наме́рм.Ábsicht f -, -en; Vórhaben n -s, -, Vórsatz m -es, -sätze;
цвёрды наме́р féster Vórsatz;
до́брыя наме́ры gute Vórsätze;
з наме́рам mit Ábsicht, ábsichtlich, vórsätzlich;
мець наме́р die Ábsicht háben; vórhaben vt
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
наво́чнік, ‑а, м.
1. Шчыток або павязка для аховы вачэй ад чаго‑н. [Аржанец:] — Глядзі на жыццё зблізку, без акуляраў ды навочнікаў, вывучай яго не зверху, а з сярэдзіны, слухай, што добрыя людзі гавораць.Брыль.
2. Шчыток на вуздэчцы, які не дае пужліваму каню глядзець па баках. Едуць сяляне на пары коней у рагатых хамутах і аброцях з вялікімі навочнікамі.Лужанін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ *Мядоўнік1, іван., пін.мэдбу́нік ’мядовы пернік’ (слонім., Сцяшк. Сл.; Вешт. дыс.). Польск.miodownik ’тс’. Параўн. ст.-рус.медовникъ, якому ў «Лексиконе полоно-словенском» (1670 г., с. 193) адпавядае польск.piernik. Аднак ст.-польск.miodounik ’пернік’ (Reczek S., Podręczny sł. dawnej polszczyzny, 210). Таму бел. лексему можна лічыць запазычанай з польск. мовы.
◎ Мядоўнік2 ’яснотка (глухая крапіва), Lamium album L.’ (маг., Кіс.), лельч.мідоўнік ’канюшына лугавая, Trifolium pratense L.’, пін.медоўніца ’пакрывец лекавы, Anchusa officinalis L.’ (Бейл.), мядулька ’кветка чырвонай лугавой канюшыны’ (міёр., Жыв. сл.), ’медуніца, Pulmonaria L.’ (свісл., Сл. ПЗБ|. Да мёд (гл.): усе расліны — добрыя меданосы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
благоприя́тный
1.(способствующий) спрыя́льны; (удобный) зру́чны;
благоприя́тный слу́чай зру́чны вы́падак;
2.(благосклонный) прыхі́льны;
благоприя́тная реце́нзия прыхі́льная рэцэ́нзія;
3.(удачный) уда́лы, шчаслі́вы, до́бры;
благоприя́тный исхо́д уда́лы (шчаслі́вы) кане́ц;
благоприя́тные ве́стидо́брыя ве́сткі;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
АМАЛЬГА́МА
(франц. amalgame ад грэч. malagma мяккая падкладка),
сплаў ртуці з інш. металам. У залежнасці ад суадносін ртуці і металу падзяляюцца на вадкія і цвёрдыя. Цвёрдыя пры награванні раскладаюцца на зыходныя кампаненты, вадкія застаюцца ўстойлівымі ў вял. інтэрвале тэмператур. Інертныя да агрэсіўных асяроддзяў, маюць добрыя цеплафіз. ўласцівасці. Утварэнне амальгамы адбываецца пры змочванні і дыфузіі ртуці ў метал. Кампаненты амальгамы ўтвараюць інтэрметал. злучэнні — меркурыды. Золата, серабро, волава лёгка сплаўляюцца з ртуццю, медзь — у здробненым стане ці пры награванні. Амальгамы — прамежкавыя рэчывы пры здабычы высакародных металаў з рудаў і канцэнтратаў; метад іх атрымання — амальгамацыя.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
БУЛЬТЭР’Е́Р,
парода свойскіх сабак. Выведзена ў Вялікабрытаніі скрыжаваннем англ. бульдога з тэр’ерам пры наступным чыстапародным развядзенні. Гадуюць сабакаводы-аматары. Пашыраны на Беларусі.
Сабака магутны, мускулісты, гарманічнага целаскладу, масай да 32 кг. Масць белая або плямістая. Адважны, можа адолець і больш моцнага праціўніка, першы не нападае, надзейны вартавы. Мае добрыя ахоўныя і паляўнічыя якасці. Гадуюць таксама карлікавага бультэр’ера (выш. ў карку да 35,5 см і маса да 9 кг) і стафардшырскага бультэр’ера (рост 35,5—40,5 см, маса ад 11—12 да 15—17 кг), які ў старажытнасці выкарыстоўваўся для цкавання быкоў і мядзведзяў, пазней — для сабачых баёў.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Bonos mores corrumpunt congressus mali
Благія сувязі псуюць добрыя норавы.
Дурные связи портят добрые нравы.
бел. Адзін другога даводзіць да ліхога. Ліхая кампанія на ліха выведзе. Ліхая кампанія і добрага папсуе.
рус. С добрым поведёшься, добро переймёшь, с худым по ведёшься, худое переймёшь. Кто со злым живёт неразлучно, тот не проживёт веку благополучно. С лодырем поведёшься ‒ горя наберёшься.
фр. Les mauvaises compagnies corrompent les bonnes moeurs (Дурные/плохие компании портят добрые нравы).
англ. Evil communications corrupt good manners (Дурная компания портит хорошие манеры).
нем. Sage mir, mit wem du umgehst, und ich sage dir, wer du bist (Скажи мне, с кем ты водишься, и я скажу, кто ты).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
прасвідрава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак., што.
1. Зрабіць у чым‑н. адтуліну пры дапамозе свідравальнай прылады. Без асаблівага намагання, пакуль ісці на вячэрнія заняткі, я за тры дні навылёт прасвідраваў у камені дзірку для чаранка сякеры.Карпюк.Ва ўрочышчы Плаўе пабудавалі два добрыя дамы для пастухоў і даярак, выгарадзілі жэрдкамі кашары, прасвідравалі артэзіянскую студню, парабілі карыты, паставілі кармакухню.Сабаленка.
2. і без дап. Свідраваць некаторы час.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
intencja
intencj|a
ж. намер;
mieć dobre ~e — мець добрыя намеры;
zrobić co w najlepszej ~i — зрабіць што з найлепшымі намерамі
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
наме́р, -ру м. наме́рение ср.; (преимущественно дурной, предосудительный) у́мысел;
до́брыя ~ры — до́брые наме́рения;
цвёрды н. — твёрдое наме́рение;
◊ без ~ру — без у́мысла; неумы́шленно;
з ~рам — с наме́рением; с у́мыслом; умы́шленно;
мець н. — намерева́ться, замышля́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)