дэмакратыза́цыя, ‑і, ж.

Укараненне прынцыпаў дэмакратыі; перабудова дзяржавы, грамадства, арганізацыі і пад. на дэмакратычных асновах. Дэмакратызацыя прафсаюзаў. Дэмакратызацыя кіравання.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дэмілітарыза́цыя, ‑і, ж.

Поўнае або частковае раззбраенне якой‑н. дзяржавы, забарона мець ёй ваенную прамысловасць, рэгулярную армію і пад.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

саю́зны

1. Búndes-, verbündet; alliíert (пра дзяржавы);

саю́зныя дзяржа́вы die verbündeten [alliíerten] Mächte;

саю́зная дзяржа́ва Búndesstaat m -(e)s, -en;

2. (які адносіўся да СССР) гіст. Unións-;

саю́зныя рэспу́блікі Uniónsrepubliken pl

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

анкла́ў

(фр. enclave)

тэрыторыя або частка тэрыторыі адной дзяржавы, поўнасцю акружаная тэрыторыяй іншай дзяржавы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Рэквізі́цыя ’прымусовае адчужэнне за плату або часовая канфіскацыя маёмасці ва ўласнасць дзяржавы’ (Булыка, СІС). З рус. реквизиция ’тс’. Ст.-бел. реквизиция (рэквизыцыя) ’зварот да судовых улад з пэўнай просьбай’ < ст.-польск. rekwizycyja < лац. rĕquīsītīo ’даследаванне’ (Булыка, Лекс. запазыч., 51).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

кааліцы́йны паліт. Koalitións-;

кааліцы́йныя дзяржа́вы die alliíerten Mächte;

кааліцы́йны ўра́д Koalitiónsregierung f -, -en

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

нейтралітэ́т, ‑у, М ‑таце, м.

1. У міжнародным праве — становішча дзяржавы, якая не прымае ўдзелу ў вайне, а ў мірны час не ўваходзіць у ваенныя блокі. Захоўваць нейтралітэт. Палітыка нейтралітэту.

2. перан. Неўмяшанне ў чые‑н. справы, барацьбу, спрэчкі і пад.

•••

Пастаянны нейтралітэт — становішча дзяржавы, якая ўзяла абавязацельства не прымаць ўдзелу ў вайне, але захоўвае права па самаабарону, а ў мірны час праводзіць міралюбівую знешнюю палітыку.

Узброены нейтралітэт — становішча дзяржавы, якая не прымае ўдзелу ў вайне, але прыняла меры для самаабароны.

[Ням. Neutralität, ад лац. neutralis — які не належыць ні таму, ні другому.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

парла́мент, ‑а, М ‑нце, м.

1. Вышэйшы заканадаўчы орган буржуазнай дзяржавы, заснаваны часткова або поўнасцю на выбарных органах. Англійскі парламент. □ — Мой бацька — Эдвін Стон — член парламента і другі сакратар міністра калоній. Шамякін.

2. Пра найвышэйшы заканадаўчы прадстаўнічы орган канстытуцыйнай дзяржавы. На паседжаннях савецкага парламента штогод разглядаліся важныя гаспадарчыя.. пытанні. Лушчыцкі.

[Англ. parliament, фр. parlement.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ко́нсульства, ‑а, н.

1. Прадстаўніцтва адной дзяржавы на тэрыторыі другой дзяржавы на чале з консулам. Савецкае консульства. // Памяшканне, якое займае гэта прадстаўніцтва.

2. Час кіравання консула ў Старажытным Рыме ў перыяд рэспублікі.

3. Час ад перавароту Напалеона Банапарта (9–10 лістапада 1799 г.) да абвяшчэння імперыі ў Францыі (1804 г.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нясу́н, несуна, м.

Разм. Дробны злодзей, які імкнецца пажывіцца за кошт дзяржавы і заўсёды што‑н. цішком нясе з работы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)