Lauf

m -(e)s, Läufe

1) бег, ход

in vllem ~ — бяго́м, наўска́ч, стрымгало́ў; спарт. бег, забе́г

2) цячэ́нне, рух, плынь

im ~e iner Wche — на праця́гу тды́ня

im ~e der Zeit — з ця́гам ча́су

im ~e des Gesprächs — у час размо́вы [гу́таркі]

das ist der ~ der Welt — так ужо быва́е ў жыцці́

sinen Gednken frien ~ lssen* — даць во́лю сваі́м ду́мкам

den Dngen hren (frien) ~ lssen* — даць падзе́ям развіва́цца так, як яны́ іду́ць

3) ствол (ружжа)

4) муз. паса́ж, рула́да

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

ключ

I (род. ключа́) м., в разн. знач. ключ;

~чы ад се́йфа — ключи́ от се́йфа;

францу́зскі к. — францу́зский ключ;

га́ечны к. — га́ечный ключ;

к. да шы́фру — ключ к ши́фру;

знайсці́ к. да разуме́ння гэ́тага пыта́ння — найти́ ключ к понима́нию э́того вопро́са;

знайсці́ (падабра́ць) к. — найти́ (подобра́ть) ключ

II (род. ключа́) м., муз. ключ;

скрыпі́чны к. — скрипи́чный ключ;

басо́вы к. — басо́вый ключ

III (род. ключа́) м. (расположение птиц в полёте) кося́к, верени́ца ж.

IV (род. ключа́) м.

1. архит. (камень, замыкающий свод) ключ;

2. (в крыше) стропи́ло ср.

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

верх м.

1. (род. ве́рху) в разн. знач. верх;

в. гары́ — верх горы́;

фу́тра з суко́нным ве́рхам — шу́ба с суко́нным ве́рхом;

2. только мн., муз. верхи́;

у яе́ до́бра гуча́ць вярхі́ — у неё хорошо́ звуча́т верхи́;

3. (род. ве́рха) (верхняя часть предмета) верх; (у шляпы — ещё) ту́лья ж.;

наня́ць в. да́чы — снять верх да́чи;

узя́ць в. — взять верх;

в. даскана́ласці — верх соверше́нства;

з ~хам — с ве́рхом;

це́раз в. — че́рез край;

чый в. — чей верх;

мой (твой, яго́, яе́ і г.д.) в. — мой (твой, его́, её и т.д.) верх

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

tryb, ~u

м.

1. парадак, звычай; лад;

prowadzić spokojny tryb życia — весці спакойны лад жыцця; весці спакойнае жыццё;

wszystko idzie zwykłym ~em — усё ідзе сваёй чаргой;

tryb życia — спосаб (лад) жыцця;

siedzący tryb życia — сядзячы лад жыцця;

tryb postępowania — парадак дзеянняў;

2. грам. лад;

tryb rozkazujący — загадны лад;

tryb oznajmujący — абвесны лад;

3. муз. лад;

4. тэх. шасцярня, зубчастая перадача;

~y maszyny — шасцярні машыны;

wziąć kogo w ~y — трымаць каго ў руках

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

па́ртияII ж.

1. (группа) па́ртыя, -тыі ж.;

геологи́ческая изыска́тельская па́ртия геалагі́чная вышукна́я па́ртыя;

2. (количество чего-л.) па́ртыя, -тыі ж.;

полу́чена но́вая па́ртия това́ра атры́мана но́вая па́ртыя тава́ру;

3. муз. па́ртыя, -тыі ж.;

4. (в игре) па́ртыя, -тыі ж.;

сыгра́ть па́ртию в ша́хматы згуля́ць па́ртыю ў ша́хматы;

5. (о женитьбе, замужестве) уст. жані́цьба, -бы ж.; заму́жжа, -жжа ср.;

уда́чная па́ртия уда́лае заму́жжа;

сде́лать (соста́вить) вы́годную (хоро́шую) па́ртию вы́гадна ажані́цца (вы́йсці за́муж);

соста́вить па́ртию (в ка́рты, ша́шки и пр.) а) падабра́ць па́ртыю гульцо́ў; б) згуля́ць па́ртыю (у ка́рты, ша́шкі і інш.).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

cały

cał|y

1. увесь; цэлы;

~y miesiąc — цэлы месяц;

~y czas — увесь час;

~e miasto — увесь горад;

~mi dniami — цэлымі днямі;

2. цэлы; непашкоджаны;

garnek ~y — цэлы (непабіты) гаршчок;

~y i zdrowy — цэлы і здаровы;

~a naprzód (wstecz) — поўны наперад (назад);

~a nuta муз. цэлая нота;

być kim w ~ym tego słowa znaczeniu — быць кім у сапраўдным значэнні гэтага слова;

bluzka ~a w grochy — блузка (уся) у гарошак;

bawić się na ~ego — гуляць да ўпаду (напоўніцу; па поўнай)

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

ме́цца I несов.

