арха́нгел, ‑а, м.

У хрысціянскай рэлігіі — анёл вышэйшага рангу. Можна, скажам, давесці, што Пятрусь Маргун падобен з твару да архангела Міхаіла, што я — не я і хата не мая. Колас.

[Ад грэч. archē — пачатак, улада і aggelos — анёл.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гічаны́, ‑оў; адз. гічан, ‑а, м.

Абл. Націнне буракоў, бручкі. Я — мужык, Я — сын пакуты, На мякіне вырас я, Гічанамі пуза ўздута, Ногі ў лапцікі абуты, Бедна вопратка мая. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ши́тый

1. прич. шы́ты;

2. прил. (вышитый) вышыва́ны;

ши́тое серебро́м пла́тье вышыва́ная серабро́м суке́нка;

◊

и я не лы́ком шит погов. і мая́ до́ля не шчарба́тая; і ў мяне́ ру́кі ёсць; і мая́ ха́та не карчма́;

ши́то бе́лыми ни́тками шы́та бе́лымі ні́ткамі;

ши́то-кры́то ці́ха й свя́та.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

я

1. мест. я (род., вин. мяне́, дат., предл. мне, твор. мной, мно́ю);

2. сущ. я нескл., ср.;

моё второ́е «я» маё друго́е «я»;

◊

я не я, и ло́шадь не моя́ погов. я не я, і кабы́ла не мая́; я не я, і ха́та не мая́.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

бары́ла, ‑а, н.

Разм. Заднёная з двух бакоў невялікая бочачка для напіткаў. Жонка мая, такая ашчадная і беражлівая, не наліла нам па чарцы якой, а прыперла на стол цэлае барыла. Сачанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ко́сачка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.

Нар.-паэт. Памянш.-ласк. да каса ​1; невялічкая каса. Каса ж мая, косачка, каса русая! Часала я косачку дзевятнаццаць год. З нар.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

святкава́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. святкаваць; працэс адзначэння свят. Святкаванне Першага мая. // Свята (у 1 знач.). Святы Казімер карыстаецца вялікаю пашанаю сярод католікаў, і святкаванне яго выпадае напрадвесні. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

таню́сенькі, ‑ая, ‑ае.

Вельмі тоненькі. Аж гляджу — трымае мая Ганна аберучкі цэлы сувой палатна, танюсенькага, бялюсенькага, бы снег той. Кірэйчык. І чайкі, нібыта прачнуўшыся пасля працяглага сну, плакалі танюсенькімі галасамі. Карамазаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ха́та ж. Báuernhaus n -(e)s, häuser; Stúbe f -, -n;

◊

я не я, і ха́та не мая́ ≅ mein Náme ist Háse, ich weiß von nichts

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

палаві́на, -ы, мн. -ы, -ві́н, ж.

1. Адна з дзвюх роўных частак, якія разам складаюць цэлае.

П. памідора.

П. справы.

П. зімы прайшла.

Першая п. гульні (у спорце).

2. Сярэдзіна якой-н. адлегласці, прамежку часу.

Праехаць палавіну дарогі.

П. восьмай вечара.

3. Асобная частка жылога памяшкання (уст.).

Парадная п. дома.

4. Пражонку (разм., жарт.).

Мая п. ў ад’ездзе.

|| памянш. палаві́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж. (да 1 знач.).

|| прым. палаві́нны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)