транзі́стар
[англ. transistor, ад tran(sfer) = пераносіць + (re)sistor = супраціўленне]
1) паўправадніковы прыбор, які служыць для ўзмацнення і пераўтварэння электрычных сігналаў;
2) невялікі радыёпрыёмнік на паўправадніках.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
АХРЫМЕ́НКА Аляксандр Яўгенавіч
(н. 22.4.1938, г. Новарасійск, Расія),
бел. вучоны ў галіне радыёлакацыі. Д-р тэхн. н. (1973), праф. (1976). Засл. дз. нав. і тэхн. Беларусі (1982). Скончыў Мінскае Вышэйшае інж. радыётэхн. вучылішча ПВА (1959), дзе працаваў у 1966. З 1990 у Бел. ун-це радыёэлектронікі і інфарматыкі. Навук. працы па адаптыўнай прасторава-часавай апрацоўцы сігналаў, радыёлакацыйным распазнаванні, адаптыўнай факусіроўцы звышчастотнай энергіі.
Тв.:
Основы радиолокации и радиоэлектронная борьба. Ч. 1. М., 1983;
Основы обработки и передачи информации. Мн., 1990.
т. 2, с. 160
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
code [kəʊd] n.
1. ко́дэкс, стату́т, збор зако́наў;
the civil code грамадзя́нскі ко́дэкс;
the criminal/penal code крыміна́льны ко́дэкс
2. зако́ны, пры́нцыпы;
a code of honour зако́ны го́нару;
a high moral code ко́дэкс высо́кай мара́лі;
live up to the code of the school дзе́йнічаць у адпаве́днасці з пра́віламі паво́дзін шко́льнікаў
3. код, шыфр, сістэ́ма сігна́лаў;
a five-letter code код з пяці́ лі́тар;
the Morse code а́збука Мо́рзэ
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
сігна́льны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да сігналу, з’яўляецца сігналам (у 1 знач.). Сігнальныя знакі. □ Рыгор не паспеў адказаць, як збоку іх, пры паркане, пачуўся ціхі сігнальны кашаль. Гартны. Перад вачамі замільгацелі сігнальныя кастры. М. Ткачоў. // Які служыць для падачы сігналаў. Успыхнула сігнальная лямпачка — і адразу запрацавалі маторы. Гамолка. Толькі замест палачкі ў руках у.. [Віталя] сігнальны флажок. Васілёнак. Вось адна вялізная крыга з ходу ўдарыла ў сігнальны ліхтар. Краўчанка.
•••
Другая сігнальная сістэма гл. сістэма.
Сігнальны экземпляр гл. экземпляр.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
жэст
(фр. geste)
1) рух рукі, галавы для пацвярджэння сказанага, падачы якіх-н. знакаў, сігналаў;
2) перан. учынак, зроблены з якой-н. паказной мэтай (напр. ж. ветлівасці).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
ранго́ўт
(гал. randhout = круглае дрэва)
сукупнасць драўляных або стальных прыстасаванняў на судне (мачты, рэі і інш.), якія служаць для пастаноўкі і расцягвання парусоў, падымання цяжараў, падачы сігналаў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
тэлегра́ф
(ад гр. tele = далёка + grapho = пішу)
1) сістэма сувязі, якая забяспечвае хуткую перадачу паведамленняў на адлегласць пры дапамозе электрычных сігналаў па правадах;
2) установа, дзе прымаюцца і адпраўляюцца такія паведамленні.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
КУРЛО́ВІЧ Віктар Іванавіч
(н. 30.12.1950, г. Курэссаарэ, Эстонія),
бел. вучоны ў галіне радыёлакацыі. Д-р тэхн. навук (1991), праф. (1993). Скончыў Мінскае вышэйшае інж. зенітнае ракетнае вучылішча (1973). З 1975 у Ваен. акадэміі Беларусі. Навук. даследаванні па адаптыўнай апрацоўцы сігналаў, распрацоўцы прынцыпаў, спосабаў і высокаэфектыўных алгарытмаў распазнавання.
Тв.:
Фильтры с самонастраивающейся полосой // Изв. вузов. Радиоэлектроника. 1991. Т. 34, № 5;
Дискретный метод анализа характеристик обнаружения-распознавания коррелированных сипіалов на коррелированном фоне (разам з С.Р.Гейстэрам) // Радиотехника и электроника. 1991. Т. 37, № 6.
т. 9, с. 50
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
інтэрфе́йс
(англ. interface, ад лац. inter = паміж + англ. face = твар, знешні выгляд)
сістэма уніфікаваных сувязей і сігналаў у вылічальнай тэхніцы, праз якія ўстройствы вылічальнай сістэмы злучаюцца паміж сабой.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
БІЯЛАКА́ЦЫЯ
(ад бія... + лакацыя),
здольнасць жывёл вызначаць становішча якога-н. аб’екта ў адносінах да самога сябе (напрамак, адлегласць) або ўласнае месцазнаходжанне ў прасторы (біяарыентацыя). Ажыццяўляецца з дапамогай успрымання вонкавых уздзеянняў (сігналаў) паверхняй цела або спец. органамі пачуццяў (зроку, дотыку, нюху, слыху, раўнавагі і інш.). Большасці жывёл уласціва прамая (пасіўная) біялакацыя, некаторым — эхалакацыя. Біялакацыя — адзін са спосабаў арыентацыі жывёл і біякамунікацыі, развіты ў кажаноў, дэльфінаў, некаторых птушак, землярыек і інш. жывёл. Дзякуючы біялакацыі кіты, напр., адшукваюць вял. колькасць планктону, дэльфіны лацыруюць пароды рыб на адлегласці да 3 км. Гл. таксама Біяакустыка.
т. 3, с. 174
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)