сацыя́л-дэмакра́тыя
(ад лац. socialis = грамадскі + дэмакратыя)
агульная назва сацыялістычных партый, якія ўзніклі ў розных краінах пачынаючы з другой пал. 19 ст.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
тэксты́ль
(лац. textile, ад texere = ткаць)
агульная назва ткацкіх вырабаў з натуральных і штучных валокнаў, а таксама пража і сыравіна для іх.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
фларыдзі́н
(ад англ. Florida = назва паўвострава ў ЗША)
гліна з прымессю вокісаў кальцыю, магнію, шчолачы; выкарыстоўваецца пры ачышчэнні нафтапрадуктаў і перапрацоўцы тлушчаў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
шавіёт
(англ. cheviot, ад Cheviot = назва нагор’я ў Англіі)
лёгкая, мяккая, крыху варсістая шарсцяная ці паўшарсцяная тканіна, з якой шыюць верхнюю вопратку.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Беркін ’назва расліны Meliotus albus L. і інш.’ Гл. барку́н. Варыянт беркін запазычаны з адной з цюрк. форм. З цюрк. слоў, якія прыводзіць Мяркулава, Очерки, 87, бліжэй ад іншых да бел. формы стаіць караім. біркін ’быць запырсканым’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вячо́рніца ’Hesperis matronalis L.’ (БРС, Кіс., РБС). Укр. вечерниці (душисті) (Грынч.), рус. вечерница, польск. wieczernik, в.-луж. wječornička, чэш. večernice, слав. večernica, балг. вечерник ’тс’. Да вячэрні; назва, паводле характэрнай асаблівасці расліны; тое ж у лацінскай назве.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Думаўё ’дамавіна’ (Касп., Сл. паўн.-зах.). З *domovьje; параўн. слав. *domovina, *domovišče ’жыллё’ (гл. у Трубачова, Эт. сл., 5, 70–71), якія ўжываюцца і ў значэнні ’дамавіна’. Гл. яшчэ Фасмер, 1, 528 (пад домови́на, домови́ще). Эўфемістычная назва.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ды́мніца, назва расліны (БРС) = рус. дымя́нка; таксама ’курная хата’ (Касп.), ’дымаход, ляжак’ (Бяльк.). Утварэнне прасл. характару суфіксам *‑ica ад прыметніка *dymьnъ (*dymьnica; агляд форм і семантыкі ў слав. мовах гл. у Трубачова, Эт. сл., 5, 203–204).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Кліп-кліп ’перадача характэрнага скрыпу абутку на драўлянай падэшве’: «Пасля вайны хадзілі у клікатнях, клікатні гібаліся, і як ідзешß кліп‑кліп» (Сл. паўн.-зах., 477). З кантэксту відаць, што назва клікатні звязана з кліп‑кліп. Гл. кліпанікі.⇉_
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Крывіч ’кроўны сваяк’ (ТС). Гэта назва двухсэнсавая. Яна магла ўтварыцца ад кроў (параўн. кроўны). Але хутчэй ад старога этноніма крывічы. Цікава, што другасныя значэнні слова галоўным чынам адмоўныя, бо звязваюцца з крывы (параўн. Фасмер, 2, 375–376).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)