ла́дачкі, -аў, толькі мн. (дзіц.).

1. гл. ладкі.

2. Назва дзіцячай гульні, пры якой, звяртаючыся да дзіцяці са словамі: «Ладачкі, ладачкі» і г.д., пляскаюць яго далонькі адна аб адну.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

мяч, а́, м.

Зроблены з пругкага матэрыялу шар для гульні, які адскаквае пры ўдары аб цвёрдую паверхню. Футбольны мяч. Хакей з мячом.

•••

Кручаны мяч — мяч, які пры палёце круціцца ў бок палёту (пры гульні ў валейбол, тэніс і інш.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кон, ‑у, м.

1. Месца, дзе ставяцца фігуры, якія трэба выбіваць (пры гульні ў гарадкі, пікара і пад.). Абчарціць кон. Паставіць фігуры на кон. // Фігуры, расстаўленыя на гэтым месцы ў адпаведнасці з правіламі гульні. Выбіць кон з круга. // Месца, куды кладуць стаўку ў азартных гульнях. На коне ляжала капеек пяць медзі. Гарэцкі.

2. Адна партыя якой‑н. гульні. Згуляць кон у гарадкі.

•••

Ставіць на кон гл. ставіць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Гарэ́лкі ’назва гульні’ (БРС, Бяльк.). Рус. горе́лки ’тс’. Да гарэць ’гарэць’ (гэта слова паўтараецца ў гульні). Гл. Фасмер, 1, 440 (там і апісанне гульні); Шанскі, 1, Г, 132 (некалькі іншае тлумачэнне). Параўн. іншую назву гэтай гульнігары́пні (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

бу́цы, ‑аў; адз. буца, ‑ы, ж.

Чаравікі з шыпамі на падэшвах для гульні ў футбол.

[Англ. boots.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

баскетбо́льны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да баскетбола; прызначаны для гульні ў баскетбол. Баскетбольная пляцоўка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

абгуля́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; зак., каго-што.

Перамагчы каго‑н. у гульні. Абгуляць у шахматы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гандбо́льны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да гульні ў гандбол, звязаны з ёй. Гандбольны матч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

запатава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; зак., каго-што.

У шахматнай гульні — паставіць караля ў становішча пата.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

згуля́цца, ‑яюся, ‑яешся, ‑яецца; зак.

Дасягнуць зладжаных дзеянняў у сумеснай гульні. Футбольная каманда добра згулялася.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)