паве́рхня, -і, ж.

1. Вонкавы бок чаго-н.

П. металу.

Слізгаць па паверхні чаго-н. (таксама перан.: не паглыбляцца ў сутнасць чаго-н., абмяжоўвацца знешнім бокам з’яў). Ляжаць на паверхні (перан.: пра што-н. яснае, відавочнае).

2. У матэматыцы: мяжа, якая аддзяляе геаметрычнае цела ад знешняй прасторы або іншага цела.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ко́мплекс, -у, мн. -ы, -аў, м.

1. Сукупнасць прадметаў, з’яў, дзеянняў, уласцівасцей, якія складаюць адно цэлае.

Мемарыяльны к.

К. гімнастычных практыкаванняў.

2. Сукупнасць цесна звязаных галін народнай гаспадаркі ці прадпрыемстваў розных галін гаспадаркі.

Аграпрамысловы к.

Паліўна-энергетычны к.

Тэрытарыяльна-вытворчы к.

Ваенна-прамысловы к.

|| прым. ко́мплексны, -ая, -ае.

Комплексная аўтаматызацыя.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

статы́стыка, -і, ДМ -тыцы, ж.

1. Навука, якая вывучае колькасныя паказчыкі развіцця грамадства і грамадскай вытворчасці.

Эканамічная с.

Сельскагаспадарчая с.

2. чаго. Колькасны ўлік разнастайных масавых выпадкаў, з’яў.

С. нараджальнасці.

Прамысловая с.

3. Навуковы метад колькасных даследаванняў, якія выкарыстоўваюцца ў некаторых галінах ведаў.

Лінгвістычная с.

|| прым. статысты́чны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

трыадзі́ны, ‑ая, ‑ае.

Які складаецца з трох паняццяў, з’яў, рыс, уяўляе трыадзінства. Гэты вывад можна аформіць умоўнай трыадзінай формулай: думка — вобраз — слова (для пісьменніка) і слова — вобраз — думка (для чытача). Юрэвіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

разра́д¹, -у, М -дзе, мн. -ы, -аў, м.

1. Група, катэгорыя асоб, прадметаў або з’яў, аб’яднаных агульнасцю якіх-н. прыкмет.

Р. раслін.

2. Ступень, афіцыйна зацверджаны ўзровень кваліфікацыі ў прафесіі, спорце.

Токар сёмага разраду.

3. У матэматыцы: месца, якое займае лічба пры пісьмовым абазначэнні ліку.

Лічба другога разраду.

|| прым. разра́дны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

страха́, -і́, ДМ страсе́, мн. стрэ́хі і (з ліч. 2, 3, 4) страхі́, стрэх, ж.

1. Верхняя покрыўная частка будынка, якая засцерагае яго ад атмасферных з’яў.

Саламяная с.

Шыферная с.

Чарапічная с.

2. перан. Пра дом, прытулак.

Мець страху над галавой.

|| памянш. стрэ́шка, -і, ДМ -шцы, мн. -і, -шак, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вулканало́гія

(ад вулкан + -логія)

раздзел геалогіі, які займаецца вывучэннем вулканічных з’яў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

карэля́цыя

(с.-лац. correlatio)

узаемная сувязь, суадноснасць прадметаў, паняццяў або з’яў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

фонакардыягра́ма

(ад фона- + кардыяграма)

графічная рэгістрацыя гукавых з’яў, выкліканых дзейнасцю сэрца.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

сістэма́тыка, ‑і, ДМ ‑тыцы, ж.

1. Спец. Групоўка, класіфікацыя прадметаў, з’яў. Сістэматыка ізатопаў.

2. Навука аб размеркаванні жывёлін і раслін па класіфікацыйных трупах (відах, родах і пад.). Сістэматыка раслін. Сістэматыка птушак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)