unsophisticated [ˌʌnsəˈfɪstɪkeɪtɪd] adj.

1. про́сты, натура́льны;

an unsophisticated mind наі́ўны ро́зум

2. (тэхні́чна) про́сты, несклада́ны;

unso phisticated methods про́стыя ме́тады

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

Fórschergeist

m -(e)s, -er

1) дапы́тлівы ро́зум

2) грунто́ўны дасле́дчык

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

пу́тны, ‑ая, ‑ае.

Разм. Разумны, талковы. Шкада, што такому чалавеку бог даў розум. Каб путнаму чалавеку, то якую карысць калгасу прынёс бы!.. Сергіевіч. Нічога пэўнага, путнага, як на тое, не прыходзіла ў галаву. Сачанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

энциклопеди́ческий в разн. знач. энцыклапеды́чны;

энциклопеди́ческий слова́рь энцыклапеды́чны сло́ўнік;

энциклопеди́ческий ум энцыклапеды́чны ро́зум;

энциклопеди́ческие зна́ния энцыклапеды́чныя ве́ды;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

гебефрэні́я

(ад гр. hebe = маладосць + phren = розум)

псіхічнае захворванне, адна з форм юнацкай шызафрэніі, якая развіваецца ў перыяд палавога даспявання.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

psyche

[ˈsaɪki]

n.

1) душа́, дух (чалаве́ка); псы́хіка f.

2) ро́зум -у m.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

узя́цца, вазьмуся, возьмешся, возьмецца; пр. узяўся, узялася, ‑лося; заг. вазьміся.

Зак. да брацца.

•••

Адкуль (толькі) ногі ўзяліся; дзе (толькі) ногі ўзяліся гл. нага.

Узяцца за галаву — тое, што і брацца за галаву (гл. брацца).

Узяцца за гуж — тое, што і брацца за гуж (гл. брацца).

Узяцца за розум — тое, што і брацца за розум (гл. брацца).

Узяцца ўчубкі — а) учапіцца адзін аднаму ў валасы, пер’е. Верабейчыкі, як дзеці, дурэюць, чырыкаюць, а часамі і ўчубкі возьмуцца. Колас; б) пачаць бурна спрачацца з кім‑н.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

клёк, ‑у, м.

Разм.

1. Розум, развага. Ого, Ічэ — галава з мазгамі! Клёк у хлопца ёсць! Шынклер.

2. Жыццёвая сіла; сокі. — Калі ў чалавеку няма ўжо клёку, дык ніхто яму не паможа, — прастагнала Салвесіха. Сабаленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

mądrość

mądroś|ć

ж. мудрасць; розум;

ząb ~ci — зуб мудрасці

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Недаўме́ць ’не разумець, недамысліваць’ (Мат. Маг.), недаўмі́ць ’недадумаць’ (в.-дзв., Сл. ПЗБ). Сюды ж недаўменне ’здзіўленне, стан нерашучасці як вынік неразумення’ (ТСБМ), рус. маск. недоуме́ть ’не здолець, дрэнна зрабіць што-небудзь’. З не і даўме́ць ’дапяць, уразумець’, да ум ’розум’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)