монахраматы́чны
(ад мона- + храматычны)
аднаколерны, не змешаны;
м-ае святло — святло, якое характарызуецца пэўнай даўжынёй светлавой хвалі (параўн. поліхраматычны).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
нака́твацца, ‑аецца; незак.
1. Зал. да накатваць.
2. Тое, што і накочвацца (у 1 знач.). З мяккім шолахам накатваліся бясконцыя хвалі, імкліва прарэзвалі блакіт беласнежныя чайкі. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ды́бам, прысл.
Падняўшыся ўверх; тарчма, старчаком. Сняцца аглухшыя рыбы, Стогны у далях марскіх, Сняцца узнятыя дыбам Хвалі ад выбухаў іх [мін]. Танк.
•••
Валасы (сталі, становяцца) дыбам гл. волас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
выпраме́ньваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., што.
Вылучаць прамянёвую энергію, светлавыя, цеплавыя і інш. прамяні. Выпраменьваць святло. Выпраменьваць злектрамагнітныя хвалі. □ Пышныя русыя валасы, здавалася, выпраменьвалі ўласнае святло. Шахавец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паўсплыва́ць, ‑ае; ‑аем, ‑аеце, ‑аюць; зак.
Разм. Усплыць — пра ўсіх, многіх або пра ўсё, многае. А калі апала на ваду [пяро], — Пасінелі, зашумелі хвалі, .. І сузор’і лілій паўсплывалі... Танк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ва́карына ’валы вады на рацэ’ (Яшк.), вако́рына ’тс’ (КТС). Балтызм. Параўн. літ. vakarìnis ’вячэрні; заходні’, vakãris ’заходні вецер’ (Цыхун, Лекс. балтызм, 52). Суфікс адзінкавасці ‑ін‑ з’яўляецца не словаўтваральным сродкам, а вынікам перараскладання на беларускай глебе літоўскага слова. Вагары ’хвалі’ да вакар‑ына з азванчэннем г у інтэрвакальным становішчы пад магчымым уплывам вагацца.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ва́хта 1 ’вахта, пост’ (Нас., БРС). Ст.-бел. вахта (з XVI ст.; Булыка, Запазыч.). Рус. ва́хта, укр. ва́хта. Запазычанне з польск. wachta < ням. (Гараеў, 40; Фасмер, 1, 280; Шанскі, 1, В, 27) або прама з ням. Wacht (Праабражэнскі, 1, 68).
Ва́хта 2 ’хвалі на рацэ; кругі ад кінутага ў ваду прадмета’ (Сцяц.). Няясна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
караба́ты, ‑ая, ‑ае.
Няроўны, скрыўлены, пагнуты. Карабатая дошка. Карабатая паверхня. □ Шумяць дубы, і хвоі, і бярозы, На ўсход паволі хвалі коціць Свіслач, І вербы карабатыя над ёю віснуць. Пушча.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кара́сь, ‑я, м.
Прэснаводная рыба сямейства карпавых, якая водзіцца ў вадаёмах з ілістым дном. Плешчуцца серабрыстыя хвалі штучнага возера, у якім хутка занерастуе залацісты карп і непаваротлівы карась. Хведаровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разгусці́ся, ‑гудуся, ‑гудзешся, ‑гудзецца; ‑гудзёмся, ‑гудзяцеся; пр. разгуўся, ‑гулася, ‑гулося; зак.
Разм. Пачаць гусці, не перастаючы. А вецер разгуўся, дзьме ў тысячы груб, А хвалі, што горы няйначай... Броўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)