збро́я, ‑і, ж.
1. Прылада, рэч для нападу ці абароны. Адама зачынілі ў зямлянцы разведчыкаў, цішком забраўшы адтуль усё, што магло быць зброяй. Брыль. [Юнакі] і зброю падрыхтавалі сабе: знайшлі пяць вінтовак і ўкралі ў немцаў два аўтаматы і скрыню гранат. Шамякін. / у знач. зб. Супроцьтанкавая зброя. Ядзерная зброя. / Пра чыю‑н. армію, ваенную сілу. Сіла савецкай зброі.
2. перан. Сродак, спосаб для дасягнення, здзяйснення чаго‑н. Марксізм-ленінізм — вялікая ідэйная зброя, якая мабілізуе і арганізуе мільёны людзей для руху наперад, для новых перамог. «Полымя». Мастацтва павінна служыць зброяй для замацавання і ўглыблення новага ладу жыцця. Бядуля.
•••
Агнястрэльная зброя — зброя, якая страляе пры дапамозе пораху ці іншых выбуховых рэчываў.
Халодная зброя — зброя для рукапашнага бою, якой сякуць і колюць (кап’ё, меч, шабля, штык і інш.).
Бразгат, зброяй гл. бразгаць.
Скласці зброю гл. скласці.
Узняць зброю гл. узняць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
впя́теро нареч. (в пять раз) у пяць разо́ў; (в пять частей) у пяць сто́лак;
увели́чить впя́теро павялі́чыць у пяць разо́ў;
сложи́ть, согну́ть впя́теро скла́сці, сагну́ць у пяць сто́лак;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
все́меро нареч. (в семь раз) у сем разо́ў; (в семь частей) у сем сто́лак;
увели́чить все́меро павялі́чыць у сем разо́ў;
сложи́ть, согну́ть все́меро скла́сці, сагну́ць у сем сто́лак;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
вче́тверо нареч. (в четыре раза) у чаты́ры разы́; (в четыре части) у чаты́ры сто́лкі;
увели́чить вче́тверо павялі́чыць у чаты́ры разы́;
сложи́ть, согну́ть вче́тверо скла́сці, сагну́ць у чаты́ры сто́лкі;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
вде́вятеро нареч. (в девять раз) у дзе́вяць разо́ў; (в девять частей) у дзе́вяць сто́лак;
увели́чить вде́вятеро павялі́чыць у дзе́вяць разо́ў;
сложи́ть, согну́ть вде́вятеро скла́сці, сагну́ць у дзе́вяць сто́лак;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
пасклада́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
1. Скласці ўсё, многае. Пасля скінулі з Міхалавага воза асіну, паскладалі на воз свае мяшкі з сенам і аброчныя торбы і на іх паклалі Міхала. Чорны. Мы насцягвалі ў лаўжы рознага ламачча, .. і паскладалі яго так, каб яно было відно з паветра. Сабаленка.
2. і без дап. Складаць некаторы час. — Я палезу капаць, — сказаў я, спыніўшы яго [бацьку]. — Ты паскладай. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перспекты́ўны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да перспектывы (у 2 знач.). Перспектыўны жывапіс. Перспектыўныя дэкарацыі.
2. Які прадугледжвае будучае развіццё, распрацаваны на многа год. Перспектыўнае планаванне. □ — Наша задача — дапамагчы кожнаму калгасу скласці перспектыўны план развіцця гаспадаркі. Шамякін.
3. Які мае перспектывы (у 4 знач.), можа паспяхова развівацца ў будучым. Перспектыўная прафесія. Перспектыўны сорт раслін. □ — Раён у нас перспектыўны. Не думайце, што глухамань. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
склада́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
1. Незак. да скласці (у 1–5, 10–13 знач.).
2. Быць састаўной часткай чаго‑н.; утвараць сабой што‑н. Большую частку яго [Паўловіча] спадчыны складаюць гумарыстычныя вершы і жарты, напісаныя на матэрыяле анекдотаў пра селяніна. Казека. Аснову рэпертуару Ланскага хору складаюць народныя песні і творы савецкіх кампазітараў. «ЛіМ». Маленькія завушніцы і нітка яркіх пацерак на шыі складалі яе [Каці] ўпрыгожанне. Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
утрая́ прысл dréifach; dréimal;
утрая́ скла́сці dréifach zusámmenlegen;
утрая́ больш dréimal sovíel;
павялі́чыць утрая́ verdréifachen vt, auf das Dréifache vergrößern;
утрая́ менш dréimal wéniger;
паме́ншыць утрая́ auf ein Dríttel verkléinern [verríngern]
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
пратако́л м Protokóll n -s, -e;
скла́сці пратако́л юрыд ein Protokóll áufnehmen* [áufstellen];
ве́сці пратако́л das Protokóll führen;
пратако́л спабо́рніцтваў спарт Spíelbericht m -(e)s, -e, Wéttspielbuch n -(e)s, -bücher
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)