Verbum

неандэрта́лец, -льца, мн. -льцы, -льцаў, м.

Выкапнёвы чалавек эпохі ранняга і сярэдняга палеаліту, які жыў 200— 35 тысяч гадоў таму назад у Еўропе, Азіі і Афрыцы.

|| прым. неандэрта́льскі, -ая, -ае.

нерво́зны, -ая, -ае.

1. Хваравіта раздражняльны; які мае павышаную ўзбуджальнасць.

Н. чалавек.

2. Звязаны з раздражненнем, які выражае нервознасць.

Н. смех.

3. Неспакойны, трывожны.

Нервознае жыццё.

|| наз. нерво́знасць, -і, ж.

несумле́нны, -ая, -ае.

1. Які страціў сумленне, дазваляе сабе непрыстойныя, бессаромныя ўчынкі.

Н. чалавек.

2. Які выяўляе адсутнасць сумлення.

Усё гэта ў яго нажыта несумленным шляхам.

|| наз. несумле́ннасць, -і, ж.

падзві́жнік, -а, мн. -і, -аў, м. (высок.).

Чалавек, які прыняў на сябе цяжкую працу або нягоды, пакуты дзеля дасягнення высокай мэты.

П. навукі.

|| прым. падзві́жніцкі, -ая, -ае.

Падзвіжніцкая праца (самаадданая).

му́рза, -ы, Д -у, Т -ам, М -е, м.; ДМ -е, Т -ай (-аю), ж., мн. -ы, -аў (разм.).

Мурзаты, з запэцканым тварам, бруднымі рукамі чалавек (часцей пра дзіця).

нагляда́льны, -ая, -ае.

1. Уважлівы, які ўмее добра назіраць, падмячаць.

Н. чалавек.

2. Які служыць для наглядання за кім-, чым-н.

Н. пункт.

|| наз. нагляда́льнасць, -і, ж. (да 1 знач.).

дэ́спат, -а, М -паце, мн. -ы, -аў, м.

1. Вярхоўны правіцель у рабаўладальніцкіх манархіях старажытнага Усходу, які карыстаўся неабмежаванай уладай.

2. перан. Самаўладны, жорсткі, бязлітасны чалавек.

Быць дэспатам у сям’і.

гід, -а, М -дзе, мн. -ы, -аў, м.

1. Чалавек, які суправаджае турыстаў і знаёміць іх са славутасцямі горада, краю і пад.

2. Даведнік для турыстаў.

|| прым. гі́даўскі, -ая, -ае.

вар’я́т, -а, М -р’я́це, мн. -ы, -аў, м.

1. Псіхічна хворы чалавек.

2. Пра таго, хто дзейнічае безразважна; шалёны; дзівак (лаянк.).

|| ж. вар’я́тка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так.

ве́ды, -аў.

1. Сукупнасць звестак, якія раскрываюць аб’ектыўныя заканамернасці жыцця.

Грунтоўныя в.

Свет асвятляецца сонцам, а чалавек — ведамі.

2. Дасведчанасць у якой-н. галіне.

Вучні выявілі добрыя в. ў матэматыцы.