цясні́цца, -ню́ся, -ні́шся, -ні́цца; -ні́мся, цесніце́ся, -ня́цца; незак. (разм.).

1. Размяшчацца ў вялікай колькасці на невялікай прасторы блізка адзін ад аднаго.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Захапляць, напаўняць сабою (пра думкі, пачуцці).

У галаве цясніліся думкі.

3. Рухацца, станавіцца цясней, вызваляючы месца для каго-, чаго-н.; пацясняцца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прыпадо́бніцца, ‑нюся, ‑нішся, ‑ніцца; зак.

1. Стаць падобным на каго‑, што‑н.

2. Змяніўшыся ў вымаўленні пад уздзеяннем сумежнага або блізкага гука, стаць падобным на яго або тоесным яму.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

атума́ніцца, ‑нюся, ‑нішся, ‑ніцца; зак.

1. Зацягнуцца, накрыцца туманам, смугою; затуманіцца. // Зацягнуцца, страціць празрыстасць (пра вочы).

2. перан. Страціць здольнасць ясна думаць, разважаць; затуманіцца. [Стэфа:] — Атуманілася галава... Усё пераблыталася. Савіцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ільсні́цца і льсні́цца, ‑ніцца; незак.

Блішчаць, адсвечваць (пра гладкую паверхню). Паравозік быў зроблены з бярозы-чачоткі, ільсніўся, як шкло. Пестрак. Дарога гладкая, слізкая, бліскучая. Ільсніцца сліпучы белы снег. Лужанін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

успо́мніцца, ‑ніцца; зак.

Аднавіцца ў памяці, прыпомніцца. Успомнілася Аленка. Ад гэтага ўспамінку адразу неяк цёпла і радасна стала Сцёпку. Колас. Анежцы ўспомнілася маці, і слёзы набеглі на яе вочы. Броўка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

узбуйні́цца, ‑ніцца; зак.

Стаць узбуйнелым, зрабіцца больш буйным па памерах, аб’ёму, складу і пад. Цяпер, калі калгас узбуйніўся, павялічыўся разы ў тры, патрэбен быў добры гаспадар-бухгалтар — правая рука старшыні. Дуброўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ускладні́цца, ‑ніцца; зак.

Кніжн.

1. Стаць, зрабіцца больш складаным або вельмі складаным. Ускладніўся план работы.

2. Стаць больш цяжкім для выканання, ажыццяўлення. Справа ўскладнілася.

3. Стаць больш напружаным, супярэчлівым. Сітуацыя ўскладнілася.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

збе́дніцца, ‑нюся, ‑нішся, ‑ніцца; зак.

Разм. Прыкінуцца бедным, няшчасным. — Я збеднілася, кажу, удава, няма, кажу, чаго на плечы ўсцягнуць. Лобан. [Буржуй] збедніўся, ну, проста сірата казанская, — якія ў яго грошы, калі вайна, разруха. Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вы́струніцца, ‑ніцца; зак.

Разм. Стаць прама, выцягнуцца ў струнку. Выструніцца перад начальствам. □ Убачыўшы лейтэнанта, абодва [салдаты], не выпускаючы здабычы, выструніліся і прывіталі яго. Мележ. Перад Рыгорам раптам выструніўся адзін з новых камандзіраў падрыўных груп. Краўчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

расчыні́цца, ‑ніцца; зак.

Адчыніцца (пра дзверы, акно, века і пад.). Лабановіч падышоў да перагародкі і штурхануў дзверы, яны з шумам расчыніліся. Колас. Расчыніліся дзверцы, у аўтобус хлынула свежае паветра з нейкім мяккім халодным пахам. Адамчык.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)