по́мніць, -ню, -ніш, -ніць; незак., каго-што, пра каго-што, аб кім-чым і з дадан. сказам.
Трымаць у памяці, не забываць.
П. сваё маленства.
П. верш на памяць.
П. пра сяброў.
П. аб сваіх абавязках.
◊
Не помніць сябе ад чаго — будучы ўсхваляваным, не кантраляваць сваіх дзеянняў, учынкаў.
Не п. сябе ад шчасця.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
нагада́цца, ‑аецца; зак.
Успомніцца, прыйсці на памяць. Нагадалася даўняя казка. □ [Лёдзі] зрабілася маркотна. Нагадаўся цяжкі дзень, калі яна, уцёкшы з дому, ляжала каля сасны на мокрай зямлі пад такім жа дажджом. Карпаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ператапта́ць, ‑тапчу, ‑топчаш, ‑топча; зак., што.
1. Змяць, памяць нагамі ўсё, многае. Ператаптаць усе кветкі.
2. Разм. Прайсці, пахадзіць па многіх дарогах, шляхах, пабываць у розных месцах. Нямала ён сцежак ператаптаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прысуту́лены, ‑ая, ‑ае.
Трохі сутулы, сутулаваты. Цяпер .. [Піліпчык] быў прысутулены, маўклівы, са спушчанымі ўніз вачамі. Чорны. Варвары чамусьці без усякай сувязі прыходзіць на памяць прысутуленая шырокая Алесева спіна і яго твар. Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ні́кнуць, -ну, -неш, -не; нік, ні́кла; -ні; незак.
1. Схіляцца, нахіляцца, апускацца.
Нікнуць лозы да зямлі.
2. перан. Вянуць.
Нікне трава ад спёкі.
3. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Станавіцца слабейшым па сіле праяўлення; слабець.
Нікне памяць.
4. перан. Знікаць.
Нікнуць агні ў змроку.
|| зак. пані́кнуць, -ну, -неш, -не; -нік, -кла; -ні.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
жэто́н, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Металічны знак, які паказвае на прыналежнасць да якой-н. арганізацыі або выдаецца на памяць аб якой-н. падзеі.
Сярэбраны ж.
2. Кружок з металу, пластмасы, які служыць умоўным знакам чаго-н., дае права на што-н.
Атрымаць ж. у гардэробе.
Купіць ж. у метро.
|| прым. жэто́навы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
Памі́нкі ’абрадавы абед у памяць памёршага пасля хаўтур або праз пэўны тэрмін са дня смерці’ (ТСБМ, Нас., Гарэц., Касп., Шат.), памі́нькі ’тс’ (Сл. ПЗБ), памі́н ’тс’ (Нас.). Рус. поми́нки, укр. поми́нки. Да памінаць, ітэратыўнай формы ад помніць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
motórisch
a тэх. мато́рны, з мато́рам
~es Gedächtnis — псіхал. ру́хальная [мато́рная] па́мяць
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
verbéulen
vt
1) памя́ць, пагну́ць
2) разм. надава́ць кухталёў (каму-н.)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Erínnerung
f -, -en успамі́н, зга́дка, па́мяць
zur ~ — на ўспамі́н, на па́мятку
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)