ры́хлы, ‑ая, ‑ае.
1. Порысты, рассыпісты, мяккі. Рыхлы снег. Рыхлая глеба. □ Міхаіл .. пайшоў хутчэй, коўзаючыся па цвёрдай, прыбітай і слізкай сцежцы, пападаючы нагамі ў рыхлую раллю. Самуйлёнак. // Які лёгка рассыпаецца, ломіцца, крышыцца. Рыхлыя пароды. □ Лёд нават тоўсты робіцца рыхлым, лёгка праломліваецца. «Беларусь». // перан. Такі, у якім недастаткова звязаны паміж сабою часткі, сюжэтныя лініі, асобныя сцэны і пад. (пра мастацкія, навуковыя творы і пад.). Рыхлая кампазіцыя.
2. Пазбаўлены пруткасці, залішне пухлы, друзлы (пра цела, твар). Цела .. [у чалавека] нездаровага, надзвычай белага, колеру было рыхлае, як студзень. Чарнышэвіч. Круглы, крышку рыхлы твар свяціўся дабратою і спакоем. Грахоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
thick3 [θɪk] adv. гу́ста, то́ўстым сло́ем;
Snow was lying thick on the ground. Зямля пакрылася глыбокім снегам.
♦
lay it on thick infml перабо́льшваць; залі́шне хвалі́ць або́ га́ніць;
thick and fast ху́тка, адзі́н за адны́м;
Offers to help are coming in thick and fast. Прапановы ідуць адна за адною;
His heart beat thick and fast. Ягонае сэрца моцна білася.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
weather1 [ˈweðə] n. надво́р’е; паго́да;
fine weather до́брая паго́да;
foul/rough weather не́пагадзь;
If the weather breaks… Калі зменіцца надвор’е…;
flying weather лётная паго́да
♦
in all weathers BrE пры ўся́кім надво́р’і; ва ўсяля́кіх умо́вах;
be/feel/look under the we ather infml ке́пска сябе́ адчува́ць;
have the weather of smb. мець перава́гу пе́рад кім-н.;
make heavy weather ускладня́ць спра́ву; залі́шне напру́жвацца
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
купа́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
1. Апусціўшыся ў ваду, абмывацца, плаваць, асвяжацца. Купацца ў рацэ. □ З тысяч і тысяч людзей на пляжы купаліся толькі рэдкія адзінкі. Лынькоў. // Апускацца ў што‑н. вадкае, сыпкае. Свінні купаюцца ў лужыне. □ Стаяла на пагодзе. Млелі і купаліся ў гарачым пяску куры. Адамчык.
2. перан.; у чым. Мець, скарыстоўваць чаго‑н. залішне многа. У малацэ купаецца. □ — Правільна... Яна вунь у грашах купаецца, не ведае, што на сябе апранаць, — столькі трантаў. Мыслівец. // Цешыцца, мець асалоду ад чаго‑н. Некалькі дзён думкі яе [Зоські] купаюцца ў сонечных хвалях радасці: Сымонка яе не забыў. Бядуля.
•••
Купацца ў крыві — учыняць масавыя забойствы, пакаранні.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мудрава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; незак.
Разм.
1. над чым і без дап. Рабіць што‑н. складанае, незвычайнае; прыдумваць што‑н. Два гады Анатоль мудраваў над разцамі, заходзіў у тупік і зноў, як апантаны, браўся за новае. Асіпенка. Трое хлапчукоў-падлеткаў мудравалі над вялікай і прыгожай мадэллю самалёта. Ракітны.
2. Залішне ўскладняць якую‑н. справу. Ганька за сталом доўга не мудруе. Раз-раз алюмініевай лыжкай .. — і неўзабаве па ўсёй поліўцы. А затым і па кашы! Васілевіч. // Хітрыць. — Мудруеш, ты Язэп, — гаворыць нарэшце [Максімка]. Не, не мудруе Язэп.. Не жыў бы ён у тым доміку фінскім. Не прывык бы. Хадановіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
насцяро́жаны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад насцеражыць, насцярожыць.
