брыка́цца, ‑а́ецца; незак.
1. Біць нагамі, брыкаць. Конь спачатку не хацеў насіць чалавека на сваёй спіне, іржаў, брыкаўся. Бядуля. // Брыкаць адзін другога. Коні пачалі брыкацца. // Мець звычку біць нагамі, брыкаць. Гэты конь брыкаецца. // Рабіць рэзкія рухі, дрыгаць нагамі, жадаючы вызваліцца (пра чалавека). Дзяўчаты з рогатам неслі хлопца да рэчкі, той брыкаўся, крычаў. Гурскі.
2. перан. Разм. Упарціцца, упірацца. [Максім:] — З выгляду здаецца — «ані вэзь», брыкаецца, абражаецца, а скончыць тым, што прыгорнецца да цябе. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
заро́дак, ‑дка, м.
1. У жывёл і чалавека: арганізм у першы перыяд свайго развіцця, які жывіцца за кошт матчынага арганізма або пажыўнымі рэчывамі, назапашанымі ў яйцы. Зародак кураняці. // У вышэйшых насенных раслін: зачатак новай расліны, які развіваецца з аплодненай яйцаклеткі ўнутры семені. Зародак семя пшаніцы.
2. перан. Пачатковы стан, першае праяўленне чаго‑н. Зародкі культуры. □ Містыцызм.. — атрута, якая забівала і забівае ўсе творчыя зародкі духоўнай дзейнасці чалавека. Лойка.
•••
У зародку — у самым пачатку.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
акцёр, ‑а, м.
Прафесійны выканаўца роляў у спектаклі. [Буйніцкі] быў тыповым акцёрам старога складу на так званыя характарныя, бытавыя ролі. «Полымя». // Разм. Пра чалавека, які паказвае сябе інакшым, чым ён ёсць; прытворшчык.
[Фр. acteur.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
асмяле́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.
Стаць смелым, пасмялець, набрацца адвагі. Хлопцу супакоіліся, асмялелі і адчувалі сябе значна лепш, як у цёмным небяспечным лесе. Маўр. І Андрэйка, пачуўшы голас чалавека, асмялеў. Кавалёў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ахарактарызава́ць, ‑зую, ‑зуеш, ‑зуе; зак., каго-што.
Даць характарыстыку каму‑, чаму‑н. Пра гэтага чалавека [Арэшкіна] Жураўскія не расказвалі, мабыць, не ведалі, а загадчык райана ахарактарызаваў коратка: «Завуч у вас вопытны». Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ашчэ́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; зак., што.
1. Пагрозна, злосна выскаліць зубы (пра жывёл).
2. Паказаць, выскаліць зубы (пра чалавека). — Аднак ты дужая, — ашчэрыў.. [гестапавец] жоўтыя зубы. — Мае ўдары вытрымлівае не кожны. Дудо.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перасушы́цца, ‑сушыцца; зак.
1. Стаць вельмі сухім.
2. Высушыцца — пра ўсё, многае.
3. Абсушыцца, пасушыцца. Сеў ля цяпельца зыркага пастух, Каб абагрэцца і перасушыцца. Сіпакоў. — Пусці, чалавеча, перасушыцца дарожнага чалавека. Калюга.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аблаву́хі, ‑ая, ‑ае.
1. З абвіслымі вушамі. [Люба] не паспела адысці ад акна, як на ім мігам апынуўся прыгожы, у рудыя яблыкі, аблавухі сабака. Гартны.
2. перан. Разм. Някемлівы, няспрытны (пра чалавека).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ванда́л, ‑а, м.
1. толькі мн. (ванда́лы, ‑аў). Старажытнагерманскае племя, якое заваявала частку Рымскай імперыі і разграбіла Рым.
2. Той, хто разбурае помнікі культуры, мастацтва; варвар. // Пра некультурнага, грубага, цёмнага чалавека.
[Лац. vandali.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кло́ун, ‑а, м.
Цыркавы артыст-комік. Выступленні вядомага клоуна. // перан. Пра чалавека, які ў кампаніі разыгрывае ролю камедыянта. Адчуваючы сябе ў пакоі неяк збоку, Кучынскі сказаў: — Ведаеце, хто вы? Клоуны! Карпюк.
[Англ. clown.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)