Verbum

анлайнавы слоўнік

adv

1) там; тут, вось тут, вось

wer ~? — хто там?

von ~ — адту́ль

hier und ~ — тут і там, там і сям

~ und ~ — там-та і там-та (атрымаць і г.д.)

der Mann ~ — вось гэ́ты чалаве́к

~ hast du's!, ~ háben wir's! — вось табе́ і на!

2) тут (пра час)

von ~ ab [an] — з той пары́

1) так як

2) калі́

zu der Zeit, ~ er mit mir sprach — у той час, калі́ ён са мной размаўляў

3) калі́, у той час як

du spielst, ~ du árbeiten sólltest — ты гулцеш, у той час калі́ табе́ трэ́ба было́ б працава́ць

~ sein — быць у наяўнасці, прысу́тнічаць

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

набі́ты

1. наби́тый;

2. приби́тый, наби́тый;

3. наби́тый, наколо́ченный;

4. наби́тый, наколо́ченный;

5. наса́женный;

6. поби́тый, изби́тый; отколо́ченный;

7. наби́тый;

8. заря́женный;

9. наби́тый;

10. наби́тый; намя́тый; натру́женный;

11. обл. напи́ханный, наби́тый;

12. наби́тый;

1-12 см. набі́ць;

13. (искусный) намётанный;

~тае во́ка — намётанный глаз;

◊ н. ду́рань — наби́тый дура́к;

галава́ мякі́най ~та — голова́ мяки́ной наби́та

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

тра́хнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.

Разм.

1. Моцна, з сілай стукнуць каго‑, што‑н. або чым‑н. Трахнуў Юрка кулаком і жонку па галаве. Гарэцкі. Іван Мацвеевіч схапіў чайнік і трахнуў аб сцяну. Фарфоравыя асколкі разляцеліся ў розныя бакі. Каршукоў. Калі ж бабёр убачыць нешта падазронае, ён так трахне хвастом, што ажно пырскі разляцяцца ва ўсе бакі. Матрунёнак. [Гаспадар:] — Не выцерпеў брыгадзір, паехаў у газету, знайшоў таго карэспандэнта, дый гаворыць: «Вось як трахну табе той рукой, якой у мяне няма, дык будзеш ведаць, як трэба пісаць!» Гурскі.

2. Выстраліць па кім‑, чым‑н. І раптам, як гром з нябёс, Вартаўнік з дубальтоўкі трахнуў. Напэўна, соллю ў кагось. Караткевіч. // Забіць, застрэліць каго‑н. — І што са старастам? Трахнулі яго? — спытаў Сцёпка. Хомчанка. — То-та, я гляджу, учора мне якраз у Грозаве казалі: пана Вранеўскага трахнулі. — Як трахнулі? — Ну, як — забілі! Скрыган. // Утварыць рэзкі гук пры выстрале. Прылажыўся ён [дзед] і бахнуў, Бліснуў іскрамі агонь; Як пярун, стрэл гэты трахнуў. Колас.

3. Выпіць спіртных напіткаў. [Генька:] — Даруй мне! Сёння нядзеля. Я шкляначку трахнуў! Гарбук. // З прагнасцю з’есці што‑н. [Пятрусь:] — Вось бы сюды чыгунок бульбяных аладак, што цэлы дзень млеюць у сале ў гарачай печы, вось тут бы я трахнуў так, каб аж... Васілевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

копы́то ср. капы́т, -та́ м.;

◊

куда́ конь с копы́том, туда́ и рак с клешнёй куды́ конь з капыто́м, туды́ і рак з клю́шняй;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

пу́ты ед. нет

1. пу́ты, -таў, ед. пу́та, -та ср.;

2. ед. нет, перен. пу́ты, -таў; кайданы́, -но́ў, кайда́ны, -наў; (цепи) ланцугі́, -го́ў.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

шаромы́га м. и ж., прост. шахра́й, -ра́я м., шахра́йка, -кі ж., прайдзісве́т, -та м., ашука́нец, -нца м., ашука́нка, -кі ж., жу́лік, -ка м.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

◎ Персць ₁, персіянку ’шчопаць. невялікая колькасць, што можна ўзяць трыма пальцамі’ (пух., ЛА, 5), ст.-бел. персть, переешь ’пыл, прах’ (Альтба^’эр, 338): укр. персть, рус. персть ’зямля, пыл’, польск. pierść. pirść, pars, parst ’тс’, ’перагной’, ’шчопаць’, в.-луж. pjerść ’ворны слой зямлі’, чэш. prst} ’агародная зямля, гумус’, славац. prsť ’тс’, ’родная зямля’, славен. prsi, Р. скл. prsti ’гумус’, ’зямля’, prstenina ’караняплоды’, макед. прац ’раскапаная зямля’, ’пыл’, прст и плева ’вельмі шмат’, балг. прьст(та) ’зямля’, ст.-слав. пьрсть ’пыл’, ’попел’, ’луг’. Прасл. *pьlʼStь ’пыл. зямля’, роднаснае літ. pirkšnys ’жар, попел’, лат. pirkslis ’тлеючы попел’, утворанае пры дапамозе суф. *‑tь ад *pers‑ > порах, перхаць (гл.), чэш. pršeti ’ісці (пра дождж)’ — прасл. корань *рьгх‑/*рых‑/*рогх‑ (Варбат, Этимология–1966, 103–104), в.-луж. pjercha ’дробны дождж’; параўн. таксама ст.-інд. prsant, prsati ’стракаты, пярэсты, рабы’ (Міклашыч, 243; Мюленбах-Эндзелін, 3, 223: Фасмер, 3, 244–245; Сной₂, 589). Бязлай (3, 130) выводзіць прасл. *phrstь з і.-е. асновы *pers‑ і суфікса

Персць ₂ ’шалупінне скуры на галаве, перхаць’ (мядз., ЛА, 3). Да персць ₁ (гл.). Параўн. таксама перса, пе́рхаць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

гарызо́нт м., в разн. знач. горизо́нт;

зні́кнуць за ~там — скры́ться за горизо́нтом;

ні во́блачка на ~нце — ни о́блачка на горизо́нте;

шыро́кі г. — широ́кий горизо́нт;

паліты́чны г. — полити́ческий горизо́нт;

г. вады́ — горизо́нт воды́;

рабо́та ў ша́хтах вядзе́цца не́калькімі ~тамі — рабо́та в ша́хтах ведётся не́сколькими горизо́нтами;

◊ зні́кнуць з ~та — исче́знуть с горизо́нта;

з’яві́цца на ~нце — появи́ться на горизо́нте

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

наду́в м.

1. (действие) надзіма́нне, -ння ср.;

2. (то, что надуто, нанесено ветром) на́мець, -ці ж.; (снега — ещё) сумёт, -та м., гу́рба, -бы ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

кандида́т кандыда́т, -та м.;

кандида́т в депута́ты кандыда́т у дэпута́ты;

кандида́т в чле́ны па́ртии кандыда́т у чле́ны па́ртыі;

кандида́т филологи́ческих нау́к кандыда́т філалагі́чных наву́к;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)