1. Чалавек, які адмаўляе ўсе грамадскія каштоўнасці, нормы, прынцыпы маралі, законы; прыхільна; нігілізму (у 1 знач.).
2. Прадстаўнік разначыннай інтэлігенцыі 60‑х гг. XIX ст. у Расіі, які адмоўна ставіўся да буржуазна-дваранскіх традыцый і прыгонніцтва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
харчразвёрстка, ‑і, ДМ ‑тцы, ж.
Харчовая развёрстка — сістэма нарыхтовак сельскагаспадарчых прадуктаў у Савецкай дзяржаве ў 1919–21 гг., паводле якой сяляне абавязаны былі здаваць дзяржаве па цвёрдых цэнах усе лішкі сельгаспрадуктаў, што заставаліся звыш нормы, устаноўленай на асабістае спажыванне.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
анама́лія
(гр. anomalia = няроўнасць)
адхіленне ад нормы, ад агульнай заканамернасці; няправільнасць (напр. а. развіцця, магнітная а.).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
прававы́ бок спра́вы die réchtliche Séite der Ángelegenheit
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
перапрацо́ўкаж
1.тэх Verárbeitung f -;
2. (пераробка) Úmarbeitung f -; Überárbeitung f - (тэкстуі г. д.);
3.разм (звышнормы) Überarbeit f -; Méhrarbeit f -; Überstunden pl
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
überschréiten
*vt
1) перахо́дзіць, пераступа́ць
die Grénze ~ — перахо́дзіць мяжу́ (тс. перан.)
2) перавыша́ць (уладу); паруша́ць
3) перавыко́нваць (нормы)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
ВАЕ́ННАЕ ЗАКАНАДА́ЎСТВА,
сістэма прававых нормаў, якія вызначаюць прынцыпы і формы арганізацыі ўзбр. сіл, абавязкі, правы і адказнасць ваеннаслужачых. Да ваеннага заканадаўства Рэспублікі Беларусь адносяцца нормы, якія вызначаюць пабудову яе Узброеных Сіл, арганізацыю ваен. кіравання, парадак камплектавання кадраў і запасу асабовага складу, парадак праходжання ваен. службы, прававое становішча ваеннаслужачых і інш.Гал. крыніцамі ваеннага заканадаўства з’яўляюцца законы «Аб абароне» і «Аб Узброеных Сілах Рэспублікі Беларусь» ад 3.11.1992, «Аб усеагульным воінскім абавязку і ваеннай службе» ад 5.11.1992, «Аб статусе ваеннаслужачых» ад 13.11.1992, а таксама воінскія статуты і нормыкрымін. права аб адказнасці за ваен. злачынствы.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
АБАВЯЗА́ЦЕЛЬНАЕ ПРА́ВА,
сукупнасць цывільна- прававых нормаў, якія рэгулююць узнікненне, выкананне і спыненне абавязацельстваў і адказнасць за іх парушэнні. Абавязацельнае права Рэспублікі Беларусь выкладаецца ў аднайм. раздзеле Цывільнага кодэкса і інш. нарматыўных актах (некаторыя абавязацельствы рэгламентуюцца правіламі і палажэннямі, устаноўленымі мін-вамі і ведамствамі). Складаецца з агульнай і асаблівай частак. У агульнай ч. змешчаны нормы, якія вызначаюць паняцце абавязацельстваў, падставы да іх узнікнення, змест і парадак выканання і інш., а таксама падставы да спынення абавязацельстваў і адказнасць за іх парушэнне. Нормы асаблівай часткі рэгулююць асобныя віды абавязацельстваў (купля-продаж, мена, дарэнне, падрад, пастаўка і інш.).
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
нармаліза́цыя
(фр. normalisation, ад лац. normalis = урэгуляваны)
прывядзенне да нормы, падпарадкаванне норме (напр. н. міжнародных адносін, н. правапісу).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
бесцырымо́нны, ‑ая, ‑ае.
Які не звяртае ўвагі на агульнапрынятыя нормы паводзін; развязны. Заснавалі і сталі адразу прыкметныя бесцырымонныя кінааператары, фотакарэспандэнты.Карпаў.// Які адыходзіць ад агульнапрынятых нормаў паводзін, звычаяў. Раісу Антонаўну любілі ўсе і можа таму даравалі яе мужу бесцырымоннае ўмяшанне ў чужыя сямейныя справы.Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)