семі́ты, ‑аў; адз. семіт, ‑а, м.; семітка, ‑і, ДМ ‑тцы; мн. семіткі, ‑так; ж.
Група народаў, былых або цяперашніх насельнікаў Паўночнай і Усходняй Афрыкі і Пярэдняй Азіі, да якіх адносяцца старажытныя вавіланяне, асірыйцы, фінікійцы і іншыя, а таксама сучасныя народы: арабы, сірыйцы, яўрэі, эфіопы.
[Ад імені Сіма, аднаго з трох братоў, якія з’яўляцца, паводле біблейскага падання, роданачальнікамі зямных плямён.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цыганы́, ‑оў; адз. цыган, ‑а, м.; цыганка, ‑і, ДМ ‑нцы; мн. цыганкі, ‑нак; ж.
Народнасць індыйскага паходжання, якая жыве часцей за ўсё качавымі і паўкачавымі групамі ў Еўропе, Азіі і Афрыцы. Цэлымі табарамі, у вялікіх палатняных будках, праязджалі чорныя, асмаленыя сонцам цыганы. Каваль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чайхана́, ‑ы, ж.
Чайная (у 1 знач.) у краінах Сярэдняй Азіі і ў Іране. Падышах памаленьку праз горад ідзе, на сады пазірае, на розных людзей. Як працуюць яны, як гуляюць яны... Так, урэшце, дайшоў да адной чайханы. Дубоўка. Па лепшай зурне ў чайхане Вас прывітаюць там [у кішлаках]. Броўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
АУ́Л
(цюрк.),
пасёлак у народаў Сярэдняй Азіі (казахаў, туркменаў), а таксама горны пасёлак на Каўказе.
т. 2, с. 82
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
асіры́йцы, ‑аў; адз. асірыец, ‑рыйца, м.; асірыйка, ‑і, ДМ ‑рыйцы; мн. асірыйкі, ‑рыек; ж.
Насельніцтва Асірыі, адной з самых старажытных вялікіх дзяржаў Пярэдняй Азіі, якая існавала з канца 3 тысячагоддзя і да канца 7 стагоддзя да н. э.; народнасць, якая жыве ў Іраку, Іране, Сірыі і СССР.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шама́нства, ‑а, н.
1. Форма рэлігіі, культ духаў, магія ў некаторых народаў Сібіры, паўночнай і сярэдняй Азіі, Інданезіі, Амерыкі, Акіяніі, Афрыкі. Дзікунства і шаманства знішчылі абарыгенаў гэтага краю [ніўхаў]. Грахоўскі.
2. Занятак шамана; вядзьмарства. — Бегае [шаман], скача вакол хворага, б’е ў бубен — хворага лечыць. За шаманства ён, вядома, браў плату. Бяганская.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ю́рта, ‑ы, ДМ юрце, ж.
Пераноснае, крытае шнурамі або лямцам з конусападобным дахам жыллё з жэрдак у некаторых качавых народаў Азіі і Паўднёвай Сібіры. Па пясках можна было ехаць сотні кіламетраў і не сустрэць ніводнага кішлака, ніводнай юрты. Васілевіч. У неба бялюткія выспачкі юрт Стрэшкамі вострымі цэляцца. Калачынскі.
[Ад цюрк. jurt.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
АРБА́
(цюрк.),
павозка, 2-калёсная высокая ў Сярэдняй Азіі, 4-калёсная доўгая на Каўказе і Пд Украіны.
т. 1, с. 457
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ДАР’Я́
(цюрк.-перс.),
рака. У мовах народаў Сярэдняй Азіі тэрмін выкарыстоўваецца для абазначэння вял. рэк (Амудар’я, Сырдар’я).
т. 6, с. 60
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ры́кша, ‑ы.
1. ж. У некаторых краінах Усходняй і Паўднёвай Азіі і Афрыкі — невялікая двухколая каляска на рысорах, прызначаная для перавозкі пасажыраў і грузаў.
2. м. Чалавек, які, запрогшыся ў такую каляску, перавозіць пасажыраў і грузы. Стаю. Ужо трэці трамвай празвінеў, І вось падбягае з павозкаю рыкша, Павезці па вуліцы хоча мяне. Прыходзька.
[Япон.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)