персаналі́зм

(ад лац. persona = асоба)

кірунак сучаснай каталіцкай філасофіі, які лічыць асобу першаасновай быцця, а быццё праяўленнем творчай актыўнасці вярхоўнай асобы — бога.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

эмігра́нт

(лац. emigrans, -ntis)

асоба, якая перасялілася са сваёй краіны ў чужую па палітычных, эканамічных, рэлігійных ці іншых прычынах (параўн. імігрант 1).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

Асаблі́вы. Рус. устар. особливый, укр. особливий, ст.-бел. особливый (Булахаў, Працы IM, 7, 151); Бярында прыводзіў особли́вый як тлумачэнне для особный. Польск. (з 1428) osobliwy, чэш., славац. устар. osoblivý, в.-луж. wosobliwy. Утворана з суф. ‑лів‑ ад праслав. (зафіксаванага ў стараславянскай) *osobь ’асобна’ (гл. асоба); гэты суфікс найбольш пашыраны ва ўсходнеславянскіх мовах, хаця сустракаецца і ва ўсіх славянскіх мовах; няма пераканаўчых падстаў сцвярджаць запазычанасць беларускай формы з польскай ці рускай або наадварот.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Выйма́ць ’вымаць’ (Нас., Гарэц., Касп., Бяльк.). Рус. дыял. выйма́ть, укр. вийма́ти, польск. wyjmować, в.-луж. wujimać, чэш. vyjmouti, славац. 1‑я асоба vyjme. Утвораны з дапамогай прэфікса вы‑ ад праславянскага дзеяслова j‑ьmǫ, ‑ęti або ад формы незакончанага трывання гэтага дзеяслова — emi̯ǫ, jьmati, пасля имать; параўн. ліг. imù, im̃ti, ст.-прус. imma, īmt, лац. emō, ēmi ’бяру’ (Траўтман, 103 і наст.; Фасмер, 2, 19; Махэк₂, 231; Шанскі, 1, В, 227 і наст.). Параўн. узяць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Мужчы́на, драг. мушчэ́наасоба мужчынскага полу’, ’мужны чалавек’ (ТСБМ, Яруш., Бяльк., Сл. ПЗБ; міёр., Нар. словатв.; драг., КЭС), ласк. мужчы́нка ’тс’ (Шат.). Рус. арханг. мужчи́на (ж. р.) ’тс’, ’селянін’, карэльск. (КАССР) мужчи́нья ’мужчыны’, польск. mężczyzna ’мужчына’, ст.-польск. mężczyzna (зб.) ’мужчыны’. Паўн.-слав. Да муж (гл.). Утворана ад прыметніка mǫžьskъ (Брукнер, 327) і суфікса ‑in‑а (бел. ‑ін‑а — гл. Сцяцко, Афікс. наз., 203), ст.-рус. мѫжьщина. Параўн. рус. том. мужски́ ’мужчыны’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Суддзя́ ’службовая асоба ў судзе, якая выносіць прыгавор’, ’чалавек, які выказвае суджэнне, думку’ (ТСБМ, Байк. і Некр., Шымк. Собр.), судзья́, судзя́ ’суддзя; хто знеслаўляе, ганьбіць’ (Сл. ПЗБ), судзья́ ’суддзя’ (ТС), ст.-бел. судья ’тс’ (XIV ст., КГС). Укр. суддя́, рус. судья́, стараж.-рус. судіꙗ, суди, судии, ст.-польск. sędziá, чэш. sudí, серб.-харв. су́дија, славен. sọdij, балг. съдия́, макед. судија, ст.-слав. сѫди, сждии. Прасл. *sǫdьji — назва выканаўцы дзеяння ад *sǫditi, гл. судзіць (Борысь, 542).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

terror [ˈterə] n.

1. жах, страх, жу́дасць;

strike terror into smb. выкліка́ць у каго́-н. страх

2. тэро́р

3. infml го́ра, бяда́; страхо́цце;

My son is a real terror! Мой сын – проста бяда!;

a holy terror infml асо́ба з ця́жкім хара́ктарам; надаку́члівае дзіця́

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

scholar

[ˈskɑ:lər]

n.

1) вучо́ны -ага m., вучо́ная f.; асо́ба зь вялі́кімі ве́дамі

2) шко́льнік -а m., шко́льніца f., навучэ́нец -ца m.

3) навучэ́нец-стыпэндыя́нт, навучэ́нка-стыпэндыя́нтка

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

дыск-жаке́й

(англ. disk-jockey)

асоба, якая вядзе праграму ў дыскатэцы 2.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

службо́вы

1. в разн. знач. служе́бный;

с. час — служе́бное вре́мя;

гэ́та гіпо́тэза ма́е то́лькі ~вае значэ́ннеэ́та гипо́теза име́ет то́лько служе́бное значе́ние;

~выя сло́выграм. служе́бные слова́;

2. должностно́й;

~вая асо́ба — должностно́е лицо́;

~вае даручэ́нне — должностно́е поруче́ние;

3. уст. прису́тственный;

с. дзень — прису́тственный день

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)