1. име́ться;

у мяне́ ма́юцца но́выя зве́сткі — у меня́ име́ются но́вые све́дения;

у атра́дзе ме́ліся запа́сы праду́ктаў — в отря́де име́лись запа́сы проду́ктов;

м. ў ная́ўнасці — име́ться в нали́чии;

2. чу́вствовать себя́, пожива́ть;

як вы ма́ецеся? — как вы себя́ чу́вствуете (как вы пожива́ете)?;

3. до́лжен (должна́, должно́ и т.д.) быть; (иметь намерение) предполага́ть; (реже) намерева́ться;

ху́тка ме́лася пача́цца жніво́ — ско́ро должна́ была́ нача́ться жа́тва;

ён ме́ўся вярну́цца ўчо́ра — он до́лжен был (предполага́л) верну́ться вчера́;

да мяне́ ме́ліся прыйсці́ сябры́ — ко мне должны́ бы́ли (намерева́лись) прийти́ друзья́;

м. на ўва́зебезл. име́ться в виду́

ме́цца II сущ., нескл., ср., муз., разг. ме́ццо

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

спусти́ть сов.

1. в разн. знач. спусці́ць, мног. паспуска́ць;

спусти́ть флаг спусці́ць сцяг;

спусти́ть шлю́пку спусці́ць шлю́пку;

спусти́ть во́ду из пруда́ спусці́ць ваду́ з са́жалкі;

спусти́ть соба́к с цепи́ спусці́ць (паспуска́ць) саба́к з ланцуга́;

я ему́ не спущу́ э́того я яму́ не спушчу́ гэ́тага;

ши́на спусти́ла шы́на спусці́ла;

спусти́ть три килогра́мма спусці́ць тры кілагра́мы;

спусти́ть куро́к спусці́ць куро́к;

спусти́ть пе́тлю (при вязании) спусці́ць во́чка;

спусти́ть с ле́стницы кого́-л. разг. спусці́ць з ле́свіцы каго́-небудзь;

2. (потерять в весе) разг. спусці́ць, скі́нуць;

3. (сузить, утончить край, конец чего-л.) спец. спусці́ць, звастры́ць; (о коже, материи и т. п.) зву́зіць, зрэ́заць;

4. муз. зні́зіць; асла́біць;

спустя́ рукава́ спусці́ўшы рукавы́;

спусти́ть жир спусці́ць лой (тлушч);

спусти́ть шку́ру спусці́ць шку́ру;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

соль I ж., в разн. знач. соль;

даба́віць со́лі ў стра́ву — доба́вить со́ли в пи́щу;

уся́ с. у тым, што... — вся соль в том, что...;

англі́йская с. — англи́йская соль;

бертале́тава с. — бертоле́това соль;

го́ркая с. — го́рькая соль;

каме́нная с. — ка́менная соль;

калі́йная с. — кали́йная соль;

хлеб ды с. — хлеб да соль;

с. зямлі́ — соль земли́;

сустрака́ць хле́бам-со́ллю — встреча́ть хле́бом-со́лью;

пуд со́лі з’е́сці — пуд со́ли съесть;

насы́паць со́лі на хвост — насы́пать со́ли на хвост;

сы́паць с. на ра́ны — сы́пать соль на ра́ны;

с. табе́ ў во́чы! — соль тебе́ в глаза́!;

дзялі́ць хлеб і с. — дели́ть хлеб и соль;

хлеб-с. еш, а пра́ўду рэжпосл. хлеб-соль ешь, а пра́вду режь

соль II нескл., ср., муз. соль

соль III (род. со́ля) м. (денежная единица) соль

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

рог I м.

1. мн. ро́гі рог;

але́нь скі́нуў ро́гі — оле́нь сбро́сил рога́;

2. мн. рагі́ (в вилах и т.п.) рога́;

рагі́ пячны́х ві́лак — рога́ печны́х вил;

3. мн. рагі́ муз. рог;

зайгра́ць у р. — заигра́ть в рог;

сагну́ць (скруці́ць) у барано́ў р. — согну́ть (скрути́ть) в бара́ний рог;

аблама́ць ро́гі — облома́ть рога́;

браць быка́ за ро́гі — брать быка́ за рога́;

загна́ць у казі́ны р. — загна́ть в у́гол, припере́ть к стене́;

наста́віць ро́гі — наста́вить рога́;

у чо́рта на рага́х — у чёрта на рога́х (на кули́чках);

каб свінні́ ро́гі, не сышла́ б з даро́гіпосл. кабы́ свинье́ рога́, всех бы со́ свету сжила́;

не дай бог свінні́ рогпогов. бодли́вой коро́ве бог рого́в не даёт

рог II мн. рагі́ м. у́гол;

на рагу́ ву́ліцы — на углу́ у́лицы;

р. стала́у́гол стола́;

р. ху́сткіу́гол платка́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)