этало́гія

(ад гр. ethos = звычай + -логія)

навука, якая вывучае асаблівасці паводзін арганізмаў ва ўсіх іх праяўленнях.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

суб’екты́ўны, ‑ая, ‑ае.

1. Пазбаўлены аб’ектыўнасці, аднабаковы; уласцівы толькі дадзенай асобе. Суб’ектыўны метад у філасофіі. Суб’ектыўная ацэнка.

2. Які мае адносіны да суб’екта, чалавека, да яго асобы, дзеяння, паводзін. Суб’ектыўныя прычыны. Суб’ектыўныя перажыванні. // Прадузяты, знарочысты. Суб’ектыўныя адносіны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

халаднава́тасць, ‑і, ж.

1. Уласцівасць халаднаватага.

2. перан. Раўнадушныя, бясстрасныя адносіны да каго‑, чаго‑н. Стрыманасць, халаднаватасць — як нейкі абавязковы закон паводзін. Адносін да ўсіх. Ад чаго гэта? Ад апаскі, што прастата, ветлівасць шкодзіць сур’ёзнасці, пільнасці?.. Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ко́дэкс, ‑а, м.

1. Сістэматызаваны звод законаў якой‑н. адной галіны права. Крымінальны кодэкс. Грамадзянскі кодэкс.

2. перан.; чаго або які. Сукупнасць асноўных прынцыпаў, правіл паводзін, поглядаў. Маральны кодэкс будаўніка камунізма.

3. Старадаўні рукапіс у пераплёце. Пергаментны кодэкс.

[Ад лац. codex — кніга.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вы́брыкі, ‑аў; адз. выбрык, ‑у, м.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. выбрыкваць — выбрыкнуць.

2. Разм. Нечаканыя ўчынкі, якія супярэчаць агульным правілам паводзін. [Сямён:] — Несумненна, гэта хлапецкі выбрык, гэта азначае: што хачу, тое і скажу, ніхто мне не ўказчык. Хадкевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

moral​1 [ˈmɒrəl] n.

1. pl. morals но́рмы мара́льных паво́дзін;

a man of good morals высокамара́льны чалаве́к

2. (of) мара́ль, павуча́нне;

the moral of the fable мара́ль ба́йкі

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

пра́віла, -а, мн. -ы, -віл і -аў, н.

1. Палажэнне, якое выражае заканамернасць, пастаянныя суадносіны якіх-н. з’яў.

Граматычныя правілы.

Па ўсіх правілах (так, як трэба; разм.).

2. звычайна мн. Пастанова, палажэнне, якія абавязваюць захоўваць пэўны парадак пры выкананні чаго-н.

Правілы вулічнага руху.

Правілы ўнутранага распарадку.

3. Склад думак, норма паводзін, прывычка.

Чалавек строгіх правіл.

Узяць сабе што-н. за п.

◊

Як правіла — звычайна, найчасцей.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

conduct​1 [ˈkɒndʌkt] n.

1. вядзе́нне, кіраўні́цтва;

the conduct of a business кіраўні́цтва прадпрые́мствам;

the conduct of war вядзе́нне вайны́

2. fml паво́дзіны;

the rules of conduct пра́вілы паво́дзін

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

некульту́рны, ‑ая, ‑ае.

1. Які знаходзіцца на нізкім узроўні культуры, адсталы.

2. Які не мае культурных звычак; грубы. Некультурны чалавек. // Які не адпавядае правілам паводзін культурных людзей. Некультурныя звычкі.

3. Спец. Які не разводзіцца чалавекам; дзікі, не акультураны чалавекам (аб раслінах).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

за́паведзь, ‑і, ж.

1. Рэлігійна-маральнае прадпісанне, павучанне. Біблейская запаведзь.

2. перан. Строга абавязковае правіла паводзін, неадменнае патрабаванне. Калгасы Ліпскага сельсавета стараліся раней тэрміну выканаць свае абавязкі перад дзяржавай. Гэта ўжо даўно ўвайшло ў святы звычай, у непахісную калгасную запаведзь. Паслядовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)