настро́енный​II

1. прич., муз., радио настро́ены;

2. прич., техн., радио нала́джаны, настро́ены;

3. прич. (приведённый в какое-л. настроение, расположение) настро́ены;

4. прич., перен. настро́ены; падбухто́раны; падбі́ты; падгаво́раны; см. настро́ить​II;

5. кратк. форма сказуемого / он ве́село (пло́хо) настро́ен ён у вясёлым (у дрэ́нным) настро́і;

он не настро́ен сего́дня писа́ть ён не ма́е сёння настро́ю (ён не ў настро́і сёння) піса́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

напра́вленный

1. накірава́ны, скірава́ны;

напра́вленная анте́нна радио накірава́ная антэ́на;

взо́ры напра́влены к столи́це по́гляды накіра́ваны (скірава́ны) да сталі́цы;

2. напра́ўлены, наве́дзены, наво́страны;

3. нала́джаны;

4. напра́ўлены, вы́праўлены; см. напра́вить.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

перестра́ивание

1. прям., перен. (выстраивание заново) перабудо́ўванне, -ння ср.;

2. воен. перастро́йванне, -ння ср., перашыхто́ўванне, -ння ср.;

3. муз., радио перастро́йванне, -ння ср.; (о музыкальных инструментах — ещё) перала́джванне, -ння ср.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

улови́ть сов., в разн. знач. улаві́ць, злаві́ць;

улови́ть звукову́ю волну́ радио улаві́ць (злаві́ць) гукаву́ю хва́лю;

улови́ть скры́тый смысл слов улаві́ць скры́ты сэнс слоў;

улови́ть удо́бный моме́нт улаві́ць (злаві́ць) зру́чны мо́мант;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

улаві́ць сов., в разн. знач. улови́ть;

у. пах кве́так — улови́ть за́пах цвето́в;

у. скры́ты сэнс слоў — улови́ть скры́тый смысл слов;

у. зру́чны мо́мант — улови́ть удо́бный моме́нт;

у. гукаву́ю хва́лю — радио улови́ть звукову́ю волну́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

АСТРАМЕ́ТРЫЯ

(ад астра... + ...метрыя),

раздзел астраноміі, які вывучае ўзаемнае размяшчэнне нябесных целаў у прасторы і змену яго з цягам часу, а таксама памеры і форму планет і іх спадарожнікаў. Уключае фундаментальную астраметрыю (вызначае найб. дакладную сістэму сферычных каардынат), сферычную астраномію (распрацоўвае матэм. метады рашэння задач, звязаных з бачным размяшчэннем і рухам свяціл на нябеснай сферы), практычную астраномію (распрацоўвае астранамічныя інструменты і прылады). Да астраметрыі належыць таксама вызначэнне момантаў сонечных і месяцавых зацьменняў, вырашэнне праблем календара. На падставе астраметрычных назіранняў вызначаны шкала дакладнага часу, даныя пра становішча восі вярчэння Зямлі ў прасторы і ў целе Зямлі, сістэма астранамічных пастаянных, каталогі зорак, пунктаў зямной паверхні з астр. каардынатамі і пунктаў з планетаграфічнымі каардынатамі на паверхні Месяца, Марса, Меркурыя і інш. планет. Еўрапейскае касмічнае агенцтва ў 1989 запусціла астраметрычны спадарожнік «Гіпаркос», які вызначыў каардынаты, уласныя рухі і трыганаметрычныя паралаксы 118 тыс. зорак з дакладнасцю да 2-тысячных доляў вуглавой секунды і амаль для мільёна зорак з меншай дакладнасцю. Выкарыстанне ў астраметрыі сродкаў радыё-, электроннай і выліч. тэхнікі дазваляе выконваць арыентацыю касм. апаратаў у час працяглых міжпланетных палётаў, назіраць ШСЗ і інш. Метадамі астраметрыі карыстаюцца ў геадэзіі, картаграфіі і навігацыі.

Літ.:

Подобед В.В., Нестеров В.В. Обшая астрометрия. 2 изд. М., 1982;

Бакулин П.Н. Фундаментальные каталоги звезд. 2 изд. М., 1980;

Бакулин П.И., Блинов Н.С. Служба точного времени. 2 изд. М., 1977;

Положенцев Д.Д. Радио- и космическая астрометрия. Л., 1982.

Дз.Дз.Палажэнцаў.

т. 2, с. 50

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

настра́иваться​II несов.

1. муз., радио настро́йвацца, нала́джвацца;

2. (приходить в какое-л. настроение, расположение) настро́йвацца;

настра́иваться на ми́рный лад настро́йвацца на мі́рны лад;

3. страд. настро́йвацца; нала́джвацца; падбухто́рвацца; падбіва́цца; падгаво́рвацца; см. настра́ивать​II.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

перада́ча ж., в разн. знач. переда́ча;

атрыма́ць ~чу — получи́ть перада́чу;

п. перахо́днага сця́га — переда́ча переходя́щего зна́мени;

п. па ра́дыё — переда́ча по ра́дио;

зубча́стая п. — тех. зубча́тая переда́ча;

п. мяча́ іграку́ — переда́ча мяча́ игроку́;

○ каро́бка ~ч — коро́бка переда́ч

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

приёмный в разн. знач. прыёмны;

приёмный день прыёмны дзень;

приёмный экза́мен прыёмны экза́мен (іспы́т);

приёмная ко́мната прыёмны пако́й;

приёмная коми́ссия прыёмная камі́сія;

приёмная ста́нция радио прыёмная ста́нцыя;

приёмный сын прыёмны сын;

приёмная мать прыёмная ма́ці.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

перестро́иться

1. (изменить направление, порядок и т. п. своей работы) перабудава́цца;

2. воен., перастройка, -кі ж., перастро́іцца, перашыхтава́цца;

ро́та быстро́ перестро́илась ро́та ху́тка перастро́ілася (перашыхтава́лася);

3. радио перайсці́;

перестро́иться на другу́ю волну́ перайсці́ на і́ншую хва́лю;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)