уплотнённый прич., прил.

1. (более плотный) зацвярдзе́лы, больш цвёрды (тугі́, густы́, ча́сты);

2. перен. (заселённый плотнее) ушчы́льнены; (о жильцах) пацяснёны;

уплотнённая ко́мната ушчы́льнены пако́й;

3. перен. (заполненный целиком) ушчы́льнены;

уплотнённый гра́фик рабо́ты ушчы́льнены гра́фік рабо́ты;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

geschwige

~ denn — не ка́жучы ўжо́ пра то́е, што…

ich hbe ihn überhupt nicht geshen, ~ (denn) gesprchen — я ўво́гуле яго́ не ба́чыў, тым бо́льш не мог з ім размаўля́ць

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

авункула́т

(ад лац. avunculus = дзядзька па мацеры)

звычай у некаторых народаў (напр. у старажытных германцаў, грэкаў, сучасных народаў Афрыкі і Акіяніі), які абавязвае дзядзьку з боку маці клапаціцца пра пляменніка больш, чым пра свайго сына.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

неаге́н

(ад неа- + -ген)

другі перыяд кайназою ў геалагічнай гісторыі Зямлі, які пачаўся 25 млн. гадоў таму назад і цягнуўся больш за 23 млн.гадоў, а таксама тоўшча горных парод, што адклалася ў гэты перыяд.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

БРАХМА́ГІРЫ,

шматслойнае гарадзішча і могільнік у штаце Карнатака на Пд Індыі. Раскопкі далі магчымасць прасачыць змену археал. культур і іх развіццё ў Паўд. Індыі ад эпохі неаліту (каля 2200—1000 да н.э.) да канца 1—2 ст. н.э. У ніжнім пласце знойдзены неалітычныя паліраваныя сякеры, мікраліты, ляпная кераміка, медныя і бронзавыя рэчы; у больш познім — чорна-чырвоная кераміка і т.зв. мегалітычныя пахаванні. Вывучана больш за 300 пахаванняў, шмат з іх абнесены змацаванымі паміж сабой каменнымі плітамі і звычайна абкружаны каменнай муроўкай.

А.В.Іоў.

т. 3, с. 252

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ГЛАБІГЕРЫ́НАВЫ МУЛ,

фарамініферавы мул, акіянскі і марскі асадак, які складаецца пераважна з ракавін планктонных фарамініфер і іх абломкаў. Звычайна да глабігерынавага мула адносяць асадкі, у якіх больш за 30% (іншы раз да 99%) вуглякіслага кальцыю CaCO3, паводле памеру зерняў — ад пяскоў да тонкіх мулаў. Афарбоўка светлая, часта амаль белая. Глабігерынавы мул укрывае больш як 1/3 плошчы Сусв. акіяна. Асабліва пашыраны ў трапічных і субтрапічных шыротах, у адкрытых частках акіянаў і буйных мораў, на глыбінях ад некалькіх соцень да 5 тыс. метраў.

т. 5, с. 280

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ВЯЛІ́КІ ФЕРГА́НСКІ КАНА́Л,

арашальны канал на тэр. Узбекістана (283 км) і Таджыкістана (62 км). Пабудаваны ў 1939—40. Злучае р. Нарын з Сырдар’ёй. Больш за 1000 гідратэхн. збудаванняў, з іх 50 буйных.

т. 4, с. 386

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ГЕНТ—АСТЭ́НДЭ КАНА́Л,

канал у Бельгіі. Даўж. больш за 150 км. Глыб. да 3,1 м. Злучае р. Шэльда (каля г. Гент) з Паўночным м. каля порта Астэндэ. Пабудаваны ў 17—18 ст.

т. 5, с. 160

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

dalszy

dalsz|y

1. (параўнальная ступень ад daleki) больш далёкі; далейшы;

2. далейшы; наступны; будучы;

myślał o ~ym kształceniu się — думаў пра далейшую адукацыю; думаў вучыцца далей;

ciąg ~y nastąpi — працяг будзе;

na ~ą metę — на больш працяглы тэрмін;

zejść na ~y plan — адысці на другі план;

dopełnienie ~e грам. ускоснае дапаўненне

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Ардына́рыя ’пачасавая плата натурай’ (БРС), параўн. больш асвоеную форму андынарыя (гл.). З польск. ordynaria ’тс’ < лац. ordinarius (мн. л. ordinaria) ’звычайны, адпаведны да пэўнага парадку’. З гэтага ж лацінскага слова ардына́рны ’звычайны, просты’ (магчыма, праз польскую мову). Фасмер, 3, 156.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)