2. у знач. прым. Напружана-ўважлівы і трывожны ў чаканні чаго‑н. На першы погляд ніякіх падстаў для падазрэння не было, але капітан, як заўсёды, новенькім асаблівай веры.. не даваў: вельмі ўжо яны насцярожаныя нейкія, палахлівыя, залішне ўважлівыя. Ваданосаў. Цяпер трэба было не варушыцца, дыхаць асцярожна і ціха, каб не спудзіць злітую з цемрай насцярожаную птушку. Паслядовіч. // Які выяўляе напружанасць, засцяроджанасць. Лена адсунулася да самай сцяны і не спускала з маці насцярожанага позірку. Шамякін. Аляксей акінуў суровым позіркам прыціхшы строй. Адчуў на сабе дзесяткі насцярожаных, уважлівых вачэй. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
spare3 [speə] v.
1. мець лі́тасць, злі́тавацца, шкадава́ць;
Please spare me! Пашкадуй мяне, калі ласка!
2. берагчы́, зберага́ць, шанава́ць, экано́міць;
spare no pains не шкадава́ць кло́патаў
3. удзяля́ць (час, увагу);
Can you spare me a moment? Ці можаш падараваць мне хвілінку?
4. infml абыхо́дзіцца;
I can’t spare him today. Я не магу сёння абысціся без яго.
5. мець залі́шне, надзвы́чай мно́га, зана́дта (чаго-н.);
I have no cash to spare today. У мяне сёння няма лішніх грошай.
♦
spare smb.’s blushes канфу́зіць, саро́міць каго́-н.;
spare smb.’s feelings берагчы́ чые́-н. пачу́цці, злі́тавацца над кім-н.;
(and) to spare: We have enough fruit and to spare. У нас садавіны больш чым трэба;
spare the rod and spoil the child пашкадава́ць дубца́ i разбэ́сціць дзіця́; быць залі́шне мя́ккім у выхава́нні дзяце́й
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
erübrigen
1.
vt захо́ўваць, зберага́ць, зэкано́міць
Zeit ~ — выйграва́ць час
2.
vi застава́цца
es erübrigt nur noch zu ságen — застае́цца яшчэ́ то́лькі сказа́ць
3.
(sich) быць залі́шнім
es erübrigt sich zu ságen, dass… — залі́шне каза́ць, што…
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
gar
1.
a
1) гато́вы (пра страву)
~ kóchen — давары́ць (да гатоўнасці)
das Fleisch ist ~ — мя́са звары́лася
2) вы́раблены; ду́блены (пра скуру)
2.
adv ве́льмі
~ nicht — зусі́м не
~ zu sehr — зана́дта, залі́шне
~ bald — зусі́м ху́тка [ско́ра]
~ kein — нія́кі
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
расця́гнуты, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад расцягнуць.
2. у знач. прым. Які падоўжылі, расцягнулі. На расцягнутых калёсах валаклі дубы. Мележ. // Рэдкі, з прамежкамі. Расцягнутая вёска. Расцягнутая шарэнга. □ Я выцягнуў адтуль добры дзесятак лістоў са знаёмым мне дробненькім расцягнутым почыркам Валерыі Андрэеўны. Дуброўскі. // Пашкоджавы моцным напружаннем, ударам. Цела азябла, баліць расцягнутая нага. Навуменка. // Які стаў вельмі вялікім ці шырокім, свабодным у выніку нацягвання. Расцягнутая сукенка. □ Крывыя, пагнутыя жалезныя пруткі былі падобны на расцягнутую старую вяроўку. Пташнікаў.
3. перан.; у знач. прым. Залішне працяглы, доўгі. [Міхасёвы] тлумачэнні былі расцягнутыя і незразумелыя. Краўчанка. У «Звяздзе» — поспех для пачаткоўца — была надрукавана мая паэмка, праўда, сырая, расцягнутая. Лужанін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)