наводи́ть несов.
1. в разн. знач. наво́дзіць;
наводи́ть мост наво́дзіць мост;
наводи́ть ору́дие наво́дзіць гарма́ту;
наводи́ть поря́док наво́дзіць пара́дак;
наводи́ть лоск, гля́нец наво́дзіць гля́нец, глянцава́ць;
наводи́ть красоту́ разг. прыхаро́шваць, наво́дзіць прыго́жасць;
наводи́ть на себя́ красоту́ прыхаро́швацца;
наводи́ть на след наво́дзіць на след;
наводи́ть на мысль наво́дзіць на ду́мку;
2. перен. (тоску, страх) наганя́ць; наво́дзіць;
наводи́ть тоску́ наганя́ць (наво́дзіць) тугу́;
наводи́ть у́жас наганя́ць (наво́дзіць) жах;
наводи́ть ску́ку наганя́ць (наво́дзіць) нуду́;
◊
наводи́ть тень наво́дзіць цень;
наводи́ть спра́вки даве́двацца;
наводи́ть кри́тику (на кого, что) наво́дзіць кры́тыку (на каго, што);
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
на́доI безл., в знач. сказ. трэ́ба, разг. трэ; (нужно) патрэ́бна; (следует) нале́жыць, ва́рта;
◊
(ведь) на́до же! (і) трэ́ба ж!;
как на́до як трэ́ба, як след;
как не на́до лу́чше як найле́пш;
на́до быть в знач. вводн. сл. ма́быць, му́сіць;
на́до быть, бу́дет дождь ма́быць (му́сіць), бу́дзе дождж;
на́до ду́мать (полага́ть) трэ́ба ду́маць (меркава́ць);
так ему́ и на́до так яму́ і трэ́ба;
то́лько того́ и на́до то́лькі то́е і трэ́ба;
что на́до (в знач. сказ.: очень хороший) хоць куды́, як ма́е быць; (прекрасный, отменный) цудо́ўны.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
мета́тьI несов.
1. (бросать) кі́даць;
мета́ть бо́мбы воен. кі́даць бо́мбы;
мета́ть жре́бий кі́даць жэ́рабя;
мета́ть стог кі́даць стог;
2. (производить потомство — о животных) прыво́дзіць; (выделять икру — о рыбах) нерастава́ць; кла́сці (адкла́дваць) ікру́;
свинья́ ме́чет до двена́дцати порося́т свіння́ прыво́дзіць да двана́ццаці парася́т;
3. карт. банкава́ць;
◊
мета́ть гро́мы и мо́лнии сы́паць гро́мы і мала́нкі, сы́паць перуны́;
рвать и мета́ть так разысці́ся (развар’ява́цца);
мета́ть би́сер пе́ред сви́ньями сы́паць бі́сер (пе́рлы) пе́рад сві́ннямі;
что есть в печи́, всё на стол мечи́ погов. што ха́та ма́е, хай усі́м прыма́е.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
ино́й
1. (другой) і́ншы, другі́;
не что иное, как… не што і́ншае, як…;
2. (некоторый) некато́ры; і́ншы; (какой-л.) які́-не́будзь;
в ины́х слу́чаях у некато́рых вы́падках;
3. (при противоположении или перечислении) адзі́н; другі́; і́ншы; той;
ино́му челове́ку жа́рко, ино́му хо́лодно аднаму́ (і́ншаму) чалаве́ку го́рача, а друго́му (а і́ншаму) хо́ладна;
4. сущ. і́ншы, -шага м.; некато́ры, -рага м.; адзі́н, род. аднаго́ м., другі́, -го́га м.; той род. таго́ м.;
тот и́ли ино́й той ці і́ншы;
◊
ино́й раз і́ншы раз;
ины́ми слова́ми іна́кш (іна́чай) ка́жучы.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
ан прост.
1. союз аж, але́ ж;
ан вдруг аж ра́птам;
ан глядь аж гляджу́;
ан нет але́ ж не;
я ду́мал, она́ его́ забы́ла, ан, ви́дно, нет я ду́маў, яна́ пра яго́ забы́лася, але́ ж не;
2. усилительная част. а вось і, а ўсё-такі, а ўсё ж такі, не;
— Ну что, проигра́лся? — Ан нет. Ну што, прайгра́ўся? — А вось і не (не);
— Съе́зжу-ка я в го́род. — Не́зачем! — Ан съе́зжу. З’е́зджу я ў го́рад. — Няма́ чаго́! — А ўсё-такі (а ўсё ж такі) з’е́зджу.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
перо́ в разн. знач. пяро́, -ра́ ср., мн. пёры, -раў, собир. пе́р’е, -р’я ср.;
стра́усовое перо́ стра́усавае пяро́;
перо́ руля́ пяро́ руля́;
торго́вля перо́м и пухо́м га́ндаль пе́р’ем і пу́хам;
ве́чное перо́ ве́чнае пяро́;
◊
про́ба пера́ спро́ба пяра́;
о́строе перо́ во́страе пяро́;
одни́м ро́счерком пера́ адны́м ро́счыркам пяра́;
взя́ться за перо́ узя́цца за пяро́;
что напи́сано перо́м, того́ не вы́рубишь топоро́м посл. сло́ва — ве́цер, а пісьмо́ — грунт; што напіса́на пяро́м, не вы́сечаш і сяке́рай;
ни пу́ха, ни пера́ лаўцу́ з аўцу́; дай, бо́жа, каб было́ ўсё го́жа.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
полага́ть несов.
