прасе́яць, -е́ю, -е́еш, -е́е; -е́й; -е́яны; зак.
1. што і чаго. Ачысціць, прапускаючы праз сіта, рэшата.
П. муку.
2. што і без дап. Правесці які-н. час, сеючы што-н.
|| незак. прасе́йваць, -аю, -аеш, -ае (да 1 знач.) і прасява́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 1 знач.).
|| наз. прасе́йванне, -я, н. і прасява́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
здзьмуць, ‑му, ‑меш, ‑ме; зак., што.
Ачысціць ад чаго‑н. струменем паветра, ветру. [Тата] выцер рукавом лоб, здзьмуў капельку поту з носа, абцёр травой касу і пачаў яе вастрыць. Карпюк. // Знесці што‑н. струменем паветра. Вецер здзьмуў паперу.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ашатрава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак., што.
Абадраць, ачысціць зерне пераважна перад млівам. — А хто пшаніцу прывёз? — спытаў стары, паказаўшыся з дзвярэй млына. — Я! — спалохана войкнула жанчына і нават саскочыла з воза. — Я, дзядзечка. Ашатраваць. На каравай. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нацерабі́ць, ‑цераблю, ‑цярэбіш, ‑цярэбіць; зак., чаго.
1. Цярэбячы, нассякаць у нейкай колькасці. Нацерабіць лазняку. Нацерабіць галля.
2. Ачысціць ад лісця, карэння якую‑н. колькасць чаго‑н. (пераважна пра агародніну). Нацерабіць буракоў.
3. Нарваць якую‑н. колькасць ільну.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́варыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; зак., што.
1. Здабыць што‑н. пры дапамозе кіпячэння, выварвання. Выварыць клей з касцей.
2. Пазбавіць якіх‑н. якасцей, асаблівасцей шляхам доўгага кіпячэння, варкі. Выварыць мяса.
3. Кіпячэннем ачысціць ад чаго‑н. Выварыць бялізну.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абтрапа́ць, ‑траплю, ‑трэплеш, ‑трэпле; зак., каго-што.
1. Абабіць, страсці што‑н. з чаго‑н. Абтрапаць пыл з шапкі. // Ачысціць трапаннем (лён, цяньку). Абтрапаць жменю лёну.
2. Падраць, абабіць па краях (пра вопратку). Абтрапаць падол спадніцы. Абтрапаць рукавы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прамы́ць, -мы́ю, -мы́еш, -мы́е; -мы́ты; зак., што.
1. Ачысціць, мыючы, абліваючы, палошчачы.
П. рану.
П. страўнік (спец.). П. мазгі каму-н. (перан.).
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пра вадкасць: струменем, напорам прарабіць адтуліну, паглыбленне ў чым-н.
Вада прамыла дамбу.
3. Ачысціць (вадкасць) ад прымесей або, раствараючы і ўзбоўтваючы, аддзяліць лёгкія часцінкі ад цяжкіх (спец.).
П. залаты пясок.
4. Правесці які-н. час, мыючы што-н.
|| незак. прамыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. прамыва́нне, -я, н. (да 1—3 знач.) і прамы́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж. (да 1 і 3 знач.).
|| прым. прамыва́льны, -ая, -ае (да 1 і 3 знач.; спец.), прамыўны́, -а́я, -о́е (да 1—3 знач.), прамы́вачны, -ая, -ае і прамы́йны, -ая, -ае (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
абмахну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; -ну́ты; зак., каго-што.
1. Махаючы чым-н., абдаць струменем паветра (звычайна для ахаладжэння).
2. Ачысціць, змахнуць што-н., махнуўшы чым-н., скінуць.
А. пыл з паліцы.
А. стол.
|| незак. абма́хваць, -аю, -аеш, -ае.
|| звар. абмахну́цца, -ну́ся, -не́шся, -не́цца; -нёмся, -няце́ся, -ну́цца; -ні́ся; незак. абма́хвацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
абчы́сціць, -чы́шчу, -чы́сціш, -чы́сціць; -чы́шчаны; зак.
1. каго-што. Зрабіць чыстым, ачысціць ад бруду, пылу і пад.
А. сцежку ад снегу.
2. што. Зняць налёт з паверхні чаго-н.
А. посуд.
3. што. Зняць скурку, лушпіны і пад.
А. апельсін.
А. бульбіну.
4. перан., каго-што. Абрабаваць, абакрасці, абабраць (разм.).
А. магазін.
|| незак. абчышча́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
ператрэ́сці, -расу́, -расе́ш, -расе́; -расём, -расяце́, -расу́ць; -ро́с, -рэ́сла; -расі́; -рэ́сены; зак.
1. што. Трасучы, ачысціць ад чаго-н.; перабраць, пераглядзець, шукаючы чаго-н.
П. палавікі.
П. ўсе рэчы.
П. ў памяці мінулае (перан.).
2. каго-што. Зрабіць вобыск.
Паліцыя ператрэсла ўсіх жыхароў вёскі (усю вёску).
|| незак. ператраса́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і ператрэ́сваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)