◎ Німала́ду ’без прычыны, немаведама за што’ (Некр.), ’невядома’ (Янк. 1). Відаць, з пяла ладу, параўн. ніўлад ’не так, як трэба’ (Сл. ПЗБ). Гл. лад.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Мык у фразе мык а мык! — ’частае хаджэнне, рух, кіданне’ (Гарэц.), Уявіцца і так жа раптоўна знікнуць’ (Нас.). Да мыкаць^ (гл.). Гл. таксама мызь.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Людае́дзіца ’людаедка’ — так называюць свякроў, нявестку (у песнях) (Нар. Гом.). Лексема складае з рус. людаедица (перм., арханг., тул., арл.) адзін арэал. Да людае́д (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Размундзе́рыць ’адкрыць так, каб быў доступ да чаго-небудзь’ (Нар. Гом.). Семантычная інавацыя на базе мундзі́р (гл.) праз ’зняць мундзір’ > ’зняць верхняе покрыва’ > ’раскрыць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ры́тар, ‑а, м.
1. Гіст. Прамоўца і настаўнік тэорыі красамоўства ў Старажытнай Грэцыі і Старажытным Рыме.
2. Кніжн. уст. Прамоўца, які гаворыць прыгожа, напышліва, але малазмястоўна. Ужо не халодны рытар і не ўмоўна-рамантычны паэт наогул, а жывы семнаццацігадовы юнак, прывабны ў сваёй шчырай усхваляванасці, закаханы «так шчыра, і так лёгка, і так сумна» паўстае перад намі. Бярозкін.
3. Вучань ці настаўнік па класу рыторыкі ў старой духоўнай семінарыі.
[Грэч. rhētōr.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
zerrínnen
* vi (s)
1) расцяка́цца, расплыва́цца
2) прапада́ць
◊ wie gewónnen, so zerrónnen — ≅ як нажы́та, так і пражы́та
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
gebräuchlich
a ужыва́льны; прыня́ты, звыча́йны
bei uns ist es so ~ — у нас так заве́дзена [прыня́та]
wénig ~ — ма́ла ўжыва́льны
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Hall
m -(e)s, -e гук, во́дгук
wie der ~, so der Schall — ≅ як гукне́ш, так і адгукне́цца
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
hóffen
vi (auf A) спадзява́цца, мець надзе́ю (на што-н.)
das will ich ~ — спадзярся, што гэ́та так
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
злашча́сны, ‑ая, ‑ае.
Які стаў прычынай няшчасця, непрыемнасці. Злашчасныя затокі, з-за якіх Аксён Каль так многа судзіўся, хадзіў, дабіваўся законнага права на іх, у плане значыліся на сялянскіх землях. Колас. Так, факт быў, была злашчасная выпіўка за зачыненымі дзвярамі крамы. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)