1. (предполагать) меркава́ць; (считать) лічы́ць; (думать) ду́маць;
я полага́ю, что сде́лаю рабо́ту в срок я мярку́ю (ду́маю, лічу́), што зраблю́ рабо́ту ў тэ́рмін;
как вы полага́ете? як вы мярку́еце (ду́маеце, лі́чыце)?;
полага́ть кого́-л. больны́м офиц. лічы́ць каго́-не́будзь хво́рым;
полага́ть свои́м до́лгом уст. лічы́ць сваі́м абавя́зкам;
не полага́л я в нём тако́й пры́ти! не ду́маў я, што ў яго́ такі́ спрыт!;
на́до полага́ть вводн. сл. трэ́ба ду́маць;
2. уст. (класть) кла́сці; (возлагать) усклада́ць;
полага́ть нача́ло чему́-л. уст. кла́сці пача́так чаму́-не́будзь.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
попа́сться
1. (встретиться, случиться) тра́піцца; папа́сціся;
по пути́ мне никто́ не попа́лся па даро́зе мне ніхто́ не тра́піўся (не папа́ўся);
2. (оказаться уличённым, пойманным или в каких-л. условиях против воли) папа́сціся;
вор, наконе́ц, попа́лся зло́дзей, нарэ́шце, папа́ўся;
попа́сться в плен папа́сціся ў пало́н;
◊
попа́сться на у́дочку папа́сціся на ву́ду (на ву́дачку);
попа́сться на глаза́ тра́піцца на во́чы;
попа́сться по́д руку тра́піцца (тра́піць) пад руку́;
что попадётся што тра́піцца (пападзе́цца);
вот так попа́лся! вось дык папа́ўся (уско́чыў)!; (влопался) укляпа́ўся, уло́паўся!;
пе́рвый попа́вшийся пе́ршы сустрэ́чны.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
уда́риться
1. уда́рыцца, вы́цяцца; (стукнуться) сту́кнуцца;
он уда́рился голово́й ён уда́рыўся (вы́цяўся, сту́кнуўся) галаво́й;
2. (попасть во что) сту́кнуцца (у што, аб што);
3. перен. (начать усиленно заниматься чем-л.) разг. узя́цца (за што-небудзь); пусці́цца; пача́ць (рабі́ць што-не́будзь);
уда́риться в рабо́ту узя́цца за пра́цу (рабо́ту);
уда́риться в воспомина́ния пусці́цца ва ўспамі́ны, пача́ць успаміна́ць;
уда́риться в слёзы пача́ць мо́цна пла́каць;
4. перен., разг. кі́нуцца; (пуститься) пусці́цца;
уда́риться в бе́гство кі́нуцца (пусці́цца) бе́гчы;
уда́риться из одно́й кра́йности в другу́ю кі́нуцца з адно́й кра́йнасці ў другу́ю.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
узна́ть сов.
1. (опознать, признать, распознать) пазна́ць; распазна́ць;
я узна́л его́ по го́лосу я пазна́ў яго́ па го́ласе;
его́ нельзя́ узна́ть яго́ не́льга пазна́ць;
2. (изведать, испытать) спазна́ць, зазна́ць, зве́даць; (познать) пазна́ць;
узна́ть нужду́ спазна́ць (зазна́ць, зве́даць) бе́днасць (няста́чу);
3. (получить представление) спазна́ць, уве́даць;
узна́ть че́й-л. хара́ктер спазна́ць (уве́даць) чый-не́будзь хара́ктар;
4. (разузнать, получить сведения, услышать) даве́дацца, дазна́цца, прачу́ць, дачу́цца;
я э́то узна́л от бра́та я пра гэ́та даве́даўся (дазна́ўся, дачу́ўся) ад бра́та;
мы узна́ли, что… мы даве́даліся (дазна́ліся, прачу́лі, дачу́ліся), што…;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)