керамзі́т

(ад гр. keramos = гліна)

порысты будаўнічы матэрыял у выглядзе гравію, шчэбню або пяску, які вырабляецца паскораным абпальваннем легкаплаўкіх глін.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

будо́ўля, ‑і, ж.

1. Дзеянне паводле дзеясл. будаваць (у 1 знач.); будаўніцтва.

2. Будынак, збудаванне, будаўнічы аб’ект, а таксама тэрыторыя, дзе што‑н. будуецца. Высачэзны пад’ёмны кран з зашклёнай кабінай працягнуў рабрыстую стралу над будоўляй. Хадкевіч. А пакуль што гойдаюць сасоннік За Дзвіной асеннія вятры, Слухаюць пры вогнішчы гармонік Полацкай будоўлі жыхары. Калачынскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

building

[ˈbɪldɪŋ]

n.

1) буды́ніна f. (вялі́кі буды́нак), буды́нак -ку m., будо́ва f.

2) будава́ньне n., будо́ўля, пабудо́ва f., будаўні́цтва n.

building material — будаўні́чы матэрыя́л

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

ша́шка¹, -і, ДМ -шцы, мн. -і, -шак, ж.

1. Брусок папярок распілаванага бервяна (спец.).

2. Будаўнічы матэрыял у выглядзе колатых кавалкаў каменю пэўнай формы (спец.).

3. Кубік прасаванага выбуховага рэчыва, якое ўжыв. пры выбуховых работах (спец.).

Тратылавая ш.

4. Вытачаны кружок для гульні ў шашкі.

5. Двухкаляровы ўзор у выглядзе квадрацікаў, што чаргуюцца адзін з адным.

Паркет шашкамі.

Вязанне ў шашку.

Дымавая шашка (спец.) — каробка, напоўненая дымавой сумессю для стварэння дымавых завес.

|| прым. ша́шачны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

цэ́гла

(польск. cegła, ад с.-в.-ням. ziegel)

штучны будаўнічы матэрыял у выглядзе прамавугольных брускоў з гліны і іншай мінеральнай сыравіны.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

БЕЛАРУ́СКАЯ ПОЛІТЭХНІ́ЧНАЯ АКАДЭ́МІЯ.

Засн. ў 1920 у Мінску як палітэхнікум на базе політэхн. вучылішча, які ў 1922 рэарганізаваны ў Бел. дзярж. ін-т сельскай гаспадаркі. У 1933 мінскія энергетычны, будаўнічы, тарфяны, хіміка-тэхнал., харч. прам-сці і Горацкі водна-меліярацыйны ін-ты аб’яднаны ў Бел. політэхн. ін-т (БПІ), з крас. 1991 акадэмія. У 1995/96 навуч. г. ф-ты: архітэктурны, аўтатрактарны, будаўнічы, дарожнага буд-ва, маш.-буд., механіка-тэхнал., прыборабудавання, робатаў і робататэхн. сістэм, энергет. буд-ва, энергетычны; падрыхтоўчае аддзяленне, пры ім сярэдняя спецыялізаваная школа. Навучанне дзённае і завочнае. Аспірантура з 1945, дактарантура з 1988. У складзе акадэміі міжгаліновы ін-т павышэння кваліфікацыі кадраў па новых кірунках навукі і тэхнікі, ф-т павышэння кваліфікацыі выкладчыкаў сярэдніх спец. навуч. устаноў, ф-т павышэння кваліфікацыі кіруючых работнікаў і спецыялістаў буд-ва, каля 50 н.-д. лабараторый, навук.-вытв.-навуч. падраздзяленні «Белтэхналогія» і «Белбудаўніцтва», з-д «Палітэхнік», навуч. вытв.-канструктарска-тэхнал. ін-т.

т. 2, с. 421

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

карыёта

(н.-лац. caiyota)

расліна сям. пальмавых, пашыраная ў тропіках Азіі і Аўстраліі; дае будаўнічы матэрыял, крухмал, з соку суквеццяў вырабляюць віно.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

timber

[ˈtɪmbər]

n.

1) лесаматэрыя́л -у m

2) будаўні́чы матэрыя́л

timber yard — склад будаўні́чых матэрыя́лаў

3) бервяно́ n.; кало́да f.; бэ́лька f.

4) дрэ́вы pl.; лес на пні

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

матэрыя́л, -лу м., в разн. знач. материа́л;

будаўні́чы м. — строи́тельный материа́л;

м. на суке́нку — материа́л на пла́тье;

м. для выступле́ння — материа́л для выступле́ния;

іне́ртныя ~лы — ине́ртные материа́лы

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

камандзі́р, ‑а, м.

Начальнік вайсковай часці, падраздзялення, ваеннага судна. Камандзір палка. Камандзір атрада. Камандзір узвода. □ Сцяпан быў ужо камандзірам у марскім флоце, а Марыля закончыла будаўнічы тэхнікум. Кулакоўскі. // Разм. Аб кіраўніку якога‑н. прадпрыемства, арганізацыі і інш. Камандзір прадпрыемства. Камандзір вытворчасці. // Разм. жарт. Пра чалавека, які любіць распараджацца, камандаваць. — З’явіўся, кажуць, на нашу галаву камандзір, герой! Паслядовіч. — Падумаеш..! Абраўся яшчэ камандзір! Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)