1. Ахінуць сябе чым‑н.; загарнуцца. Агарнуцца хусткай.
2. Заслацца, аблажыцца з усіх бакоў. Лес агарнуўся цемрай.
3.перан. Апынуцца ў пэўным душэўным стане. [Вэня] дапаў да сваіх саней, і душа яго агарнулася лагодным спакоем: конь быў накормлены і запрэжан.Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
збале́цца, ‑еюся, ‑еешся, ‑еецца; зак.
Разм. Тое, што і збалець. Ці то збалелася Вольчына душа, стачылі яе адзінота і сум, а можа пераканаў гарачы шэпт Арыны, але без доўгіх угавораў нарадзілася яна перабрацца да свякрухі.Б. Стральцоў.— Я ўся збалелася па табе. Дзяцінка мая!Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Gemüt
n -(e)s, -er
1) но́раў, хара́ктар, душа́
ein Mensch von ~ — разм.душа́-чалаве́к
~ háben — быць до́брым [чу́лым]
2.
pl грама́дская ду́мка
die ~er áufregen [errégen] — хвалява́ць грама́дскую ду́мку
3.(вокруг своей оси) перакруці́цца, мног. паперакру́чвацца;
4.перен. (стать совершенно иным, резко измениться) разг. перавярну́цца;
◊
душа́ переверну́ласьдуша́ перавярну́лася;
переверну́лся бы в гробу́ перавярну́ўся б у труне́.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
АНАКСІМЕ́Н (Anaximenēs) з Мілета
(каля 588 — каля 525 да н.э.),
старажытнагрэчаскі філосаф-матэрыяліст. Вучань Анаксімандра. Першаасновай усяго лічыў паветра: рэчы ўзнікаюць дзякуючы розным ступеням згушчэння паветра (утварэнне вады, зямлі, камення і інш.) або яго разрэджвання (утварэнне агню). Паводле Анаксімена, душа — гэта паветра, якое «атрымлівае» цела (працэс дыхання зберагае жыццё). Вызначыў розніцу паміж нерухомымі зоркамі і планетамі. Даў блізкае да навуковага тлумачэнне зацьменняў Сонца і Месяца.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
палане́з, ‑а, м.
1. Урачысты бальны танец, які вядзе пачатак ад польскага народнага танца; музыка гэтага танца. Гукі паланеза. □ Мазуркі, абэркі, паланезы, танга, вальсы... Танцы ў розным тэмпе, з розным настроем, у кожнага была свая душа, свой гукавы воблік.Дамашэвіч.
2. Музычны твор у рытме гэтага танца.
[Фр. polonaise — польскі.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паўнале́цце, ‑я, н.
Узрост, калі чалавек дасягае фізічнай і духоўнай сталасці і атрымлівае грамадзянскія правы. Душа .. [Магдалены] імкнулася да чагосьці яшчэ невядомага ёй, у што яна верыла і чаго чакала.. Падрасце Ганніна дзіця, дарасце да паўналецця Галена, і праз два гады вернецца ўжо зусім сталы Кастусь.Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
жудзь, ‑і, ж.
Абл. Жудасць. Прыйшоў жа Цімох для нарады, Каб жончына слова пачуць: Душа яго прагла спагады — Такая ў ёй цемра і жудзь!Колас.І песні другія пачуюць прасторы, і новую радасць сюды прынясуць, і выкінуць скарбы на бераг азёры, і сонцам расквеціцца дзікая жудзь.Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
унанімі́зм
(фр. unanimisme = аднадушша, ад лац. unus = адзін + anima = душа)
дэкадэнцкая плынь у французскай літаратуры пач. 20 ст., якая прапагандавала ідэю аднастайнасці чалавецтва незалежна ад класавай дыферэнцыяцыі і рэальных эканамічных умоў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)