гібры́д

(лац. hibrida, ад гр. hybris, -idos = кровазмяшэнне)

жывёліна або расліна, выведзеныя шляхам скрыжавання розных парод, сартоў, відаў.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

дарвіні́зм, ‑у, м.

Вучэнне аб гістарычным развіцці жывой прыроды, аб паходжанні відаў жывёл і раслінных арганізмаў шляхам натуральнага адбору.

•••

Сацыяльны дарвінізм — рэакцыйная плынь у буржуазнай сацыялогіі, якая пераносіць прынцып барацьбы за існаванне на вобласць грамадскіх з’яў і адносін.

[Ад імя заснавальніка Чарлза Дарвіна.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рухо́мы, -ая, -ае.

1. Здольны рухацца, які можа рухаць.

Р. блок.

2. Які пераязджае з месца на месца.

Р. лазарэт.

3. Які можа змяняцца ў залежнасці ад умоў; які хутка развіваецца, мяняецца.

Рухомыя формы арганізацыі.

Рухомая з’ява.

○

Рухомая маёмасць (спец.) — такая, якая можа быць перамешчана з месца на месца.

Рухомы састаў — сукупнасць сродкаў аўтамабільнага, чыгуначнага і іншых відаў транспарту.

|| наз. рухо́масць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

від​II м. (род, гатунак, разнавіднасць) Art f -, -еn (тс. біял.); Gáttung f -, -en;

пахо́джанне відаў біял. Entstéhung der Árten;

від дзе́йна сці [заня́ткаў] Berúfsbild n -(e)s, -er;

від спо́рту Spórtart f

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

перакрыжава́нне, ‑я, н.

1. Месца, дзе перасякаецца, перакрыжоўваецца што‑н. На перакрыжаванні вуліц. Перакрыжаванне прыцэлу.

2. Спец. Спарванне жывёл або апыленне раслін розных відаў, сартоў, народ для вывядзення новага віду, сорту, пароды жывёлы або расліны. Натуральнае перакрыжаванне культурных раслін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пералі́к, ‑у, м.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. пералічыць.

2. Спіс з пералічэннем чаго‑н. Далей ішоў яшчэ доўгі пералік розных відаў спорту, але мае вочы спыніліся на заманлівым слове «бокс», такім поўным мужнасці і вялікай, чароўнай магіі. Карпюк.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

БАТАНІ́ЧНЫ САД БДУ.

Арганізаваны ў 1933 па ініцыятыве У.У.Адамава на тэр. універсітэцкага гарадка ў Мінску. З 1967 у в. Шчомысліца пад Мінскам (на базе вучэбнай гаспадаркі БДУ). Пл. 25 га. Батанічны сад БДУ уключае дэндрарый (закладзены ў 1930-я г. дэндролагам І.І.Собалевым), лесапарк, участак сістэматыкі раслін (460 відаў), участкі кветкавых (400 відаў), с.-г. (харч., кармавых), тэхн. (160 відаў), лек. (150 відаў), фларыстычны ўчастак дзікарослых травяністых (350 відаў) раслін Сібіры, Д.Усходу, Крыма, Каўказа, Карпат, Сярэдняй Азіі, Паўн. Амерыкі. У калекцыях больш за 1800 відаў, формаў і сартоў раслін, у тым ліку рэдкія і каштоўныя дрэўныя экзоты (328 відаў). Большасць зімаўстойлівыя, добра цвітуць, пладаносяць і даюць насенне. База для падрыхтоўкі студэнтаў-біёлагаў, правядзення навук. даследаванняў і культ.-асв. работы ў галіне прыродазнаўства і аховы прыроды.

т. 2, с. 347

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

мімікры́я, ‑і, ж.

У біялогіі — прыпадабненне некаторых відаў жывёл і раслін да навакольнага асяроддзя з мэтай самааховы. Мімікрыя дае магчымасць хавацца ад ворагаў. // перан. Беспрынцыпнае прыстасаванне да асяроддзя, да ўмоў жыцця. Для Астраўнова пасада загадчыка гаспадаркі ў калгасе — мімікрыя. Каваленка.

[Англ. mimicry, ад грэч. mimeomai — пераймаю.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

піро́жнае, ‑ага, н.

Адзін з відаў кандытарскіх вырабаў са здобнага цеста, звычайна з крэмам або іншай салодкай начынкай. Міндальнае пірожнае. Бісквітнае пірожнае. □ — Я хацеў бы мець столькі грошай, як ты, Юркевіч.., каб купляць вось гэтакае пітво і смачныя пірожныя. Мурашка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сты́ракс, ‑а і ‑у, м.

1. ‑а. Дрэва трапічных і субтрапічных краін, у смале якога знаходзяцца пахучыя рэчывы.

2. ‑у. Драўніна такога дрэва, а таксама пахучы бальзам, які атрымліваецца з розных відаў гэтага дрэва і выкарыстоўваецца ў парфумерыі і медыцыне.

[Грэч. styrax.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)