мадэ́рн, -у, м.

1. Кірунак у выяўленчым і дэкаратыўна-прыкладным мастацтве канца 19 — пачатку 20 ст., якому ўласціва супрацьпастаўленне мастацтву мінулага, адмаўленне прамых ліній, вуглоў на карысць натуральных ліній, арнаментальнасць.

2. у знач. прым., нязм. Пра стыль дэкадэнцкага кірунку ў мастацтве.

Мэбля-м.

Стыль-м.

3. Што-н. сучаснае, моднае (разм.).

Пагоня за мадэрнам.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

пэ́ўны, -ая, -ае.

1. Дакладна вызначаны, прызначаны.

Сустрэцца ў пэўным месцы.

2. Ясны, несумненны.

Даць п. адказ.

3. Некаторы, той ці іншы.

У працы выяўлены пэўныя недахопы.

4. Такі, якому можна даверыцца, надзейны.

П. чалавек.

Пэўная схованка.

5. Упэўнены, цвёрды.

Ісці пэўным крокам.

|| наз. пэ́ўнасць, -і, ж. (да 1, 2, 4 і 5 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ты́дзень, -дня, мн. -дні, -дняў, м.

1. Адзінка вымярэння часу, роўная сямі дням, ад панядзелка да нядзелі ўключна.

Панядзелак — першы дзень тыдня.

2. Адрэзак часу ў сем дзён, сямідзённы тэрмін.

Застаўся т. адпачынку.

3. чаго або які. Сем дзён, прысвечаных якому-н. грамадскаму мерапрыемству, прапагандзе чаго-н. і пад.

Т. паэзіі.

|| прым. тыднёвы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

уда́цца², уда́мся, удасі́ся, уда́сца; удадзі́мся, удасце́ся, удаду́цца; уда́ўся, -дала́ся, -ло́ся; уда́йся; зак., у што.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Урэзацца, зайсці далёка ў глыб чаго-н.

Бераг удаўся ў мора.

2. перан. Аддацца якому-н. пачуццю, паглыбіцца (у 3 знач.; разм.).

У. ў фантазію.

|| незак. удава́цца, удаю́ся, удае́шся, удае́цца; удаёмся, удаяце́ся, удаю́цца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

Першапа́шніца ’цяля, якому адзін год і якое да гэтага не хадзіла на пашу’ (івац., ЖНС). З перша‑ і ’пастцы < пасці ’пасвіць’ (гл.) і суф. -іца.⇉’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Во́дсеў ’адсяванне; поле, з якога зняты яравыя і па якому адразу сеюцца азімыя’ (Юрч., Яшк., КЭС). Рус. о́тсев, укр. ві́дсів, польск. odsiew. Аддзеяслоўнае ўтварэнне да адсяваць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

бе́злічны, ‑ая, ‑ае.

Якому няма ліку, незлічоны. А хан Кайдан, аблюбаваўшы ўзгорак, глядзіць, як іскры безлічных кастроў губляюцца, сатлеўшы паміж зорак, над вострымі вяршынямі шатроў. А. Вольскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кансультава́цца, ‑туюся, ‑туешся, ‑туецца; незак., з кім-чым.

Раіцца са спецыялістам па якому‑н. пытанню. — Думкі райкома партыі я не ведаю, не кансультаваўся ні з кім. Сабаленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

непаспе́шлівы, ‑ая, ‑ае.

Такі, якому не ўласціва паспешлівасць; павольны. Непаспешлівы чалавек. // Пазбаўлены паспешлівасці, спакойны. Непаспешлівая манера апавядання. □ Ніна пачула яшчэ ў сенцах яго [Сяргея] спакойныя непаспешлівыя крокі. Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

плюсквамперфе́кт, ‑а, М ‑кце, м.

У многіх мовах — адна з форм прошлага часу дзеяслова, якая абазначае дзеянне, што папярэднічала якому‑н. іншаму дзеянню ў мінулым; даўномінулы час.

[Лац. plusquamperfectum.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)