ЗНО́СІНЫ,
працэс наладжвання і развіцця кантактаў паміж людзьмі, выкліканы патрэбамі сумеснай дзейнасці. Уключае абмен інфармацыяй, выпрацоўку адзінай стратэгіі ўзаемадзеяння, успрыманне і разуменне другога чалавека. У працэсе З. чалавек самавызначаецца, выяўляе свае індывід. асаблівасці, яго сутнасць раскрываецца для другога чалавека. Сац. сэнс З. у далучэнні суб’екта да культ.-гіст. вопыту чалавецтва. У найб. абагульненых класіфікацыях вызнаюцца тры аспекты працэсу З.: камунікатыўны (звязаны з вызначэннем спецыфікі інфарм. працэсу паміж людзьмі з улікам іх узаемаадносін, мэт, намераў і інш.), інтэрактыўны (увасабляе агульную стратэгію ўзаемадзеяння — супрацоўніцтва, суперажыванне, канкурэнцыя), перцэптыўны (уключае працэс успрымання, разумення і ацэнкі другога чалавека, зыходзячы з асаблівасцей яго паводзін). Адзінства гэтых аспектаў — важная ўмова аптымізацыі адносін паміж людзьмі, іх сумеснай дзейнасці. Развіццё здольнасцей і навыкаў З., фарміраванне іх культуры — адна з важных задач выхавання.
Літ.:
Коломинский Я.Л. Психология общения. М., 1974;
Добрович А.Б. Общение: наука и искусство. М., 1978;
Бодалев А.А. Восприятие и понимание человека человеком. М., 1982;
Лисина М.И. Проблемы онтогенеза общения. М., 1986.
М.Ф.Усціновіч.
т. 7, с. 102
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
няя́снасць, ‑і, ж.
1. Якасць няяснага. Няяснасць вымаўлення гукаў.
2. Што‑н. незразумелае, няяснае. Расказ [пра вепра і ваўка].. рассеяў усякія няяснасці, і на дзеда Талаша глядзелі, як на свайго чалавека. Колас. На дне душы была няяснасць. Пестрак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падаражэ́ць, ‑эе; зак.
Стаць, зрабіцца больш дарагім, павысіцца ў цане. Мэбля падаражэла. □ Паступова вайна зазірала з вуліцы ў дамы, у сем’і, у жыццё чалавека, не мінаючы нікога. Мне, пакуль што, толькі падаражэлі прадукты. Гарэцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
недаацані́ць, ‑цаню, ‑цэніш, ‑цаніць; зак., каго-што.
Недастаткова, не ў поўнай меры ацаніць каго‑, што‑н., прызнаць чые‑н. якасці. Недаацаніць небяспеку. Недаацаніць чалавека. □ — Як гэта магло здарыцца? — прамовіў .. Туравец. — Недаацанілі можа сілу.. [ворага]? Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прапа́рыцца, ‑руся, ‑рышся, ‑рыцца; зак.
1. Паддацца дзеянню пары, кіпеню і пад. для ачышчэння, размякчэння і пад. // Паддацца дзеянню пары ў лазні (пра чалавека).
2. Парыцца некаторы час (гл. парыцца ў 1–4 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
крыву́ля, ‑і, ж.
Разм.
1. Пра крывую рэч, крывое дрэва. Трактары нашы Рэжуць барозны, Сохаў-крывуляў Мінуўся стогн слёзны. Купала.
2. Пра крывога; кульгавага чалавека.
3. Тое, што і крывулька (у 2, 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
геркуле́с, ‑а і ‑у, м.
1. ‑а (з вялікай літары). Лацінскай назва старажытнагрэчаската міфічнага героя-асілка Геракла.
2. ‑а. Пра чалавека вялікай фізічнай сілы і атлетычнага складу.
3. ‑у. Назва аўсяных круп спецыяльнага прыгатавання.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дабра́к, ‑а, м.
Разм. Добры, спагадлівы чалавек. Гэта быў яшчэ не стары чалавек, але валасы меў сівыя. Позірк вачэй — суровы, патрабавальны. Але чамусьці не страшна было пад.. позіркам гэтага чалавека. Ён [камандзір] здаваўся дабраком. Каваленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
запарушы́ць, ‑рушу, ‑рушыш, ‑рушыць; зак., што.
1. Пашкодзіць чым‑н., папаўшым у сярэдзіну. Запарушыць вока. Запарушыць вушы.
2. Прысыпаць, зацерушыць. Снег паспеў запарушыць .. галлё. Лынькоў.
•••
Вока не запарушыць каму — пра ціхага, няшкоднага, бяскрыўднага чалавека.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спо́гадзь, ‑і, ж.
Абл. Спагада. Але спогадзь і спачуванне .. [айца Кірыла] былі на баку цельшынскага настаўніка. Колас. [Грамабой:] Ніякай спогадзі няма да чалавека. Крапіва. Жаласлівасць расла ў .. [Любе] з самага малку, жаласлівасць і спогадзь да ўсіх слабых. Мурашка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)