А́ЛЬБА
(правансальскае alba літар. світанне),
жанр сярэдневяковай куртуазнай лірыкі; ранішняя песня пра тайнае начное любоўнае спатканне. Склалася ў трубадураў. Формаю пераважна страфічна аформлены дыялог. Параўн. «серэна» — «вячэрняя песня» — запрашэнне на спатканне (гл. Серэнада).
т. 1, с. 271
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
разнаві́днасць, ‑і, ж.
1. Прыватны від якой‑н. агульнай катэгорыі, якога‑н. тыпу, з’явы. Пісьмовая разнавіднаць мовы. □ Як жанр, як эпічная разнавіднасць .. [фальклорна-рамантычная] паэма знікае недзе ў канцы 20‑х гадоў. Бярозкін.
2. Група асобных індывідаў (раслін, жывёл, мікраарганізмаў) унутры віду, якія вылучаюцца некаторымі асаблівасцямі сярод іншых індывідаў таго ж віду.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
эквілібры́стыка, ‑і, ДМ ‑тыцы, ж.
Жанр цыркавога мастацтва, які характарызуецца здольнасцю артыста трымаць раўнавагу пры няўстойлівым становішчы цела. Эквілібрыстыка на канаце. // перан. Надзвычайная спрытнасць, выкрутлівасць. Разумовая эквілібрыстыка. □ Прыемна адзначыць творчы рост Вялюгіна, які, адышоўшы ад дэманстрацыі чыста вонкавай паэтычнай эквілібрыстыкі, у апошні час паказаў сапраўдную глыбіню асэнсавання рэчаіснасць. «ЛіМ».
[Ад лац. aequilibris — які знаходзіцца ў раўнавазе.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Матэт (муз. жанр) 7/89; 10/639, 649; 11/95
Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)
анімалісты́чны
(ад анімаліст)
звязаны з адлюстраваннем жывёльнага свету ў выяўленчым мастацтве і літаратуры (напр. а. жанр).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
вяду́та
(іт. veduta)
жанр выяўленчага мастацтва або канкрэтны твор, які адлюстроўвае від мясцовасці, пейзаж, часцей архітэктурны.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
рацэ́і
(ад лац. oratio = прамова, настаўленне, зварот)
жанр беларускага фальклору; рыфмаваныя празаічныя творы віншавальна-павучальнага зместу.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
сату́ра
(лац. satura = сумесь)
жанр разважальна-дыдактычнага характару ў старажытнарымскай літаратуры, які спалучаў прозу і вершы.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
саці́
(фр. sotie, ад sot = дурны)
камедыйна-сатырычны жанр французскага тэатра 15—16 ст., разнавіднасць фарса.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
трагеды́йны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да трагедыі (у 1 знач.), уласцівы ёй. Трагедыйная роля. Трагедыйны жанр. □ [Рэжысёр Ахлопкаў] убачыў у А. Кіставе сілу трагедыйнага акцёра. «Беларусь».
2. Поўны трагізму, трагічнасці. [Дырыжор] цудоўна перадаваў і вострыя, напружаныя драматычныя калізіі, і экстатычныя ўзлёты, і трагедыйны пафас. «ЛіМ». Праследаванні надавалі .. паэтычнаму самавыяўленню [М. Танка] трагедыйную напружанасць. У. Калеснік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)