bearer

[ˈberər]

n.

1) но́сьбіт, но́счык -а m.

2) прад'яўні́к -а́ m., прад’яўні́ца f.

3) пладано́сная расьлі́на

This apple tree is a good bearer — Гэ́тая я́блыня до́бра ро́дзіць

4) асо́ба з ра́нгам

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

АЎТАРЫТА́РНАЙ АСО́БЫ КАНЦЭ́ПЦЫЯ,

сукупнасць тэарэтычных уяўленняў пра тып асобы, уласцівы таталітарным рэжымам. Яму характэрныя агрэсіўнасць і прага ўлады, нянавісць да інтэлігенцыі і прадстаўнікоў інш. этнічных груп, кансерватыўнасць і стэрэатыпнасць мыслення, канфармізм; сляпое падпарадкаванне аўтарытэту групы, дзяржавы, харызматычнага лідэра, асабліва заснаванаму на сіле і насіллі, спалучаецца ў ім з нянавісцю да ўсіх апанентаў і аўтсайдэраў. Паняцце ўведзена Э.Фромам, які даследаваў псіхал. падставы для распаўсюджвання нацысцкай ідэалогіі. Паглыбленне чалавека ў аўтарытарызм Фром разглядаў як адзін з асн. механізмаў «уцёкаў ад свабоды». Імкнучыся пераадолець пачуццё бяссілля, аўтарытарная асоба адмаўляецца ад незалежнасці, імкнецца зліцца з чым-небудзь больш моцным, здольным кампенсаваць недахоп упэўненасці ў сабе. Такі чалавек захапляецца ўладай і хоча падпарадкоўвацца, і ў той жа час сам імкнецца быць уладай, каб іншыя падпарадкоўваліся яму. Гэтая супярэчлівасць вядзе яго да супраціўлення ўладзе, нават той, якая дзейнічае ў яго інтарэсах, але ўяўляецца яму недастаткова моцнай. Барацьбу аўтарытарнай асобы супраць улады Фром лічыў бравадай бунтаўшчыка. У калект. працы Т.Адорна, Э.Фрэнкель-Бруксвік, Д.Левінсана і Р.Санфарда «Аўтарытарная асоба» (1950) зроблена спроба эмпірычнага абгрунтавання аўтарытарнай асобы канцэпцыі, распрацавана ф-шкала (шкала фашызму) для вымярэння аўтарытарнай асобы. Ідэі гэтай канцэпцыі далей развіты ў працах тэарэтыкаў франкфурцкай школы М.Хоркхаймера, Г.Маркузе, у аднамернага чалавека канцэпцыі.

Літ.:

Адорно Т. Типы и синдромы: Методол. подход: Пер. с англ. // Социол. исслед. 1993. № 3;

Фромм Э. Бегство от свободы: Пер. с англ. М., 1990.

А.В.Рубанаў.

т. 2, с. 120

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

бюракра́т

(фр. bureaucrate, ад bureau = бюро + kratos = улада)

1) прадстаўнік бюракратыі;

2) службовая асоба, якая пры выкананні сваіх абавязкаў асноўнае значэнне надае форме, а не сутнасці справы; фармаліст.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

дыплама́т

(фр. diplomate)

1) службовая асоба, упаўнаважаная ўрадам для афіцыйных зносін з прадстаўнікамі замежных дзяржаў;

2) перан. чалавек, які дабіваецца сваёй мэты тонкімі і ўмелымі адносінамі з людзьмі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

казуі́ст

(фр. casuiste < ісп. casuista, ад лац. casus = выпадак)

1) юрыст, вопытны ў разборы заблытаных, складаных судовых спраў;

2) перан. асоба, якая ўмее адстойваць заблытаныя або фальшывыя палажэнні.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

каміса́р

(с.-лац. commissarius)

1) службовая асоба, надзеленая ўрадам якімі-н. спецыяльнымі паўнамоцтвамі (напр. ваенны к.);

2) ураднік са спецыяльнымі абавязкамі на тэрыторыі Беларусі ў 16—17 ст.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

квіпракво́

(лац. qui рго quo = літар. хто замест каго)

непаразуменне, што ўзнікла ў выніку таго, што адна асоба, паняцце, рэч прынята за другую;

2) перан. блытаніна, неверагодная прыгода.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

кура́тар

(лац. curator = апякун)

асоба, якой даручана кіраўніцтва, нагляд за кім-н., чым-н. (напр. к. групы);

2) студэнт у клініцы, які назірае за хворым (гл. курацыя 2).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

мазахі́зм

(ням. Masochismus, ад Sacher-Masoch = прозвішча аўстр. пісьменніка)

від палавой ненармальнасці, калі асоба атрымлівае задавальненне пад уплывам болю, які прычыняецца сексуальным партнёрам; апісаны аўстрыйскім раманістам Захер-Мазохам.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

цёмны

1. dnkel, fnster;

2. перан (няясны, незразумелы) nklar, zwideutig, dnkel;

3. перан (падазроны) dnkel, verdächtig;

цёмная асо́ба ine verdächtige Persönlichkeit; lchtscheue Gestlt;

цёмныя сі́лы lchtscheue Elemnte, fnstere Mächte;

цёмная спра́ва dnkle Geschchte [ngelegenheit];

4. перан (некультурны; адсталы) rückständig, ngebildet, nwissend;

ад цёмнага да цёмнага von früh bis spät

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)