psaltery
[ˈsɔltəri]
n., pl. -teries
гу́сьлі pl. (музы́чны інструмэ́нт)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Су́рла, сурло́ ’мурло, морда, тоўсты твар’ (Юрч., Юрч. Сін.). Параўн. рус. дыял. су́рла ’твар’, серб. су̑рла ’хобат; рыла (свінні)’ (Вук), харв. sȗrla ’дудка, жалейка пастуха’, макед. сурла ’хобат’, ’музычны інструмент’. Апошнія словы выводзяць з тур. zurna ’музычны інструмент’ (Скок, 3, 665) або з перс. surnā ’тс’; у беларускую мову, магчыма, праз укр. сурна́ ’музычны інструмент’, рус. раз. сурна́, пенз. сурно́ ’морда’, якія да рус. сурна́ ’музычны інструмент’ (Фасмер, 3, 807), гл. сурма 2. Горбач (Арго, 22) выводзіць укр. аргат. су́рло ’морда’ з рум. súrlă ’свіння; рыла’. Не выключана збліжэнне з народнымі экспрэсіўнымі ўтварэннямі тыпу балг. дыял. су́рльо ’неахайны, апушчаны чалавек’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ме́са, -ы, мн. -ы, мес, ж.
1. У каталіцкай царкве: літургія.
Скончылася м.
2. Музычны харавы твор на тэкст гэтага набажэнства звычайна ў суправаджэнні аргана ці аркестра.
М. кампазітара Ліста.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
бу́бен, -бна, мн. -бны, -бнаў, м.
1. Ударны музычны інструмент у выглядзе абцягнутага скурай шырокага абруча з металічнымі бразготкамі.
Біць у б.
2. Тое, што і барабан (у 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
фаго́т, -а, М -го́це, мн. -ы, -аў, м.
Драўляны духавы язычковы музычны інструмент нізкага тэмбру ў выглядзе доўгай трубы з сістэмай клапанаў.
|| прым. фаго́тны, -ая, -ае і фаго́тавы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
трэмбі́та, ‑ы, ДМ ‑біце, ж.
Гуцульскі народны духавы драўляны музычны інструмент у выглядзе вялікай трубы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
szafa
ж. шафа;
szafa grająca — музычны аўтамат;
szafa pancerna — сейф
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Мандалі́на ’музычны шчыпковы інструмент з чатырма парамі струн’ (ТСБМ). Паводле Крукоўскага (Уплыў, 84), запазычана з рус. мовы, якое з ням. Mandoline ці франц. mandoline < італ. mandolina. Апошняе з’яўляецца дэмінутывам да mandola ’мандаліна-альт’ (Фасмер, 2, 568) < ст.-італ. mandora < лац. pandūra ’трохструнны музычны інструмент’ (Голуб-Ліер, 301). Варш. сл. (2, 871) польск. mandolina (з якога магло быць запазычана і бел. слова) выводзіць з mando(r)la ’міндаль’ — паводле падабенства да яго быў названы музычны інструмент.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
квартэ́т, -а, М -тэ́це, мн. -ы, -аў, м.
1. Ансамбль з чатырох выканаўцаў.
Вакальны к.
Струнны к.
2. Музычны твор для чатырох галасоў або для чатырох інструментаў.
|| прым. квартэ́тны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
акары́на, ‑ы, ж.
Італьянскі духавы народны музычны інструмент з гліны або фарфору, па гуку падобны на флейту.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)