◎ Перуно́ўка ’футровая мужчынская высокая шапка з аўчынай усярэдзіну, а зверху пакрывал сукном’ (мядз., ЛА, 4). Няясна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
папа́ха, ‑і, ДМ ‑пасе, ж.
Высокая футравая шапка. Каля галоўнай гарадской брамы сабраўся вялікі атрад коннікаў у папахах, у яркім каляровым адзенні і шырокіх шараварах.В. Вольскі.
[Цюрк.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
та́таў, ‑ава.
Разм. Які мае адносіны да таты, які належыць тату. Татава шапка. □ Не вярнуўся да дому і татаў брат, дзядзька Пятрусь.Брыль.Татава хата ўсім багата.Прыказка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Малаха́й1 ’шапка з шырокімі навушнікамі’, ’шырокі кафтан без пояса’ (ТСБМ), малахайка ’зімовая шапка’ (Касп.). Укр.малахай, рус.малаха́й ’шырокае мешкаватае адзенне без пояса’, ’доўгі халат з футра’, ’неакуратна апрануты чалавек’, ’разява, расцяпа’, ст.-рус.малахай ’шапка з футрам’ (XVII ст.). Запазычана ва ўсх.-слав. мовы з тат.malaxai, марыйск.malaxai, якія з калмыц. maχlä, манг.malagai ’шапка’ (Фасмер, Этюды, 127; Яго ж, 2, 562; Аткупшчыкоў, Из истории, 208).
*Малаха́й2, молоха́й ’хвароба ў авечак’ (мазыр., З нар. сл.). Няясна. Недастатковасць інфармацыі аб сутнасці названай хваробы дае магчымасць зрабіць толькі некаторыя дапушчэнні адносна паходжання лексемы. Можна дапусціць, што яна звязана з навагрэч. μαλακός ’мяккі’, μαλακώνω ’паслабляю, размякчаю, сціхаю’, μαλάκυνσις ’размякчэнне мозга’, якія ўзыходзяць да ст.-грэч.μαλαχία ’слабасць’. Параўн. таксама лац.malacia ’вяласць, бяздзейнасць’, ’адсутнасць апетыту’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ску́ф’я ‘спічастая шапка з чорнага або фіялетавага аксаміту ў праваслаўнага духавенства, манахаў’ (ТСБМ). Стараж.-рус.скуфия, датуецца 1347 г. (Сразнеўскі, 3, 399). Запазычанне праз пасрэдніцтва с.-грэч.σκούφια з іт.scuffia ‘шапка’, якое, відаць, германскага паходжання; гл. Фасмер, 3, 663; БЕР, 6, 815. Для беларускага слова магчыма запазычанне з рус.ску́фья ‘тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вушла́чка ’курыца, у якой па баках галавы вырастае чубок’; ’зімовая шапка’ (навагр., Жыв. сл.). Ад вушлаты (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вуша́нка, ‑і ДМ ‑нцы; Рмн. ‑нак; ж.
Шапка з вушамі (гл. вуха ў 4 знач.). [Толя] палажыў свой чамадан на паліцу, расшпіліў паліто, зняў вушанку і сеў.Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
bearskin
[ˈberskɪn]
n.
1) мядзьве́джая шку́ра
2) ша́пка зь мядзьве́джай шку́ры (анге́льскіх гвардзе́йцаў)
3) таўста́я, касма́тая, ваўня́ная ткані́на
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Калапня́нка ’хустка асенняя, якую завязваюць увосень, калі капаюць бульбу’ (смарг., ДАБМ), колопнюшка ’цёплая хустка’ (высок., ДАБМ). Мясцовыя наватворы ад калапні ’каноплі’, параўн. бел.канаплянка ’цёплая (зімовая) хустка’, рус.калым.коноплянка ’сетка, звязаная з ссучанай удвая або ўтрая канаплянай ніткі’, іркуц. ’мужчынская шапка з мяккім верхам’, гом. ’шапка, рукавіцы з канаплянай пражы’. Да этымалогіі гл. яшчэ каноплі.