Макаты́ра ’галава’ (клец., Нар. лекс.). Да макатра́ (гл.). Аб суфіксе гл. Сцяцко (Афікс. наз., 127).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

звары́ць, звару, зварыш, зварыць; зак., што.

1. Прыгатаваць або атрымаць пры дапамозе варкі. Зварыць варэнне. Зварыць суп. Зварыць абед. // Вырабіць, выплавіць (метал). Зварыць сталь.

2. Зрабіць зварку чаго‑н.; злучыць шляхам зваркі. Зварыць рэйкі.

•••

Галава зварыла гл. галава.

Кашы (піва) не зварыш з кім — не дагаворышся з кім‑н.

Як варам зварыла — пра раптоўнае адчуванне млосці, знямогі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

каршако́вы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да коршака; такі, як у коршака. У шкле на хвіліну прамільгнула даўганосая, каршаковая галава ў фуражцы. Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

камбіна́тарскі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да камбінатара, уласцівы яму. Камбінатарскія здольнасці. □ Букрэй быў вядомы ў батальёне, як адважная, смелая, камбінатарская галава. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

залысе́ць, ‑ее; зак.

Зрабіцца лысым. Галава спераду залысела. // перан. Агаліцца. Ледзь толькі залысеюць пагоркі вясною,.. Пазняк збіраецца ў падарожжа па навакольных калгасах. Дуброўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

хрыпе́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. хрыпець, а таксама гукі гэтага дзеяння. Галава Панці лягла ніжэй, кадык вытырк, а хрыпенне пацішэла. Кулакоўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дзіра́вы дыря́вый; худо́й;

~вае вядро́ — дыря́вое ведро́;

◊ ~вая галава́ — дыря́вая голова́;

~выя ру́кі — дыря́вые ру́ки

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

кру́гам нареч. кру́гом;

се́сці к. — сесть кру́гом, в круг;

◊ галава́ ідзе́ к. — голова́ идёт кру́гом

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

АКСАКА́Л

(цюрк. літар. белая барада),

у цюркскіх народаў пры першабытнаабшчынным ладзе галава роду, старэйшына; з развіццём феадалізму — прадстаўнік патрыярхальна-феад. знаці. Пазней аксакал — выбарны стараста, паважаны чалавек.

т. 1, с. 202

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

протацэфало́н

(ад прота- + гр. kephale = галава)

участак галавы ракападобных з прымітыўным расчляненнем.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)