трохвёрстка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.
Геаграфічная карта, якая мае маштаб тры вярсты ў цалі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
«БЕ́ЛКУ ТРЭ́СЦІ»,
бел. нар. дзіцячая гульня. Гульцы становяцца ў рад адзін за адным нагнуўшыся, і кожны абнімае за паясніцу папярэдняга гульца. Апошні гулец садзіцца на папярэдняга, як на каня, і імкнецца хутка пры дапамозе рук пералезці далей на наступнага, з таго яшчэ далей, пакуль не перапаўзе ўсіх. Гульцы стараюцца «пералазчыка» трэсці, каб скінуць яго. Калі гулец перапаўзе ўсіх, ён становіцца наперадзе, а той, хто цяпер апошні, пачынае рабіць тое ж самае. Так працягваецца, пакуль кожны не паспрабуе прапаўзці па ланцужку.
т. 3, с. 79
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Вя́каць (БРС, Касп., Нас., Бяльк.). Рус. вя́кать ’тс’. Параўн. серб.-харв. вѐкнути ’бляяць’, славен. vékati ’крычаць, скардзіцца’. Мабыць, гукапераймальнае (так Фасмер, 1, 375; там і агляд іншых версій).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Перакалгі́каць (пірікалгі́кыць) ’перайсці кульгаючы; пражыць так-сяк, як-небудзь’ (Юрч. СНЛ). Да пера- (гл.) і кільгаць ’кульгаць на адну нагу’ (гл.), збліжанае з кільгіка ’чалавек без нагі’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ejection [ɪˈdʒekʃn] n.
1. fml выгна́нне; высяле́нне
2. выкі́дванне, вы́кід; вывяржэ́нне
eke out [ˌi:kˈaʊt] phr. v.
1. : eke smth. out расця́гваць (прыпасы, грошы на большы тэрмін)
2. : eke out a living ма́ла зарабля́ць; перабіва́цца сяк-так
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
heck [hek] n., interj. infml лі́ха на яго́!;
a heck of a long time страшэ́нна до́ўга
♦
for the heck of it infml дзе́ля заба́вы; без мэ́ты, про́ста так;
what the heck! infml яко́га д’я́бла!
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
павярну́цца, -вярну́ся, -ве́рнешся, -ве́рнецца; -вярні́ся; зак.
1. Вярчальным рухам, варочаючыся, змяніць напрамак, становішча.
П. кругом.
П. на другі бок.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Атрымаць нечаканае развіццё.
Справа павярнулася не так, як чакалі.
|| незак. паваро́чвацца, -аюся, -аешся, -аецца.
|| наз. паваро́т, -у, М -ро́це, мн. -ы, -аў, м.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пла́ванне, -я, н.
1. гл. плаваць.
2. Перамяшчэнне па паверхні вады, уменне, здольнасць так перамяшчацца.
Школа плавання.
Займацца плаваннем.
Падводнае п.
Сінхроннае п. (від спорту).
3. Перамяшчэнне на судне ці іншым плывучым сродку, рэйс па водным шляху.
Капітан далёкага плавання.
Хадзіць у п. (плаваць на судне, служачы, працуючы на ім).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дыктава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; -тава́ны; незак.
1. Павольна вымаўляць, чытаць што-н., каб слухачы маглі запісваць.
Д. тэкст.
2. Прапаноўваць што-н. для безагаворачнага выканання.
Так яму дыктавала сумленне.
|| зак. прадыктава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; -тава́ны.
|| наз. дыкто́ўка, -і, ДМ -то́ўцы, ж. (да 1 знач.).
Пісаць пад дыктоўку.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дыплама́т, -а, М -ма́це, мн. -ы, -аў, м.
1. Службовая асоба, якая займаецца дыпламатычнай дзейнасцю, работай у галіне знешніх зносін.
2. перан. Пра чалавека, які дзейнічае тонка, умела.
3. Плоскі чамаданчык для папер, кніг, сшыткаў і пад. (разм.).
|| ж. дыплама́тка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)