Маты́на ’сцёблы і лісце агуркоў’ (кам., ДАБМ, к. 279). З натына, якое з націна (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
касцяні́чны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да касцяніц. Касцянічнае лісце. // Прыгатаваны з касцяніц (у 2 знач.). Касцянічная настойка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паімжэ́ць, ‑жыць; зак.
Тое, што і паімжыць. Дождж паімжэў і перастаў. Зашапацела лісце — трывожна, бы нават пагрозліва. Васілёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паўліпа́ць, ‑ае; ‑аем, ‑аеце, ‑аюць; зак.
Уліпнуць — пра ўсё, многае або пра ўсіх, многіх. Лісце паўліпала ў гразь.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сасцябну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак. і аднакр.
Сцебануўшы, збіць што‑н. Сасцябнуць пугай лісце з галіны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ферментава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; незак.
Спец.
1. Знаходзіцца ў стане ферментацыі.
2. што. Падвяргаць ферментацыі. Ферментаваць чайнае лісце.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
*Мелі́нне, пруж. мілі́нне ’сцяблы і лісце агуркоў’ (ДАБМ, к. 279). Узыходзіць да *хмелінне, якое з хмель ’расліна Humulus lupulus L.’ (гл.). Параўн. стол. хмеліно ’сцяблы і лісце агуркоў’ (ДАБМ, там жа). Аб адпадзенні пачатковага х‑ гл. Карскі, 1, 377. Параўн. тое ж у балг. гаворках (мел ’хмель’ — БЕР, 3, 725).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
тыту́нь, ‑ю, м.
1. Травяністая расліна сямейства паслёнавых, лісце якой багата нікацінам. Садзіць тытунь. □ Аднойчы бацька пасынкаваў тытунь. Адломленыя парасткі і лісце ён паклаў на печы сушыць. Навуменка.
2. Высушанае і дробна нарэзанае лісце і сцёблы гэтай расліны, якія ідуць на курэнне. Уважліва, усё з той жа бацькоўскай усмешкай слухаючы Васю, Леанід Ільіч набіў тытунём сваю люлечку з доўгім роўным цыбуком і запыхкаў дымам. Краўчанка. Бацька выйшаў за Антонам на вуліцу, аддаў яму на памяць тытунь з капшуком. Мыслівец.
[Цюрк.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зве́рху, прысл.
1. У напрамку ўніз.
З. пасыпалася лісце.
Глядзець з. ўніз (таксама перан.: адносіцца да каго-н. з пагардай, высакамерна).
2. З боку вышэйстаячых органаў.
Дырэктыва з.
3. Па паверхні, у верхняй частцы чаго-н.
Тлушч плавае з.
Масла сапсавалася толькі з.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
калаці́цца, калачу́ся, кало́цішся, кало́ціцца; незак.
1. Дрыжаць, хістацца, трэсціся.
Сцены калоцяцца ад выбухаў.
К. ад страху.
Лісце калоціцца.
Сэрца моцна калоціцца.
2. Сварыцца, біцца (разм.).
3. перан. Непакоіцца, хвалявацца за каго-, што-н., клапаціцца аб кім-н.; ашчадна расходаваць.
К. за сваё дабро.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)