак. Авечая воўна. // Прыгатаваны з малака авечкі. Авечы сыр.

•••

Авечая галава гл. галава.

Воўк у авечай шкуры гл. воўк.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

спажыва́нне, ‑я, н.

1. Ужыванне ў якасці прадуктаў харчавання і пад. Спажыванне малака і малочных вырабаў.

2. Выкарыстанне чаго‑н. для задавальнення якіх‑н. патрэб. Спажыванне паліва. Тавары народнага спажывання.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прабы́ць, ‑буду, ‑будзеш, ‑будзе; зак.

1. Пражыць, правесці некаторы час дзе‑н. Такім чынам у Вепрах прабыў Саўка дзён тры ці чатыры. Колас.

2. Праслужыць, прапрацаваць некаторы час у якасці каго‑н. А Рыгор .. так і прабыў польскім абознікам нешта вельмі доўга. Чорны.

3. Пражыць, правесці час якім‑н. спосабам. — Наеліся дзеткі малака. Што я ім пастаўлю? Вады хіба пасалю? Гэта ж твая ўсё донечка любая! — Прабудуць дзень як і бег малака. Сабаленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

стэрыліза́цыя, ‑і, ж.

1. Знішчэнне мікраарганізмаў шляхам кіпячэння, фільтрацыі або ўздзеяннем хімічных рэчываў і пад. Стэрылізацыя малака. Стэрылізацыя хірургічных інструментаў.

2. Спец. Пазбаўленне чалавека або жывёліны здольнасці даваць патомства; штучнае абясплоджванне.

[Ад лац. sterilis — бясплодны.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сыр, ‑у; мн. сыры, ‑оў; м.

Харчовы прадукт, які робіцца з малака, што заквашваецца пэўным спосабам. Галандскі сыр.

•••

Плаўлены сыр — сорт мяккага сыру.

Плаваць (качацца) як сыр у масле гл. плаваць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)