БА́ЙРАН

(Byron),

мыс; самы ўсходні пункт мацерыка Аўстралія (28°38′ паўд. ш. і 153°30′ усх. д.).

т. 2, с. 226

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

апсі́ды

(ад гр. apsis, -idos = дуга, скляпенне)

астр. самы блізкі і самы далёкі пункты арбіты аднаго свяціла адносна другога, цэнтральнага, напр. Зямлі адносна Сонца, Месяца адносна Зямлі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

ускра́ек Самы край, канец, ускраіна поля, лесу, берага ракі (БРС). Тое ж ускра́й (Нас., Слаўг.), ускрэм'е (Ст.-бел.), карёмачка (Слаўг.), ускра́іна (БРС).

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

eleventh [ɪˈlevnθ] num., n. адзіна́ццаты;

an eleventh адзіна́ццатая ча́стка

♦

at the eleventh hour у са́мы апо́шні мо́мант

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

гума́нны, ‑ая, ‑ае.

Дабрачынны, чалавечны, прасякнуты павагай да людзей. Пралетарыят — самы гуманны клас у гісторыі развіцця грамадства. Лушчыцкі.

[Ад лац. humanus — чалавечны.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

апа́рысты, ‑ая, ‑ае.

Тое, што і па́рны ​2. [Вейс:] — Поту на целе як у самы апарысты летні дзень. Шынклер.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

навю́ткі, ‑ая, ‑ае.

Разм. Зусім новы, самы новы. Таварыш узяў са стала навюткую кнігу і падаў мне. Гарбук.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Ма́льскі ’амаль цэлы, які мала чым адрозніваецца ад цэлага’ (Нас.), ма́льскій ’малы’ (Юрч. Фраз. 3). Рус. мальски ’ледзь- ледзь’, мало‑мальски ’хоць трохі’, ’больш-менш’, маломальский ’самы малы, самы нязначны’. Бел.-рус. ізалекса. Можа быць утворана і ад мале́с‑ы (гл.) пры дапамозе суфікса ‑къ. Параўн. таксама серб.-харв. рэдуплікацыі mȁlomanj ’амаль не, амаль’, malàmalo ’мала’, літ. mãžmožis ’крыха, самая дробязь’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

*Такаву́ткі, такову́ткі ’такі самы’ (беласт., Сл. ПЗБ). Гл. таковы, да словаўтварэння параўн. Карскі 2-3, 44 (магчыма, пад уплывам польскай мовы).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

же​II частица (после гласных) ж, (после согласных) жа; (при указании тождества — обычно) са́мы;

когда́ же мы пойдём? калі́ ж мы по́йдзем?;

тот же той са́мы, той жа;

тогда́ же тады́ ж;

смотри́ же! глядзі́ ж!

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)