этало́н м. тэх. Éichmaß n -es, -e; Etalon [-´lɔ̃] m -s, -s; Mústergewicht n -(e)s, -e (вагі)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

прыбаўле́нне, ‑я, н.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. прыбаўляць — прыбавіць і стан паводле знач. дзеясл. прыбаўляцца — прыбавіцца.

2. Тое, што прыбаўлена, прыбавілася. Добрага прыбаўлення вагі жывёлы дабіваюцца ў гэтым годзе жывёлаводы адкормачнага комплексу саўгаса «Дземехі» Рэчыцкага раёна. «Звязда».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цяжкавагаві́к, ‑а, м.

1. Спартсмен цяжкай вагі. Спаборніцтвы цяжкавагавікоў.

2. Конь цяжкавагавай пароды, здольны перавозіць вельмі цяжкія грузы; цяжкавоз.

3. Спец. Цяжкавагавы, з вялікім грузам таварны поезд. Пасля праходу пасажырскага ў Ганцавічах цяжкавагавік зноў крануўся ў дарогу. «Звязда».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

чараўні́ца, ‑ы, ж.

1. Жан. да чараўнік (у 1, 2 знач.).

2. перан. Пра незвычайна прыгожую жанчыну. [Лабановіч:] — Я лічу, што ў завітанскай чараўніцы і так вялікі штат кавалераў, і мая там прысутнасць ніколечкі не павялічыць яе вагі. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кара́т

(іт. carato, ад ар. kirāt)

мера вагі каштоўных камянёў, роўная 0,2 г.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ВІНТАВЫ́ СПУСК,

прыстасаванне для спуску сыпкіх і кускавых грузаў пад дзеяннем уласнай вагі; сродак гравітацыйнага транспартавання. Вышыня да 100 м і болей, прадукцыйнасць да 500 т/гадз пры дыяметры трубы 1,2—1,5 м. Выкарыстоўваецца на шматпавярховых складах, прамысл. прадпрыемствах, у горнай прам-сці.

т. 4, с. 187

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Лот 1 — адзінка вагі 12 г (ТСБМ), 16 г (Бес., Бяльк., Яруш., Мат. Гом.). Ст.-бел. лотъ, запазычанае са ст.-польск. lot, якое з ням. Lot ’мера вагі’ < с.-в.-ням. lot < кельц. *(р)loudia ’упадаць’, с.-ірл. lūaide ’свінец, грузіла’ (Фасмер, 2, 522; Булыка, Запазыч., 191; Юрэвіч, Зб. Крапіве, 292; Васэрцыер, 142). Аднак, паводле Крукоўскага (Уплыў, 83), — гэта запазычанне з рус. мовы. Беспадстаўна. Сюды ж лот ’пачак фарбы’ (рагач., беласт., Сл. ПЗБ).

Лот 2 ’жолаб, па якім вада прыводзіцца да кола ў млыне’ (лунін., ЛАПП). Другаснае ад лоток (як рус. зонт ад зонтик). Да латак 1.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Сек ‘даўняя мера вагі сыпкіх цел ёмістасцю 12 кг’ (Сл. ПЗБ; в.-дзв., Нар. сл.). Ст.-бел. секъ (ссекъ) пераважна ў магілёўскіх актах ‘адзінка колькасці мяса’ (Скурат, Меры, 145; Ст.-бел. лексікон), ‘мера сыпкіх цел’: семенʼя лняного секов два (Яблонскіс, 210). Скурат (там жа) лічыць вытворным ад *sěkti ‘сячы’, што сумніўна ў сувязі з вышэй прыведзеным значэннем. Хутчэй за ўсё, балтызм, параўн. літ. síekas ‘мера вагі (зерня) = 6 гарцаў, г. зн. каля 20 л’, лат. síeke ‘тс’, якія далей звязаны з літ. síekti ‘спрабаваць дасягнуць чаго-небудзь’, seikʼti ‘вымяраць мерамі’. Аб апошніх словах гл. Фрэнкель, 781; Мюленбах-Эндзелін, 3, 857.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

калібрава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; незак., што.

1. Вымяраць, правяраць калібр чаго‑н.; надаваць патрэбны калібр. Калібраваць утулкі. Калібраваць дрот.

2. Правяраць шкалу дзяленняў вымяральнага прыбора. Калібраваць тэрмометр.

3. Адбіраць для пасеву ці пасадкі (насенне, плады) дакладна вызначанай вагі, размеру.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

грам, ‑а, м.

Адзінка вагі ў метрычнай сістэме мер, роўная вазе аднаго кубічнага сантыметра вады пры тэмпературы 4°C.

•••

Грам-атам — колькасць грамаў хімічнага элемента, роўная яго атамнай вазе.

Граммалекула — колькасць грамаў рэчыва, роўная яго малекулярнай вазе; моль ​4.

[Фр. gramme.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)